Με το ΦΕΚ 6387 που δημοσιεύτηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2021 καταργείται ο Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου, ο οποίος ιδρύθηκε το 2002 ως Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα. Μετά από είκοσι χρόνια, κατά τα οποία τα Διοικητικά Συμβούλια και οι εργαζόμενοι του Φορέα εργάστηκαν με στόχο την προστασία του Εθνικού Πάρκου Δέλτα Αξιού και των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 που περιλαμβάνονταν στην αρμοδιότητά του, ο Φορέας ενσωματώνεται στον νέο Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), ΝΠΙΔ με έδρα την Αθήνα. Μαζί με τους αντίστοιχους φορείς διαχείρισης Λίμνης Κερκίνης και Κορώνειας- Βόλβης-Χαλκιδικής, θα αποτελούν ένα υπηρεσιακό τμήμα ως Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Η πρόεδρος του ΔΣ του Φορέα, Αθηνά Παναγιώτου, το οποίο συνεπακόλουθα καταργείται, ευχαρίστησε τα μέλη του ΔΣ, καθώς και τους εργαζόμενους, για τη συνεισφορά τους και την εποικοδομητική συνεργασία τους τόσα χρόνια. Τέλος, ευχήθηκε να συνεχίσουν να εργάζονται σε κοινά μονοπάτια.
Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν για την απόφαησ, όπως η απάντηση του πρώην Υπουργού Περιβάλλοντος του ΣΥΡΙΖΑ Σ. Φάμελου που επιρρίπτει ευθύνες στον ίδιο τον πρωθυπουργό για ότι συμβεί λόγω της ληφθείσας απόφασης. Στην ανακοίνωσή του ο κ. Φάμελος αναφέρει:
“Με ένα ΦΕΚ της 31ης Δεκεμβρίου -που άργησε να εκδοθεί- καταργείται και ο Φορέας Θερμαϊκού Κόλπου. Και έτσι η κυβέρνηση Μητσοτάκη κάνει ένα ακόμα μεγάλο δώρο για τη Θεσσαλονίκη, αποδεικνύοντας πόσο υποκριτικά και ψεύτικα είναι τα μεγάλα λόγια για τη Μακεδονία και τη Νύμφη (νύφη) του Θερμαϊκού.
Μαζί με τον φορέα του Θερμαϊκού Κόλπου καταργείται και η διοίκηση του Εθνικού Πάρκου Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα που μεταφέρεται πλέον στην Αθήνα(!), ενώ μένουν ξεκρέμαστοι οι εργαζόμενοι ενός φορέα που όλοι και όλες έχουμε γνωρίσει μέσα από την εικοσαετή επιτυχημένη δράση του.
Ο Φορέας του Θερμαϊκού Κόλπου αποτελούσε πάγιο αίτημα της Θεσσαλονίκης για δεκαετίες, ήταν πρόταση του ΤΕΕ/ΤΚΜ και των παραγωγικών και επιστημονικών φορέων και έγινε επιτέλους πράξη το 2018 από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Μέσα από την ίδρυσή του ενοποιήθηκε η διαχείριση όλων των προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 του ευρύτερου Θερμαϊκού Κόλπου και του Εθνικού Πάρκου Δέλτα Αξιού, Λουδία, Αλιάκμονα. Το Φεβρουάριο του 2018 για πρώτη φορά εντάχθηκαν σε φορέα οι περιοχές της Επανομής και του Αγγελοχωρίου αλλά και του Αγίου Μάμα και της Κασσάνδρας, σπουδαίοι υγροβιότοποι που ήταν εκτός προστασίας για δεκαετίες.
Μαζί με τη συγκρότηση του Φορέα του Θερμαϊκού χρηματοδοτήθηκε και ανατέθηκε και η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ) για την προστασία και διαχείριση όλων των προστατευόμενων περιοχών, για τις οποίες δεν φρόντισαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, παρά το ότι ήταν δίπλα στην Θεσσαλονίκη. Και παρά το ότι αυτή η μελέτη έχει σύμβαση από το 2019 καθυστερεί ανεπίτρεπτα με ευθύνη της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Για αυτό τον λόγο πολλαπλασιάζονται τα τελευταία 2,5 χρόνια πολλές προσπάθειες ανατροπής του καθεστώτος προστασίας στο Εθνικό Πάρκο Αξιού, Γαλλικού, Λουδία και Αλιάκμονα.
Η μεγάλη αλλαγή όμως ήταν ότι, στον Φορέα του Θερμαϊκού Κόλπου ανατέθηκε για πρώτη φορά νομοθετικά το 2018 ο συντονισμός και η άσκηση πολιτικών για όλα τα θέματα του Κόλπου, ανεξαρτήτως της ένταξης σε περιοχή Natura 2000. Για τον σκοπό αυτό επιλέχτηκε το μοντέλο που προτείνει ο ΟΗΕ για μείζονα τοπικά περιβαλλοντικά θέματα (Agenda 21) και ιδρύθηκε ένας φορέας, όπως χρόνια ζητούσε η Θεσσαλονίκη, με έδρα τη Θεσσαλονίκη και στον οποίο είχαν τη δυνατότητα να συμμετέχουν όλοι οι φορείς που έχουν λειτουργίες ή αρμοδιότητες σε θέματα του Θερμαϊκού Κόλπου. Έτσι ώστε να μην κρύβονται ευθύνες και αρμοδιότητες, να μη χάνεται η αρμοδιότητα στη γραφειοκρατία, να λύνονται τα προβλήματα και να υπάρχει ένα σημείο αναφοράς και ένα συντονιστικό κέντρο. Και μάλιστα στη Θεσσαλονίκη και όχι στην Αθήνα.
