Από τη “Μακεδονία της Κυριακής” 15 Ιουνίου.Γράφει η Σουζάνα Καζάκα.

Η αγωνία των κτηνοτρόφων στη Χαλκιδική κορυφώνεται. Ένα νέο κρούσμα βιονόσου καταγράφηκε πρόσφατα σε μονάδα 400 αιγοπροβάτων στη βορειοανατολική Χαλκιδική, επιβεβαιώνοντας τις χειρότερες προβλέψεις: ο ιός επεκτείνεται, η κατάσταση επιδεινώνεται, και η κτηνοτροφία στην περιοχή οδηγείται σε οικονομική και παραγωγική κατάρρευση.

Μέχρι σήμερα, ο συνολικός αριθμός των ζώων που έχουν θανατωθεί ανέρχεται σε 3.400 προκαλώντας αλυσιδωτές επιπτώσεις σε παραγωγή, διακίνηση προϊόντων και εισόδημα.

 Το παραδοσιακό μοντέλο θερινής μετακίνησης των κοπαδιών προς άλλους νομούς έχει πλέον εγκαταλειφθεί. Οι κτηνοτρόφοι είναι υποχρεωμένοι να διατηρούν τα ζώα αποκλεισμένα στις μονάδες, υπό καθεστώς αυστηρών μέτρων βιοασφάλειας, με αποτέλεσμα να μην έχουν πρόσβαση σε φυσικά βοσκοτόπια.

Η υποχρεωτική παραμονή των ζώων εντός των μονάδων μεταφράζεται σε τεράστιο κόστος αγοράς ζωοτροφών. Καθημερινά, οι παραγωγοί καλούνται να καλύψουν ποσότητες για εκατοντάδες ζώα, χωρίς καμία ροή εσόδων, με τις τιμές των ζωοτροφών να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Πολλοί από αυτούς δηλώνουν ότι αδυνατούν να ανταπεξέλθουν και αντιμετωπίζουν άμεσο κίνδυνο οικονομικής εξόντωσης.

Την ίδια ώρα, παρά το γεγονός ότι τα σφαγεία παραμένουν θεωρητικά ανοιχτά, δεν δέχονται αμνοερίφια, λόγω των περιορισμών που έχουν επιβληθεί. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παραμένουν στις μονάδες περίπου 2.500 αμνοερίφια, τα οποία δεν μπορούν να διατεθούν στην αγορά, ούτε να προσφέρουν την απαραίτητη ρευστότητα στους κτηνοτρόφους. Τα ζώα αυτά καταναλώνουν πλέον το γάλα, το οποίο υπό κανονικές συνθήκες θα διοχετευόταν στις γαλακτοβιομηχανίες, με αποτέλεσμα να χαθεί ακόμα και αυτό το έσοδο.

Η εικόνα παραπέμπει σε φαύλο κύκλο. Κανένα μέρος της παραγωγικής αλυσίδας δεν λειτουργεί: ούτε η εκτροφή, ούτε η διάθεση, ούτε η επεξεργασία. Κτηνοτρόφοι με πολυετή παρουσία στον χώρο κάνουν λόγο για ιστορικό αφανισμό, όχι μόνο οικονομικό, αλλά και πολιτισμικό  αφού η παραδοσιακή νομαδική αιγοπροβατοτροφία, που αποτέλεσε μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής, βρίσκεται σήμερα στο χείλος της εξαφάνισης.

Από πλευράς υπουργείου και Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξετάζονται όλα τα ενδεχόμενα, χωρίς όμως να έχει ληφθεί μέχρι στιγμής κάποια οριστική απόφαση για τη διαχείριση της κρίσης. Οι ελπίδες στρέφονται πλέον στην επανεξέταση του ενδεχόμενου χρήσης εμβολίου, εφόσον διαπιστωθεί ότι δεν υπάρχει άλλος αποτελεσματικός τρόπος περιορισμού της εξάπλωσης του ιού. Το ερώτημα, ωστόσο, παραμένει: πόσες ακόμα μονάδες πρέπει να χτυπηθούν, και πόσοι κτηνοτρόφοι να αφανιστούν, μέχρι να υπάρξει αποτελεσματική παρέμβαση;

Στο προσκήνιο, οι παραγωγοί καταθέτουν τρία άμεσα και ρεαλιστικά αιτήματα:

  1. Οικονομική ενίσχυση για την κάλυψη του κόστους των ζωοτροφών.

  2. Δυνατότητα πρόσβασης στα σφαγεία, με αυστηρούς βιοασφαλείς όρους.

  3. Επανεξέταση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της δυνατότητας εφαρμογής εγκεκριμένου εμβολίου, ώστε να σωθεί ό,τι μπορεί ακόμα να διασωθεί.

Η κρίση αυτή δεν επηρεάζει μόνο τον πρωτογενή τομέα. Η αγορά ήδη δέχεται τις πρώτες πιέσεις, με τους εμπόρους να προειδοποιούν για επικείμενη αύξηση στην τιμή του αιγοπρόβειου κρέατος, καθώς η έλλειψη ντόπιου κρέατος γίνεται εμφανής. Σε λίγο, όπως λένε οι παραγωγοί, το πρόβλημα δεν θα είναι μόνο η τιμή, αλλά και η διαθεσιμότητα.

Το καλοκαίρι του 2025 βρίσκει την αιγοπροβατοτροφία της Χαλκιδικής τραυματισμένη, αν όχι ήδη καταρρακωμένη. Κι αν η Πολιτεία δεν κινηθεί άμεσα, υπάρχει ορατός κίνδυνος αυτό το χτύπημα να αποδειχθεί μη αναστρέψιμο.