Η Καστοριά, με περίπου 12.000 κατοίκους, είναι μια από τις πιο γοητευτικές πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας. Χτισμένη αμφιθεατρικά πάνω σε μια χερσόνησο που εισχωρεί βαθιά στη λίμνη Ορεστιάδα, μοιάζει να αιωρείται πάνω από τα νερά της. Ο επισκέπτης που πλησιάζει την πόλη αντικρίζει σπίτια και αρχοντικά να σκαρφαλώνουν στις πλαγιές, με φόντο τα βουνά που την αγκαλιάζουν. Είναι μια εικόνα που συνδυάζει τη φύση με την ιστορία και την ανθρώπινη δημιουργία.
Η λίμνη Ορεστιάδα, με έκταση 28 τετραγωνικών χιλιομέτρων και ακτογραμμή περίπου 30 χιλιομέτρων, βρίσκεται σε υψόμετρο 630 μέτρων και είναι η ενδέκατη μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας. Το βάθος της κυμαίνεται από 1,5 έως 12 μέτρα, ενώ κάθε χειμώνα παγώνει για λίγες ημέρες, δημιουργώντας ένα σπάνιο θέαμα. Λέγεται πως παλιότερα ο πάγος γινόταν τόσο παχύς, που πάνω του περνούσαν ακόμη και κάρα φορτωμένα. Κάθε εποχή του χρόνου τη μεταμορφώνει: την άνοιξη γεμίζει πουλιά, το καλοκαίρι καθρεφτίζει τον ουρανό, το φθινόπωρο βάφεται με χρυσοκόκκινα χρώματα και τον χειμώνα απλώνει ένα πέπλο μυστηρίου με την ομίχλη της.
Η λίμνη δεν είναι απλώς τοπίο αλλά ζωντανή παρουσία. Οι κάτοικοι περπατούν στον παραλίμνιο δρόμο των οκτώ χιλιομέτρων, κάνουν τον γύρο της με ποδήλατα ή αυτοκίνητα, άλλοι τη διασχίζουν με κανό ή καγιάκ. Τα καραβάκια μεταφέρουν επισκέπτες από τη μια άκρη στην άλλη, προσφέροντας μια αίσθηση μικρής κρουαζιέρας σε θάλασσα κλεισμένη μέσα στα βουνά. Στα καφέ και τις ταβέρνες της παραλίας, ντόπιοι και ταξιδιώτες απολαμβάνουν τον καφέ ή το τσίπουρό τους, ενώ μπροστά τους λευκοί κύκνοι και πάπιες γλιστρούν αργά στα νερά.
Η Καστοριά όμως δεν είναι μόνο η λίμνη της. Στις όχθες της δεσπόζει η Μονή Παναγίας Μαυριώτισσας, χτισμένη το 1082 μ.Χ. Η τοποθεσία της, ανάμεσα σε πλατάνια και νερά, της δίνει μοναδική χάρη. Στο εσωτερικό της φυλάσσονται αριστουργηματικές αγιογραφίες του 12ου και 13ου αιώνα, με κορυφαία τη Δευτέρα Παρουσία στον νάρθηκα. Η μονή, βυζαντινό στολίδι, στέκει αιώνες τώρα σαν πνευματικός φάρος στις όχθες της λίμνης.
Λίγο πιο πέρα, κρυμμένο μέσα στους βράχους, το Σπήλαιο του Δράκου προσκαλεί τον ταξιδιώτη σε έναν υπόγειο κόσμο από σταλακτίτες, σταλαγμίτες και επτά λίμνες. Ο θρύλος μιλά για έναν δράκο που φύλαγε ένα χρυσωρυχείο και απέτρεπε τους ανθρώπους να τολμήσουν να πλησιάσουν. Σήμερα, η περιήγηση στις στοές και στους θαλάμους του σπηλαίου χαρίζει μια εμπειρία μαγευτική, όπου το φυσικό κάλλος συναντά τον μύθο.
Στη νότια πλευρά της λίμνης, στο Δισπηλιό, βρίσκεται ο προϊστορικός λιμναίος οικισμός που αποκαλύπτει την αδιάκοπη σχέση του ανθρώπου με τη λίμνη εδώ και επτά χιλιετίες. Οι ανακατασκευασμένες πασσαλόπηκτες καλύβες πάνω στο νερό δείχνουν πώς ζούσαν οι πρώτοι κάτοικοι: ψάρευαν, κυνηγούσαν, καλλιεργούσαν και άφησαν πίσω τους εργαλεία, αγγεία, ακόμη και μουσικά όργανα. Ανάμεσα στα ευρήματα ξεχωρίζει η περίφημη πινακίδα του Δισπηλιού, με χαραγμένα σύμβολα που θεωρούνται από τις αρχαιότερες μορφές γραφής στον κόσμο.
Η Καστοριά είναι ένας τόπος που συνδυάζει φύση, ιστορία, παράδοση και φιλοξενία. Εδώ ο επισκέπτης μπορεί να περπατήσει σε λιθόστρωτα σοκάκια, να γευτεί τοπικές πίτες και φασόλια, να ζήσει τις γιορτές του χειμώνα με τα ξακουστά ραγκουτσάρια και να θαυμάσει την αντανάκλαση της πόλης μέσα στη λίμνη.
Κι όταν έρθει η στιγμή του αποχαιρετισμού, η λίμνη Ορεστιάδα απλώνει στα νερά της μια σιωπηλή υπόσχεση: πως όποιος τη γνωρίσει μια φορά, θα θελήσει να επιστρέψει ξανά, αναζητώντας τη γαλήνη και τη μαγεία που μόνο αυτή μπορεί να χαρίσει.
