Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, υπέγραψε διάταγμα υπό τον τίτλο «Making Federal Architecture Beautiful Again», με το οποίο ορίζει ότι τα ομοσπονδιακά κτίρια πρέπει να σχεδιάζονται με βάση το κλασικό και παραδοσιακό αρχιτεκτονικό στυλ. Στο διάταγμα γίνεται αναφορά στους ιδρυτές πατέρες των ΗΠΑ, όπως ο Τζορτζ Ουάσιγκτον και ο Τόμας Τζέφερσον, που επέλεγαν την αρχαιοελληνική και ρωμαϊκή αρχιτεκτονική για τα δημόσια κτίρια, επιδιώκοντας να μεταφέρουν μέσω αυτής τις αξίες της δημοκρατίας και της ελευθερίας.
Κατά τους ειδικούς, η κίνηση αυτή έχει ισχυρή συμβολική διάσταση. Ο Γιάννης Αίσωπος, καθηγητής Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο Πατρών, σημειώνει ότι η χρήση των κλασικών στοιχείων δεν είναι καινοφανής, αλλά προέρχεται από μια μακρά ιστορική παράδοση που ξεκινά από την Αναγέννηση και φτάνει μέχρι τον νεοκλασικισμό. Ο Τραμπ φαίνεται να θέλει να αναβιώσει τη συμβολική διάσταση της αρχιτεκτονικής, συνδέοντάς την με τις αρχές του αρχαιοελληνικού πολιτισμού που εμπνεύστηκαν τους θεσμούς της Αμερικανικής Δημοκρατίας.
Ο Δημήτρης Πλάντζος, καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας, τονίζει ότι το διάταγμα του Τραμπ αποτελεί «χειρονομία πολιτικής εικονογραφίας», μετατρέποντας την αρχαιότητα σε κανονιστική γλώσσα του παρόντος και υπενθυμίζοντας ιστορικές περιπτώσεις όπως η Ρώμη του Μουσολίνι και η αρχιτεκτονική του Αλμπερτ Σπέερ στη Γερμανία, όπου ο κλασικισμός χρησιμοποιήθηκε ως σύμβολο ισχύος και τάξης.
Οι ειδικοί προειδοποιούν, όμως, για τον κίνδυνο της επιφανειακής προσέγγισης. Ο Λουκάς Μπαρτατίλας εξηγεί ότι η αναπαραγωγή των κλασικών στοιχείων χωρίς σύνδεση με τις ανάγκες της εποχής μπορεί να οδηγήσει σε αισθητικό κιτς, ενώ ο Γιάννης Χαμηλάκης επισημαίνει ότι το διάταγμα εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο, στέλνοντας μηνύματα λευκής υπεροχής και αναπαράγοντας κοινωνικές και φυλετικές ιεραρχίες που είχαν ήδη προκύψει ιστορικά μέσω της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής.
Με λίγα λόγια, η κίνηση του Τραμπ δεν αφορά απλώς αισθητικές προτιμήσεις, αλλά χρησιμοποιεί την αρχιτεκτονική ως εργαλείο πολιτικής και πολιτισμικής αφήγησης, προσπαθώντας να διαμορφώσει το δημόσιο χώρο σύμφωνα με μια συγκεκριμένη ιστορική και ιδεολογική αντίληψη. Οι ερωτήσεις παραμένουν ανοιχτές: θα καταφέρει η πρωτοβουλία αυτή να δημιουργήσει ποιοτική αρχιτεκτονική ή θα περιοριστεί σε μια επιφανειακή αναφορά στο παρελθόν;
Πηγή kathimerini.gr
