Το κινητό ενός παιδιού δεν είναι απλώς μια συσκευή. Είναι το εργαλείο μέσα από το οποίο κοινωνικοποιείται, μαθαίνει, διασκεδάζει, αλλά και – δυνητικά – εκτίθεται σε σοβαρούς κινδύνους: παρενόχληση, εκφοβισμό, ακατάλληλο περιεχόμενο ή ακόμα και ψηφιακούς εκβιασμούς.
Η συζήτηση γύρω από την παρακολούθηση του κινητού των παιδιών διχάζει: για κάποιους είναι παραβίαση της ιδιωτικότητας· για άλλους, ευθύνη προστασίας. Η αλήθεια, όπως συμβαίνει συχνά, βρίσκεται κάπου στη μέση. Όσο μικρότερο ή πιο ανώριμο είναι το παιδί, τόσο πιο απαραίτητη είναι η γονική καθοδήγηση – και αυτό περιλαμβάνει και τον έλεγχο της ψηφιακής του ζωής.
Οι ειδικοί συμφωνούν σε ένα πράγμα: ο γονιός πρέπει να γνωρίζει τον κωδικό ξεκλειδώματος του κινητού. Όχι ως πράξη κατασκοπείας, αλλά ως αναγκαίο μέτρο για την ασφάλεια του παιδιού. Σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης – ή ακόμα και τραγικών γεγονότων – η πρόσβαση στο τηλέφωνο μπορεί να αποδειχθεί κρίσιμη.
Η ιδανική στιγμή για να καθιερωθούν οι όροι αυτής της «συμφωνίας» είναι όταν το παιδί αποκτά την πρώτη του συσκευή. Από τότε πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι ο γονιός έχει πρόσβαση στο κινητό, όχι για να «πιάσει» το παιδί, αλλά για να το προστατέψει, να το καθοδηγήσει και να το βοηθήσει να μάθει πώς να διαχειρίζεται τον ψηφιακό κόσμο.
Τι πρέπει να ελέγχετε:
-
Εφαρμογές και social media: Τι δημοσιεύει το παιδί; Ποιος το ακολουθεί; Με ποιους συνομιλεί; Τι του εμφανίζεται στο feed;
-
Μηνύματα & συνομιλίες σε παιχνίδια: Ελέγξτε πλατφόρμες όπως WhatsApp, iMessage ή chat εντός παιχνιδιών όπως το Roblox.
-
Ιστορικό κλήσεων & FaceTime: Δείτε με ποιους μιλάει και πότε – ειδικά αν ξενυχτά.
-
Chatbots/AI εφαρμογές: Ρωτήστε αν χρησιμοποιεί ψηφιακούς βοηθούς και για ποιο λόγο.
-
Φωτογραφίες (και διαγραμμένα αρχεία): Ελέγξτε το περιεχόμενο και τον φάκελο «Πρόσφατα διαγραμμένα».
-
Κοινοποίηση τοποθεσίας: Βεβαιωθείτε ότι δεν μοιράζεται την τοποθεσία του με αγνώστους.
Κάθε πότε να ελέγχετε:
Η συχνότητα εξαρτάται από την ηλικία, τη συμπεριφορά και την ψυχική κατάσταση του παιδιού. Αν υπάρχουν ανησυχίες (π.χ. ιστορικό παρενόχλησης, αυτοκαταστροφικές τάσεις ή παρορμητική συμπεριφορά), οι έλεγχοι πρέπει να είναι πιο συχνοί. Είναι προτιμότερο να γίνονται τυχαία και όχι προγραμματισμένα, ώστε να μην δίνεται χρόνος «καθαρίσματος».
Συνδυάστε αυτούς τους ελέγχους με διάλογο: πριν ξεκλειδώσετε το κινητό, ρωτήστε αν υπάρχει κάτι που θα τους έκανε να νιώσουν άβολα αν το δείτε. Δώστε χώρο για ειλικρίνεια – χωρίς κατηγορία.
Πότε να σταματήσετε:
Όταν το παιδί δείχνει σταθερά ώριμη και υπεύθυνη στάση απέναντι στη χρήση του τηλεφώνου. Όμως ακόμα και τότε, όπως υπενθυμίζει η ειδικός Νικόλ Ρόσον, ο εγκέφαλος των εφήβων συνεχίζει να ωριμάζει έως και τα 25. Κανένας έφηβος, όσο ώριμος κι αν φαίνεται, δεν είναι πάντα προετοιμασμένος για τις παγίδες του διαδικτύου.
Ο έλεγχος του κινητού δεν πρέπει να γίνεται από περιέργεια, ούτε από εμμονή. Είναι εργαλείο γονικής καθοδήγησης, όχι τιμωρίας. Κι όταν γίνεται με ειλικρίνεια και διάλογο, μπορεί να ενισχύσει την εμπιστοσύνη και όχι να την διαβρώσει.