Νόμιμος κρίθηκε από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας ο τεκμαρτός τρόπος προσδιορισμού του ελάχιστου ετήσιου καθαρού εισοδήματος για όσους ασκούν ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα, όπως αυτός προβλέπεται στα άρθρα 28Α έως 28Δ του ν. 4172/2013. Με σειρά αποφάσεων που ελήφθησαν στις 14 Απριλίου και 2 Μαΐου 2025, το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο απέρριψε τις αιτήσεις ακύρωσης κατά της σχετικής απόφασης της Α.Α.Δ.Ε., κρίνοντας ότι ο επίμαχος τρόπος φορολόγησης είναι συνταγματικά ανεκτός.
Η απόφαση αυτή αποτελεί σταθμό, καθώς επιβεβαιώνει τη δυνατότητα του κράτους να επιβάλει ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα ακόμη και όταν δεν προκύπτει από τα δηλωθέντα στοιχεία, εφαρμόζοντας αντικειμενικά κριτήρια. Πρόκειται για εξέλιξη που επηρεάζει χιλιάδες επαγγελματίες και μικρομεσαίους επιχειρηματίες, ειδικά όσους δηλώνουν ιδιαίτερα χαμηλά εισοδήματα, και αναμένεται να έχει άμεσες δημοσιονομικές και πολιτικές προεκτάσεις.
Ακολουθεί αυτούσια η ανακοίνωση του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας
Σύμφωνα με το άρθρο 34 παρ. 8 του π.δ. 18/1989, όπως προστέθηκε με το άρθρο 25 του ν. 4786/2021
Ανακοινώνει τα εξής:
Στις 14.4.2025 και 2.5.2025 η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας συνήλθε σε διάσκεψη επτά υποθέσεων σχετικών με τον θεσπιζόμενο με τα άρθρα 28Α – 28Δ του ν. 4172/2013 (Α΄ 167) τεκμαρτό τρόπο εξεύρεσης του ετήσιου ελάχιστου καθαρού εισοδήματος των ασκούντων ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα, με εισηγήτριες τις Συμβούλους Κ. Λαζαράκη και Β. Μόσχου.
Το Δικαστήριο απέρριψε τις αιτήσεις ακυρώσεως κατά της απόφασης Α1055/9.4.2024 (Β΄ 2284) του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. που εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 8 του άρθρου 28Α του ν. 4172/2013 για τον καθορισμό της διαδικασίας αμφισβήτησης των παρ. 3 και 4 του ίδιου άρθρου.
Αναλυτικότερα, η ανακοίνωση του κ. Πικραμένου σχετικά με το αποτέλεσμα της διάσκεψης επί υποθέσεων οι οποίες συζητήθηκαν στην Ολομέλεια στις 28.3.2025 έχει ως εξής:
«Στις 14.4.2025 και 2.5.2025 η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας συνήλθε σε διάσκεψη επτά υποθέσεων σχετικών με τον θεσπιζόμενο με τα άρθρα 28Α – 28Δ του ν. 4172/2013 (Α΄ 167) τεκμαρτό τρόπο εξεύρεσης του ετήσιου ελάχιστου καθαρού εισοδήματος των ασκούντων ατομική επιχειρηματική δραστηριότητα, με εισηγήτριες τις Συμβούλους Κ. Λαζαράκη και Β. Μόσχου.
Το Δικαστήριο απέρριψε τις αιτήσεις ακυρώσεως κατά της απόφασης Α1055/9.4.2024 (Β΄ 2284) του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. που εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 8 του άρθρου 28Α του ν. 4172/2013 για τον καθορισμό της διαδικασίας αμφισβήτησης των παρ. 3 και 4 του ίδιου άρθρου».
Ολόκληρη η απόφαση του ΣτΕ
Ειδικότερα, το Δικαστήριο έκρινε κατά πλειοψηφία ότι:
Ι. Ο ανωτέρω τεκμαρτός προσδιορισμός του εισοδήματος είναι συνταγματικά ανεκτός.
ΙΙ. Ο φορολογούμενος που επιθυμεί να αμφισβητήσει το τεκμαρτό εισόδημά του σύμφωνα με την παρ. 4 του ως άνω άρθρου 28Α δύναται, παράλληλα με την υποβολή αιτήματος ελέγχου, σύμφωνα με το άρθρο 4 της προσβαλλόμενης απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε., να ασκήσει, κατά της πράξης διοικητικού προσδιορισμού του φόρου βάσει του τεκμαρτού εισοδήματος (άρθρο 4 παρ. 1 εδ. β΄ της προσβαλλόμενης απόφασης), ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της Δ.Ε.Δ. και ακολούθως, κατά της τυχόν απόρριψης αυτής, προσφυγή ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού δικαστηρίου, σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις των άρθρων 72 του (νέου) Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας [ν. 5104/2024 (Α΄ 58)] και 63 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας [ν. 2717/1999, Α΄ 97] προβάλλοντας ό,τι και με το αίτημα ελέγχου.
Η κατόπιν ελέγχου εκδιδόμενη, σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 1 εδ. β΄ της προσβαλλόμενης απόφασης, πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου υπόκειται ομοίως σε ενδικοφανή προσφυγή, σύμφωνα με τις ως άνω γενικές διατάξεις, η δε τυχόν απόρριψή της από τη Δ.Ε.Δ. θεωρείται, κατά την έννοια του άρθρου 63 παρ. 7 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, συμπροσβαλλόμενη στο πλαίσιο της εκκρεμούς δίκης που αφορά τη νομιμότητα της πράξης της Δ.Ε.Δ. με την οποία είχε απορριφθεί ενδικοφανής προσφυγή κατά της πράξης διοικητικού προσδιορισμού του φόρου.
