Μια αόρατη γραφειοκρατική θηλιά πνίγει τη Χαλκιδική εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, μετά το σταδιακό κλείσιμο των τοπικών υποθηκοφυλακείων και τη συγχώνευσή τους στο Κτηματολογικό Γραφείο Πολυγύρου. Η εξαγγελθείσα «μετάβαση στον ψηφιακό αιώνα» έχει μέχρι στιγμής αποδώσει μόνο αποδιοργάνωση, καθυστερήσεις και μαζική ταλαιπωρία για τους πολίτες.
Σήμερα, το Κτηματολογικό γραφείο του Πολυγύρου καλείται να εξυπηρετήσει τον ολόκληρο νομό, απορροφώντας τα παλιά υποθηκοφυλακεία Ιερισσού, Αρναίας, Μουδανιών, Κασσάνδρας, Πολυγύρου και Συκιάς. Κι όμως, όπως καταγγέλλουν κάτοικοι και δικηγόροι, η κατάσταση είναι εκτός ελέγχου: υπάλληλοι λιγότεροι από τους απαιτούμενους, πολίτες να περιμένουν μέχρι και τέσσερις ώρες για μία απλή υπόθεση και αρχεία στοιβαγμένα σε ακατάλληλους χώρους.
Κούτες αντί για τεκμηρίωση – Καταγγελίες για χαμένα έγγραφα
«Πολλά βιβλία βρίσκονται ακόμη στη Συκιά και την Κασσάνδρα. Όταν κάποιος ζητά να ελέγξει κάτι, του λένε: “αυτό δεν είναι προσβάσιμο, είναι σε κούτες”», εξηγούν χαρακτηριστικά επαγγελματίες που επισκέπτονται καθημερινά το γραφείο.
Η μετακόμιση των αρχείων – αντί να γίνει οργανωμένα – πραγματοποιείται αποσπασματικά, με αποτέλεσμα η διαδικασία αναζήτησης εγγράφων να είναι αναξιόπιστη. Σύμφωνα με πληροφορίες, αιτήσεις από τον Δεκέμβριο του 2023 παραμένουν εκκρεμείς και δεν αναμένεται να ικανοποιηθούν πριν από το τέλος του 2025.
Η τουριστική Χαλκιδική σε δεύτερη μοίρα
Η Χαλκιδική είναι ένας από τους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς της χώρας, με τεράστιο όγκο μεταβιβάσεων ακινήτων, αγοραπωλησιών και οικοδομικών εργασιών κάθε χρόνο. Η έντονη κινητικότητα απαιτεί εύρυθμη λειτουργία των αρμόδιων υπηρεσιών, κάτι που δυστυχώς δεν ισχύει.
Όπως υπογραμμίζει ο Γιώργος Λαγάνης, πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Χαλκιδικής, «η Κτηματολόγιο ΑΕ θα έπρεπε να έχει θωρακίσει την υπηρεσία με μεγαλύτερο αριθμό προσωπικού και να απλοποιήσει τις διαδικασίες πρωτοκόλλησης». Παρ’ όλα αυτά, η πραγματικότητα δείχνει ακριβώς το αντίθετο: από την Αρναία δεν μετακινήθηκε κανένας υπάλληλος, ενώ από τα Μουδανιά και την Κασσάνδρα μετακινήθηκαν λιγότεροι από όσους εργάζονταν τοπικά.
Η υποστελέχωση επιτείνεται από την έλλειψη επαρκούς εκπαίδευσης και την απουσία υποδομών, με αποτέλεσμα το προσωπικό – ακόμα και αν ξεπερνά τα 20 άτομα στον Πολύγυρο – να λειτουργεί σε συνθήκες πίεσης και σύγχυσης.
Ορατός ο κίνδυνος απώλειας εγγράφων – Καθυστερήσεις σε δικαστικές υποθέσεις
Δεκάδες πολίτες ζουν με τον φόβο απώλειας δικαστικών υποθέσεων λόγω αδυναμίας πρόσβασης στους τίτλους ιδιοκτησίας τους, ενώ άλλοι αδυνατούν να εκδώσουν συμβόλαια, με τα ακίνητά τους να παραμένουν σε νομική «νάρκη». Το έργο της ψηφιοποίησης, που ανακοινώθηκε ως μεταρρύθμιση, μέχρι στιγμής παραμένει μακρινό όνειρο.
Η ανάγκη για ταχεία ολοκλήρωση της διαδικασίας είναι επιτακτική, καθώς η Χαλκιδική — με έντονο επενδυτικό και τουριστικό ενδιαφέρον — καταγράφει αυξημένο όγκο σε συμβολαιογραφικές πράξεις, μεταβιβάσεις, και υποθήκες. Παράγοντες της τοπικής αγοράς ακινήτων εκφράζουν ανησυχία, τονίζοντας ότι η καθυστέρηση στη λειτουργία ενός σύγχρονου Κτηματολογικού Γραφείου με επαρκές προσωπικό φρενάρει τις συναλλαγές και δημιουργεί αβεβαιότητα σε πολίτες, επενδυτές και επαγγελματίες.
Η Πολιτεία οφείλει απαντήσεις
Οι πολίτες της Χαλκιδικής, οι δικηγόροι, οι συμβολαιογράφοι, αλλά και οι ίδιοι οι υπάλληλοι του Κτηματολογίου καλούν την Πολιτεία να δράσει: να στελεχώσει τις υπηρεσίες με επάρκεια, να οργανώσει την ψηφιοποίηση των αρχείων με ταχύτητα και να σεβαστεί τον πολίτη.
Ο εκσυγχρονισμός δεν μπορεί να γίνεται εις βάρος της πρόσβασης στη δικαιοσύνη και την ιδιοκτησία. Η Χαλκιδική δεν μπορεί να περιμένει άλλο.
Το ζήτημα, ωστόσο, δεν αφορά μόνο τη Χαλκιδική. Το πανελλαδικό έργο ψηφιοποίησης 390 Υποθηκοφυλακείων προβλέπει την ψηφιοποίηση περίπου 600 εκατομμυρίων σελίδων. Ωστόσο, το εγχείρημα σκοντάφτει στις προσφυγές των αναδόχων, οι οποίοι αντιδρούν σε τροποποιήσεις της σύμβασης από την Κτηματολόγιο Α.Ε., προκαλώντας ακόμα μεγαλύτερη καθυστέρηση στο ήδη βραδυκίνητο έργο.
Γράφει η Σουζάνα Καζάκα για τη Μακεδονία της Κυριακής