Όλα αυτά όμως δεν έχουν καμία σημασία για την κυβέρνηση Μητσοτάκη που η μόνη της προτεραιότητα είναι το πλιάτσικο στη δημόσια περιουσία και τα ρουσφέτια σε γαλάζια παιδιά. Με την κατάργηση του Φορέα όλες οι αποφάσεις για τη διαχείριση του Θερμαϊκού Κόλπου πηγαίνουν στην Αθήνα, σε ένα «γαλάζιο φορέα» που φτιάχτηκε «δίπλα», αλλά έξω, από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Το πλούσιο περιβαλλοντικό έργο των στελεχών του Φορέα και των διοικήσεων στο Εθνικό Πάρκο Αξιού μένει στον αέρα. Η ευρύτερη περιοχή του Δήμου Δέλτα πλήττεται, ανοίγει η όρεξη σε συμφέροντα που αμφισβητούσαν τους κανόνες προστασίας, η έδρα του φορέα στη Χαλάστρα μένει ορφανή, εφόσον ο νόμος Χατζηδάκη προβλέπει η έδρα του να μεταφερθεί στον Λαγκαδά (!). Ακόμα και οι εργαζόμενοι μένουν ακάλυπτοι σχετικά με το καθεστώς εργασίας τους.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι ξεκάθαρος για το θέμα. Αποτελεί κεντρική δέσμευση προτεραιότητας η ανασύσταση των 36 φορέων περιβάλλοντος που καταργεί η ΝΔ και η εξασφάλιση των εργαζομένων τους.
Αναμένουμε όμως με ενδιαφέρον την αντίδραση των φορέων της Θεσσαλονίκης, που για πολλά χρόνια διεκδικούσαν Φορέα Θερμαϊκού Κόλπου. Και δυστυχώς περιμένουμε τα πρώτα προβλήματα ρύπανσης και ασυνεννοησίας για θέματα του Θερμαϊκού, όπως και τα ευρωπαϊκά πρόστιμα που ακολουθούν τέτοιες επιλογές. Και έχουμε ήδη δύο παραδείγματα το 2020 για την ελλιπή προστασία των οικοτόπων αλλά και για την αέρια ρύπανση της Θεσσαλονίκης. Εμείς θα ξέρουμε τον υπεύθυνο: Κυριάκος Μητσοτάκης.”
Καλαφάτης: Τέλος στα μπαλώματα για να λυθούν περιβαλλοντικά θέματα
Όπως υποστήριξε ο Υφυπουργός Εσωτερικών, Μακεδονίας και Θράκης, Στάυρος Καλαφάτης, με την εν λόγω απόφαση δημιουργείται ενιαίο υπηρεσιακό τμήμα ως Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με την ενοποίηση των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου, Λιμνών Κερκίνης – Κορώνειας – Βόλβης – Χαλκιδικής και την ενσωμάτωσή τους στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής. Μετά την έκδοση του σχετικού ΦΕΚ (6387/Β΄/31-12-2021), ο Υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης) Σταύρος Καλαφάτης, δήλωσε: «Γίνεται μια νέα αρχή για να λυθούν σημαντικά προβλήματα που αφορούν το περιβάλλον, ειδικά στο Θερμαϊκό Κόλπο. Με την ένταξη των Φορέων στον αρμόδιο Οργανισμό μπαίνει τέλος στα μπαλώματα και στην αναζήτηση χρηματοδότησης, είτε από δημόσια κονδύλια, είτε από χορηγίες ιδιωτών, για τον καθαρισμό του Θερμαϊκού, κάθε καλοκαίρι. Πλέον θα υπάρχει κεντρική αντιμετώπιση, από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, με σταθερή χρηματοδότηση. Σε συνεργασία με τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργο Αμυρά, βρέθηκε οριστική και ουσιαστική λύση. Οι Φορείς όχι μόνον δεν καταργούνται, αλλά αποκτούν, επιτέλους, τους πόρους που είναι απαραίτητοι για να επιτελέσουν το σημαντικό τους έργο. Η Κυβέρνηση έχει βάλει σε πρώτη προτεραιότητα την προστασία του περιβάλλοντος και τις πράσινες πολιτικές και το αποδεικνύει με πράξεις. Η Θεσσαλονίκη αποκτά τις λύσεις που δικαιούται».
Κ. Μάλαμα : Αν ο κ. Καλαφάτης είναι πραγματικός υφυπουργός Μακεδονίας Θράκης να μην συναινέσει στην διάλυση του Φορέα Διαχείρισης του Θερμαϊκού Κόλπου.
Σκληρή δήλωση κάνει και η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κ. Μάλαμα, που τονίζει ότι “στα κρυφά την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, η κυβέρνηση διέλυσε τον Φορέα Διαχείρισης των Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου και μετέφερε τις αρμοδιότητες του σε έναν αδιαφανή φορέα, με έδρα την οδό Μεσογείων (!) στην Αθήνα. Ίσως έτσι να της φαντάζει πιο εύκολο να γεμίσει φωτοβολταϊκά πάνελ τον υδροβιότοπο του Αγίου Μαμά, να διαλύσει κάθε περιβαλλοντική προστασία στο Δέλτα του Άξιου, να γεμίσει ανεμογεννήτριες τη Βόλβη. Από την ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος κι Ενέργειας δεν περιμέναμε κάτι διαφορετικό. Είναι γνωστές οι προθέσεις τους. Όμως, αλγεινή εντύπωση προκαλεί η στάση του κ. Καλαφάτη, ο οποίος συναίνεσε σε αυτή την περιβαλλοντική υποβάθμιση της Μακεδονίας και της Θράκης, βάζοντας την κομματική γραμμή πάνω από το δημόσιο συμφέρον”.
