Με εκατοντάδες πυρκαγιές να έχουν ήδη εκδηλωθεί από τις αρχές του έτους, ξεκίνησε και επισήμως η αντιπυρική περίοδος, η οποία διαρκεί από την 1η Μαΐου έως και την 31η Οκτωβρίου. Ενδεικτικό της αυξημένης επικινδυνότητας είναι ότι μόνο τον Μάρτιο σημειώθηκαν 1.365 πυρκαγιές. Ο Υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Γιάννης Κεφαλογιάννης, προειδοποίησε ότι «δεν υπάρχουν καλά σενάρια» για το φετινό καλοκαίρι.
Φέτος, η χώρα παρουσιάζεται πιο θωρακισμένη σε σχέση με προηγούμενες χρονιές, καθώς ενισχύεται σημαντικά τόσο σε επίπεδο εξοπλισμού όσο και ανθρώπινου δυναμικού, κυρίως μέσω του προγράμματος «ΑΙΓΙΣ».
Νέα μέσα και τεχνολογία αιχμής
Η μεγαλύτερη σύμβαση του προγράμματος «ΑΙΓΙΣ», ύψους 311,2 εκατ. ευρώ, υπογράφηκε πρόσφατα για την προμήθεια οκτώ πυροσβεστικών ελικοπτέρων Airbus H215, με δυνατότητα προαίρεσης για δύο επιπλέον. Πρόκειται για αεροσκάφη πολλαπλών αποστολών της οικογένειας Super Puma, εξοπλισμένα με τετραξονικό αυτόματο πιλότο που επιτρέπει επιχειρήσεις πυρόσβεσης τόσο ημέρα όσο και νύχτα. Με εμβέλεια 579 ναυτικά μίλια και αυτονομία άνω των δύο ωρών, τα ελικόπτερα διαθέτουν δεξαμενή 3.785 λίτρων και μπορούν να μεταφέρουν έως 19 πυροσβέστες.
Παράλληλα, ο εναέριος στόλος ενισχύεται με την παραγγελία επτά νέων αεροσκαφών τύπου Canadair CL-515, μέσω του προγράμματος «ΑΙΓΙΣ» και του ευρωπαϊκού μηχανισμού rescEU. Η Ελλάδα, μαζί με τη Γαλλία, θα είναι από τις πρώτες χώρες που θα παραλάβουν το νέο αυτό μοντέλο, με το πρώτο αεροσκάφος να αναμένεται στις αρχές του 2028.
Συνολικά, για τη φετινή περίοδο, ο διαθέσιμος στόλος περιλαμβάνει 49 μισθωμένα εναέρια μέσα και τον εθνικό στόλο, εξασφαλίζοντας 80-85 επιχειρησιακά μέσα καθημερινά. Παράλληλα, υπερδιπλασιάζονται τα drones επιτήρησης – από 45 σε 82 – τα οποία λειτουργούν πλέον σε 24ωρη βάση και διαθέτουν θερμικές κάμερες.
Ανθρώπινο δυναμικό και νέοι μηχανισμοί
Η συνολική δύναμη του προσωπικού φτάνει τους 18.000, ενισχυόμενη από 5.500 εθελοντές Πολιτικής Προστασίας και 5.000 εθελοντές πυροσβέστες. Επιπλέον, οι Ένοπλες Δυνάμεις λειτουργούν πλέον ως δεύτερος επίσημος πυλώνας πολιτικής προστασίας, με στελέχη τους να συμμετέχουν στο Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο (ΕΣΚΕΔΙΚ) για ταχεία απόκριση σε έκτακτα συμβάντα.
Όπως έχει τονίσει ο υπουργός, ο στρατηγικός σχεδιασμός βασίζεται στη διαρκή αξιολόγηση και προσαρμογή των διαθέσιμων δυνάμεων, ανάλογα με τις επιχειρησιακές ανάγκες.
Καθοριστικός ο ρόλος του Ημερήσιου Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς
Η έκδοση του Ημερήσιου Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς ξεκίνησε την 1η Μαΐου και θα συνεχιστεί έως το τέλος της περιόδου. Ο Χάρτης κατατάσσει τον κίνδυνο πυρκαγιάς σε πέντε κατηγορίες (από 1 – Χαμηλή έως 5 – Συναγερμός) και βοηθά τόσο τις υπηρεσίες πολιτικής προστασίας όσο και τους πολίτες να βρίσκονται σε εγρήγορση.
Ο χάρτης δημοσιεύεται καθημερινά στον επίσημο ιστότοπο του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας (https://www.civilprotection.gr) και στα κοινωνικά δίκτυα των εμπλεκόμενων φορέων.
Ατομική ευθύνη και αυστηρότερο πλαίσιο κυρώσεων
Από πέρυσι, ενισχύεται η ατομική ευθύνη των πολιτών στον τομέα της πρόληψης. Οι ιδιοκτήτες ή μισθωτές οικοπέδων και ακάλυπτων χώρων υποχρεούνται να προβούν στον καθαρισμό αυτών έως τις 15 Ιουνίου – ύστερα από τη φετινή παράταση – και να διατηρούν τους χώρους καθαρούς καθ’ όλη τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου. Η μη υποβολή σχετικής υπεύθυνης δήλωσης στο Εθνικό Μητρώο συνεπάγεται πρόστιμο 1.000 ευρώ.
Επιπλέον, αυξάνονται τα πρόστιμα για επικίνδυνες εργασίες κατά την αντιπυρική περίοδο, τα οποία κυμαίνονται από 500 έως 50.000 ευρώ. Σε περιπτώσεις υποτροπής εντός ενός έτους, τα ποσά διπλασιάζονται.
Τέλος, βάσει των νέων διατάξεων του Ποινικού Κώδικα, ο εμπρησμός από πρόθεση ή από αμέλεια αντιμετωπίζεται αυστηρότερα, με τις ποινές για κατ’ εξακολούθηση εμπρηστές να φτάνουν έως και τα 10 έτη κάθειρξης και πρόστιμα έως 200.000 ευρώ.
