Ανησυχία προκαλεί στην παγκόσμια και ελληνική αγορά φαρμάκου η πρόθεση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει σημαντικούς δασμούς στις εισαγωγές φαρμάκων, με έναρξη από την 1η Αυγούστου. Ο Τραμπ δήλωσε ότι αρχικά θα εφαρμοστεί ένας χαμηλός δασμός, δίνοντας στις φαρμακευτικές εταιρείες περίπου έναν χρόνο να επαναπατρίσουν την παραγωγή τους στις ΗΠΑ, προτού οι δασμοί αυξηθούν σε πολύ υψηλά επίπεδα, φτάνοντας ακόμα και το 200%. Στόχος είναι η ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής και η μείωση της εξάρτησης από ξένες αγορές, ιδίως ασιατικές.
Αντιδράσεις από την ελληνική φαρμακοβιομηχανία
Όπως εξηγεί ο Δρ. Θανάσης Κοτσιαρός, Γενικός Διευθυντής της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), η ελληνική φαρμακοβιομηχανία παρακολουθεί με προσοχή τις εξελίξεις, ελπίζοντας σε μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ. Τονίζει τη σημασία της αποφυγής επιβολής δασμών στα φάρμακα, καθώς αποτελούν ένα κρίσιμο και ευαίσθητο αγαθό για τη δημόσια υγεία.
Παρά τη συγκρατημένη στάση αναμονής, ο Δρ. Κοτσιαρός εκφράζει αισιοδοξία ότι η ελληνική φαρμακοβιομηχανία έχει περιορισμένη έκθεση στην αμερικανική αγορά, καθιστώντας τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις από πιθανούς δασμούς πλήρως διαχειρίσιμες. Επισημαίνει ότι η εφαρμογή πολιτικών προστατευτισμού καθιστά επίκαιρη τη συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ και της ευρωπαϊκής παραγωγής φαρμάκων. Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία ήδη παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, καλύπτοντας πάνω από το 10% των αναγκών των Ευρωπαίων ασθενών και αποτελώντας σημαντικό κόμβο παραγωγής φαρμάκων στην Ευρώπη.
Επιπτώσεις και στρατηγική αυτονομία
Μακροπρόθεσμα, ένα περιβάλλον προστατευτισμού θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά την ευρωπαϊκή αλυσίδα αξίας του φαρμάκου. Για τον λόγο αυτό, η ΠΕΦ κρίνει αναγκαία τη θέσπιση ενός μόνιμου μηχανισμού επιτάχυνσης των επενδύσεων στην παραγωγή, έρευνα και ανάπτυξη στην Ελλάδα, προκειμένου να αντισταθμιστούν οι αυξανόμενες επιβαρύνσεις από το υψηλό ενεργειακό κόστος, τις περιβαλλοντικές ρυθμίσεις και το ρυθμιστικό πλαίσιο.
Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Ενώσεων (EFPIA) επιδιώκει τη συνέχιση του διαλόγου για την εξαίρεση των φαρμακευτικών προϊόντων από την επιβολή δασμών, τονίζοντας ότι τυχόν εμπορικά εμπόδια απειλούν τις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού, αναστέλλουν τις επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη και πλήττουν τους ασθενείς και τις τοπικές κοινωνίες. Η EFPIA υπογραμμίζει την ανάγκη η Ευρώπη να επικεντρωθεί στη βελτίωση του εγχώριου επιχειρηματικού και ρυθμιστικού περιβάλλοντος, προσελκύοντας επενδύσεις και διασφαλίζοντας ταχύτερη και ισότιμη πρόσβαση στις νέες θεραπείες.
Ελληνικές φαρμακευτικές με παρουσία στις ΗΠΑ
Η Rafarm ήταν η πρώτη ελληνική φαρμακοβιομηχανία που έλαβε πιστοποίηση από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) τον Οκτώβριο του 2017, επιτρέποντας την παραγωγή στείρων και σύνθετων φαρμακευτικών σκευασμάτων για την αγορά των ΗΠΑ.
Την ίδια χρονιά, η Pharmathen έλαβε επίσης πιστοποίηση από τον FDA για το παραγωγικό της συγκρότημα στις Σάπες Ροδόπης. Άλλες μεγάλες ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες επίσης στοχεύουν στην αμερικανική αγορά.
Ο Δρ. Κοτσιαρός αναφέρει ότι η διείσδυση στην αγορά των ΗΠΑ είναι μέρος του αναπτυξιακού σχεδιασμού και άλλων ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών, με την εξωστρέφεια να αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης. Ένα σημαντικό επενδυτικό πλάνο ύψους 1,8 δισ. ευρώ έως το 2028, που περιλαμβάνει 10 νέα εργοστάσια και 14 νέα τμήματα Έρευνας & Ανάπτυξης, θα ενισχύσει περαιτέρω τις παραγωγικές δυνατότητες και τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας.
Παγκόσμια αναταραχή και κόστος για τους καταναλωτές
Η προοπτική των νέων δασμών έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία στη διεθνή φαρμακευτική αγορά, καθώς σημαίνει απώλεια ανταγωνιστικότητας και ενδέχεται να προκαλέσει αναταραχές στην παγκόσμια αλυσίδα παραγωγής και διανομής φαρμάκων. Αναλυτές επισημαίνουν ότι κολοσσοί όπως οι Pfizer, Merck και Eli Lilly, με εργοστάσια παραγωγής στο εξωτερικό, ενδέχεται να επηρεαστούν άμεσα. Ειδικοί προειδοποιούν ότι το κόστος των δασμών μπορεί τελικά να μετακυλιστεί στους Αμερικανούς καταναλωτές, επιβαρύνοντας περαιτέρω τις τιμές των φαρμάκων.
