Η 27χρονη Βικτόρια Ρόστσινα, μία από τις πλέον θαρραλέες δημοσιογράφους της Ουκρανίας, βρήκε τραγικό τέλος ενώ βρισκόταν κρατούμενη σε ρωσική φυλακή. Η σορός της επέστρεψε στην Ουκρανία στις 14 Φεβρουαρίου, κατά την ανταλλαγή σορών με τη Ρωσία, ωστόσο χρειάστηκαν εβδομάδες για την ταυτοποίησή της. Στη λίστα των Ρώσων η σορός εμφανιζόταν ως «άγνωστος άνδρας», με την κωδική σημείωση «NM SPAS 757» και αιτία θανάτου «εκτεταμένες βλάβες στις στεφανιαίες αρτηρίες».
Όταν εντοπίστηκε στο Κίεβο, διαπιστώθηκε πως έλειπαν ο εγκέφαλος, ο λάρυγγας και τα μάτια της, γεγονός που κατέστησε σχεδόν αδύνατη την ιατροδικαστική διερεύνηση των αιτίων θανάτου. Ενδείξεις ωστόσο κάνουν λόγο για εκτεταμένα βασανιστήρια: εγκαύματα από ηλεκτροπληξία, σπασμένο πλευρό, εκδορές και σπασμένο υοειδές οστό – στοιχείο ενδεικτικό στραγγαλισμού.
Η Βικτόρια είχε συλληφθεί το καλοκαίρι του 2023 κοντά στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, κατά τη διάρκεια αποστολής της στα κατεχόμενα. Ήταν γνωστή για την τόλμη της και για τη χρήση αυστηρών μέτρων ασφαλείας – από πολλαπλά τηλέφωνα και εφαρμογές αυτοκαταστροφής μηνυμάτων, έως πλήρη αποσύνδεση από το διαδίκτυο όταν βρισκόταν στο πεδίο. Πολλές φορές εξαφανιζόταν επί εβδομάδες και επανεμφανιζόταν μόνο για να υποβάλει τα ρεπορτάζ της.
Τον Μάρτιο του 2022 είχε απαχθεί για πρώτη φορά στη Μπερντιάνσκ και εξαναγκάστηκε σε βιντεοσκοπημένη δήλωση. Παρά τη μετατραυματική της κατάσταση, δεν σταμάτησε τη δουλειά της. Στην τελευταία της αποστολή, ερευνούσε μυστικές τοποθεσίες βασανιστηρίων στη ρωσικά κατεχόμενη Ουκρανία. Συνελήφθη στο Ενερχοντάρ, κρατήθηκε στο Ταγκανρόγκ, βασανίστηκε και τελικώς πέθανε στη φυλακή.
Η μοναδική επαφή της με τον έξω κόσμο υπήρξε ένα τηλεφώνημα τεσσάρων λεπτών στους γονείς της, έναν ολόκληρο χρόνο μετά την εξαφάνισή της.
Συγκρατούμενη της που κατέθεσε στον εισαγγελέα περιέγραψε φρικτά βασανιστήρια: ηλεκτροσόκ, μαχαιριές, κακώσεις. Η Ρόστσινα, με ξυρισμένο κεφάλι και πληγές σε όλο το σώμα, περιέγραψε στους λίγους ανθρώπους που την είδαν πώς της ζητούσαν ψευδείς ομολογίες.
Ήταν μία αποστολή ζωής για τη Βικτόρια. Όπως δήλωσε η αρχισυντάκτριά της Σεβχίλ Μουσάιεβα: «Δεν είχε άλλη ζωή πέρα από τη δουλειά της. Ήταν αποστολή. Ήταν από τις πιο γενναίες δημοσιογράφους που γνώρισα».
Ο θάνατός της αποτελεί σκληρή υπενθύμιση των κινδύνων που διατρέχουν οι δημοσιογράφοι στις εμπόλεμες ζώνες. Η ιστορία της Βικτόρια Ρόστσινα είναι μία ιστορία θάρρους, θυσίας και αφοσίωσης στην αλήθεια – και ένα κραυγαλέο κατηγορητήριο απέναντι στη βαρβαρότητα των βασανιστηρίων και την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
