Καθώς το καλοκαίρι πλησιάζει, η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με τη διπλή απειλή της κλιματικής κρίσης: τις πυρκαγιές αλλά και τη σοβαρή έλλειψη νερού που πλήττει κυρίως τον γεωργικό τομέα. Η λειψυδρία, σε συνδυασμό με την υφαλμύρωση των υπόγειων υδάτων και την αύξηση της αλατότητας των εδαφών, έχει καταστεί το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα για την αγροτική παραγωγή της χώρας.
Η κατάσταση είναι κρίσιμη, αν αναλογιστεί κανείς ότι η γεωργία απορροφά το 80% με 87% της συνολικής κατανάλωσης νερού στην Ελλάδα. Το πρόβλημα επιτείνεται από τρεις βασικούς παράγοντες:
-
Κακή κατανομή στη χρήση των υδατικών πόρων: Η επιφανειακή άρδευση (π.χ. από βροχοπτώσεις) καλύπτει μόλις το 30% των αναγκών, οδηγώντας σε υπερεκμετάλλευση των υπόγειων υδάτων.
-
Μεγάλη σπατάλη νερού, όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και της Eurostat.
-
Ελλιπής αριθμός ταμιευτήρων και φραγμάτων, σε σύγκριση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη.
Οι μελέτες δείχνουν ότι το 83% της χώρας βρίσκεται σε μέτριο έως υψηλό κίνδυνο ερημοποίησης: το 34% θεωρείται υψηλού κινδύνου και το 49% μέτριου, ενώ μόλις το 17% κατατάσσεται σε χαμηλό κίνδυνο.
Τα τρία κυβερνητικά μέτρα για τη διαχείριση του υδάτινου αποθέματος
Η κυβέρνηση, διαμέσου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, προχωρά σε τρεις βασικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της κατάστασης:
1. Ρύθμιση χρεών των ΤΟΕΒ προς τη ΔΕΗ
Οι Τοπικοί Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ), που διαχειρίζονται τις βασικές υποδομές άρδευσης (αντλιοστάσια, κανάλια, ταμιευτήρες), έχουν βαρύτατες οφειλές προς τη ΔΕΗ, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να συντηρήσουν το δίκτυο. Σε συνεργασία με τη ΔΕΗ, το υπουργείο προχώρησε σε ρύθμιση των χρεών, προκειμένου οι οργανισμοί να παραμείνουν λειτουργικοί.
2. Νέα έργα υποδομής για επέκταση της άρδευσης
Σε εξέλιξη βρίσκονται σημαντικά έργα άρδευσης που θα επεκτείνουν την αρδευόμενη γη κατά 286.300 στρέμματα σε τέσσερις περιφέρειες:
-
Φράγμα 51 μέτρων και δίκτυο άρδευσης για 35.000 στρέμματα στη Μεσσηνία.
-
Σύγχρονα υπόγεια δίκτυα σε:
-
Καρδίτσα (114.000 στρέμματα),
-
Λάρισα (67.800 στρέμματα),
-
Λασίθι (13.500 στρέμματα).
-
-
Φράγμα στον Άγιο Ιωάννη Ιεράπετρας (1,7 εκατ. m³) και λιμνοδεξαμενή στις Χοχλακιές Σητείας (0,83 εκατ. m³).
-
Κατασκευή νέας διώρυγας στην Ξάνθη για 56.000 στρέμματα.
3. Δημιουργία περιφερειακών φορέων διαχείρισης νερού
Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης σχεδιάζει τη σύσταση φορέων διαχείρισης υδάτων σε κάθε περιφέρεια, με στόχο τη συνολική, ισόρροπη διαχείριση των υδατικών πόρων. Σήμερα, μόνο η Θεσσαλία διαθέτει τέτοιο φορέα, με επόμενη προτεραιότητα την Κρήτη, που ανήκει στις περιοχές υψηλού κινδύνου ερημοποίησης.
Οι νέοι φορείς θα συγχωνεύσουν τους περισσότερους από 450 ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ που λειτουργούν σήμερα κατακερματισμένα ανά νομό, αλλά συχνά χωρίς την απαιτούμενη τεχνική και διοικητική υποστήριξη. Η μεταρρύθμιση αυτή θα αντιμετωπίσει τη χαοτική κατάσταση αρμοδιοτήτων που δημιουργήθηκε με την εφαρμογή του «Καλλικράτη», εξασφαλίζοντας καλύτερη συντήρηση των αρδευτικών έργων, πολλά εκ των οποίων κατασκευάστηκαν τη δεκαετία του 1950 και παραμένουν σε κακή κατάσταση.
