Κτηματολόγιο Σιθωνίας: Ένα σύστημα που μπλοκάρει περιουσίες

Ρεπορτάζ: Σουζάνα Καζάκα

Πολίτες και συμβολαιογράφοι σε ομηρία

Μεγάλα προβλήματα και αδιέξοδα αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι και επαγγελματίες στη Σιθωνία Χαλκιδικής, εξαιτίας των καθυστερήσεων, των λαθών και της γραφειοκρατικής αδράνειας του Κτηματολογίου. Από τον Δεκέμβριο του 2023, όταν και ολοκληρώθηκε η φάση υποβολής δηλώσεων, η κατάσταση έχει «παγώσει» κυριολεκτικά, αφήνοντας πίσω της μια σειρά από αλυσιδωτά προβλήματα που επηρεάζουν πωλήσεις, μεταβιβάσεις, ακόμα και την καθημερινότητα των πολιτών.

Μπλοκαρισμένες συμβολαιογραφικές πράξεις και λανθασμένες εγγραφές

Όπως επιβεβαιώνουν συμβολαιογράφοι και μηχανικοί της περιοχής, δεν μπορούν να προχωρήσουν συμβόλαια, διορθώσεις ή δικαιοπραξίες, καθώς η εταιρεία που έχει αναλάβει την ανάρτηση δεν έχει προχωρήσει τις διαδικασίες, παρά το γεγονός ότι αρχικά είχε δεσμευτεί για λειτουργία της πλατφόρμας από τον Απρίλιο του 2024. Οι πολίτες βρίσκονται σε ομηρία, με τις πράξεις να μην μπορούν να προχωρήσουν, ακόμη κι όταν πρόκειται για μικρές αποκλίσεις κάτω του 2%.

Ποιες περιοχές επηρεάζονται

Ιδιαίτερα σημαντικά προβλήματα εντοπίζονται σε:

• Συκιά

• Τορώνη

• Νέος Μαρμαράς

• Κριαρίτσι

• Περιοχές γύρω από τον Πολύγυρο

• Νέα Μουδανιά και Νικήτη, όπου παρότι υπάρχουν ρυμοτομικά σχέδια, τα λάθη είναι εκτεταμένα

Στην περίπτωση του Κριαριτσίου, όπως αναφέρθηκε στο ρεπορτάζ, ολόκληρο το ρυμοτομικό σχέδιο εμφανίζεται με μετατόπιση έξι μέτρων στο Κτηματολόγιο σε σχέση με το πραγματικό έδαφος, καθιστώντας ολόκληρο τον οικισμό εκτός θέσης και δημιουργώντας τεράστια οικονομική και νομική επιβάρυνση για τους πολίτες.

Παλιά και νέα λάθη

Η περίπτωση της Συκιάς

Η Συκιά, όπου το Κτηματολόγιο εφαρμόστηκε ήδη από το 1996, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτυχίας του συστήματος: Εκατοντάδες ακίνητα που είχαν παραχωρηθεί σε ακτήμονες από το 1933, εξακολουθούν να εμφανίζονται ως ιδιοκτησίες του Δημοσίου ή μοναστηριών. Παρά τις διαχρονικές προσπάθειες νομιμοποίησης και διεκδίκησης, οι κάτοικοι βρίσκονται ακόμα χωρίς τίτλους ιδιοκτησίας.

Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις οι πολίτες δεν γνώριζαν τη σωστή διαδικασία για τις δηλώσεις, ειδικά σε περιοχές με ρυμοτομικά σχέδια, και δημιουργήθηκε σύγχυση ως προς την κοινή χρήση, τις παραχωρήσεις και τις εντός/εκτός σχεδίου εκτάσεις.

Προσπάθειες επίλυσης

 Ανοίγει η πλατφόρμα διαμεσολάβησης

Σύμφωνα με την πληροφόρηση από επαγγελματίες του χώρου, η πλατφόρμα διαμεσολάβησης αναμένεται να ανοίξει μέσα στο φθινόπωρο του 2025 (Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο), δίνοντας τουλάχιστον σε ιδιώτες τη δυνατότητα να επιλύσουν εξωδικαστικά διαφορές με γειτονικά ακίνητα. Όταν όμως εμπλέκεται το Δημόσιο ή μοναστηριακή περιουσία, η μόνη διέξοδος είναι η αγωγή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε κόστος και καθυστερήσεις.

Έλλειψη ενημέρωσης και κόστος για τους πολίτες

Πολλοί ιδιοκτήτες δεν έχουν ενημερωθεί ότι έχουν λανθασμένες εγγραφές στα ακίνητά τους  ιδίως όσοι κατέχουν εκτάσεις εκτός σχεδίου. Η σύνταξη νέου τοπογραφικού και η προσφυγή σε νομικά μέσα αποτελούν σοβαρή οικονομική επιβάρυνση, την οποία το κράτος δεν αναλαμβάνει, παρότι τα περισσότερα λάθη έγιναν είτε από τη μελετήτρια εταιρεία είτε από τις παλιές εγγραφές δημοσίων φορέων.

Συμπέρασμα: Ένα Κτηματολόγιο που αντί να ξεκαθαρίζει, μπερδεύει

Η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στον Δήμο Σιθωνίας και σε πολλές περιοχές της Χαλκιδικής αποδεικνύει ότι το Κτηματολόγιο, αντί να ξεκαθαρίζει την ιδιοκτησιακή πραγματικότητα, μπερδεύει, παγώνει και εγκλωβίζει πολίτες και περιουσίες. Η ανάγκη για άμεση πολιτική παρέμβαση, τεχνική αναθεώρηση και θεσμική υποστήριξη είναι επιτακτική. Ειδικά σε μια περιοχή που στηρίζεται στον τουρισμό και τις επενδύσεις, η αβεβαιότητα γύρω από τη γη δεν είναι απλώς πρόβλημα είναι τροχοπέδη στην ανάπτυξη.