Η τεχνολογία δεν είναι πλέον απλώς εργαλείο – είναι δύναμη διαμόρφωσης πολιτικής, ασφάλειας και καθημερινότητας. Στον 21ο αιώνα, στο μεταίχμιο της 4ης και 5ης Βιομηχανικής Επανάστασης, τα κράτη καλούνται να επανακαθορίσουν τη σχέση τους με την καινοτομία. Από την τεχνητή νοημοσύνη και τη ρομποτική, μέχρι την κυβερνοασφάλεια και τα μη επανδρωμένα συστήματα, ο σύγχρονος «Τάλως» αναλαμβάνει νέα καθήκοντα.
Ο μυθικός φρουρός της Κρήτης, κατασκευασμένος από τον Ήφαιστο, ενσαρκώνει μια πρώιμη εκδοχή αυτοματισμού και τεχνητής νοημοσύνης – ικανός να σκέφτεται και να αποφασίζει. Σήμερα, τέτοιες δυνατότητες δεν είναι πλέον φαντασία, αλλά στρατηγικό πεδίο για κράτη, οργανισμούς και –δυστυχώς– και για αυταρχικά καθεστώτα ή εγκληματικές ομάδες.
Η τεχνολογία αλλάζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την ασφάλεια, από τη φύλαξη των συνόρων μέχρι τον έλεγχο πλήθους. Ταυτόχρονα, επαναφέρει διαχρονικά ερωτήματα: Πώς διασφαλίζεται η ελευθερία σε έναν κόσμο απόλυτης παρακολούθησης; Πώς προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα; Ποια είναι τα όρια της χρήσης της τεχνολογίας για το «καλό»;
Η απάντηση δεν είναι η τεχνοφοβία, αλλά η ορθολογική και ηθική διαχείριση. Χρειάζονται θεσμικά αντίβαρα, διαφάνεια και συμμετοχή του πολίτη στον δημόσιο διάλογο. Ούτε η τεχνολογία ούτε η εξουσία είναι ουδέτερες.
Ίσως γι’ αυτό ο μύθος του Τάλω καταλήγει με τη νίκη της ανθρώπινης ευφυΐας: η Μήδεια, με δόλο, εξουδετερώνει το άτρωτο ρομπότ. Ένα συμβολικό μήνυμα: η τεχνολογία είναι ισχυρή, αλλά η ανθρώπινη κρίση είναι εκείνη που τελικά καθορίζει τη χρήση της.
Το διακύβευμα σήμερα δεν είναι μόνο η καινοτομία, αλλά η δημοκρατική λογοδοσία της. Ο Τάλως περπατά ξανά – το ερώτημα είναι: ποιος τον καθοδηγεί;
Πηγή tanea.gr
