Μια είδηση που πέρασε σχεδόν «σιωπηλά» μέσα στον παγκόσμιο θόρυβο των πολεμικών συγκρούσεων, της Γάζας, της Ουκρανίας, της έντασης σε Ινδία και Πακιστάν, έχει τη δύναμη να αλλάξει ιστορικές ισορροπίες. Το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) ανακοίνωσε ότι αναστέλλει τη δράση του και καταθέτει τα όπλα, μετά από σχεδόν τέσσερις δεκαετίες ένοπλης σύγκρουσης.
Η απόφαση αυτή γεννά ερωτήματα: Τι σημαίνει για την Τουρκία και την ευρύτερη περιοχή; Τι απομένει από τον αγώνα των Κούρδων; Και, το σημαντικότερο, τι μέλλει γενέσθαι για έναν λαό που διεκδικεί εθνική αναγνώριση εδώ και αιώνες;
Οι Κούρδοι πριν και μετά το PKK
Οι Κούρδοι, απόγονοι των Ινδοϊρανών Μήδων, κατοικούσαν στα εδάφη της σημερινής Τουρκίας πολύ πριν την άφιξη των Τούρκων τον 11ο αιώνα. Ανήκουν στις ιρανικές εθνοτικές ομάδες της Μέσης Ανατολής και η ιστορική τους πατρίδα – το Κουρδιστάν – εκτείνεται σε περιοχές της Τουρκίας, του Ιράν, του Ιράκ και της Συρίας. Η Συνθήκη των Σεβρών (1920) είχε προβλέψει τη δημιουργία ανεξάρτητου κουρδικού κράτους, ωστόσο οι εξελίξεις δεν ευνόησαν τη θεσμοθέτηση της κουρδικής αυτοδιάθεσης.
Το PKK και η 40ετής αιματηρή διαδρομή
Το PKK ιδρύθηκε το 1974 υπό την ηγεσία του Αμπντουλάχ Οτσαλάν ως μαρξιστική-λενινιστική οργάνωση. Από το 1984 και έπειτα ξεκίνησε ένοπλη δράση κατά του τουρκικού κράτους, διεκδικώντας αυτονομία για τους Κούρδους. Χρησιμοποιώντας αντάρτικες και τρομοκρατικές μεθόδους – επιθέσεις, εκρηκτικά, παγιδευμένα αυτοκίνητα, ακόμα και βομβιστές αυτοκτονίας – εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο διαβόητους ένοπλους σχηματισμούς της περιοχής.
Η σύλληψη του Οτσαλάν το 1999 σηματοδότησε μια φάση εκεχειρίας, χωρίς όμως να τερματίσει τη σύγκρουση. Από το 2015 και έπειτα, το PKK συνέχισε να δρα κυρίως στο Ιράκ και τη Συρία, μέσω των κουρδικών δυνάμεων που συμμαχούσαν με τις ΗΠΑ κατά του Ισλαμικού Κράτους.
40.000 νεκροί – Τίποτα δεν κερδήθηκε;
Η Άγκυρα υπολογίζει ότι περισσότεροι από 40.000 άνθρωποι – μαχητές, άμαχοι και στρατιώτες – σκοτώθηκαν από το 1984 έως σήμερα. Χιλιάδες άλλοι τραυματίστηκαν ή εκτοπίστηκαν. Ο απολογισμός είναι συντριπτικός. Και η ερώτηση επανέρχεται: Για ποια ιδέα έγιναν όλα αυτά;
Τίτλοι τέλους ή μια νέα αρχή;
Το PKK ανακοίνωσε πως αναστέλλει τη δράση του. Δεν πρόκειται για μια απλή εκεχειρία, αλλά για κατάθεση όπλων, απόφαση που χαρακτηρίστηκε ιστορική. Σύμφωνα με το Reuters, η εξέλιξη αυτή αναμένεται να συμβάλει στην πολιτική σταθερότητα της Τουρκίας, να μειώσει την ένταση στο Ιράκ και τη Συρία, και να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο των Κούρδων στη Μέση Ανατολή.
Ωστόσο, πολλοί αναρωτιούνται αν οι σημαίες του αγώνα μπαίνουν οριστικά στα μπαούλα. Ο Κουρδικός λαός δεν έπαψε ποτέ να διεκδικεί – με ή χωρίς όπλα – την εθνική του ταυτότητα.
