Ένας τόπος προσευχής, ιστορίας και θαύματος
Σε ένα από τα πιο όμορφα σημεία των Πυργαδικίων Χαλκιδικής, εκεί που το βλέμμα αγκαλιάζει το Αιγαίο και το πνεύμα γαληνεύει, δεσπόζει ο ναός της Παναγίας της Καστρέλας. Περιστοιχισμένος από φύση, πέτρα και πίστη, ο ναός αυτός αποτελεί την καρδιά του χωριού και σύμβολο της ιστορικής του ταυτότητας.
Η Παναγία η Καστρέλα δεν είναι απλώς μία εκκλησία. Είναι το ζωντανό αποτύπωμα της μνήμης των Μικρασιατών προσφύγων που εγκαταστάθηκαν στα Πυργαδίκια μετά το 1922. Μαζί τους έφεραν ό,τι πιο ιερό είχαν: την εικόνα της Παναγίας τους, της Καστρέλας, που είχε βρεθεί θαυματουργικά στα νερά του Μαρμαρά αιώνες νωρίτερα. Το όνομα «Καστρέλα» προέρχεται από τα κάστρα της Πόλης, απ’ όπου λέγεται πως ρίχτηκε η εικόνα για να σωθεί από την Εικονομαχία.
Η εικόνα αυτή, με το γλυκό πρόσωπο της Παναγίας που κρατά στην αγκαλιά της το Θείο Βρέφος, έγινε προστάτιδα των κατοίκων. Την φύλαξαν σαν θησαυρό στη διάρκεια της προσφυγιάς, την μετέφεραν με κόπο και πίστη, και την τοποθέτησαν στο κέντρο της νέας τους πατρίδας, θεμελιώνοντας τον ναό που θα στέγαζε τη χάρη Της.
Ο ναός οικοδομήθηκε με κόπο, έρανο και τη βοήθεια αποδήμων, ακόμη και από την Αμερική. Αντιμετώπισε πολέμους, κατοχές, φτώχεια – αλλά δεν έπαψε ποτέ να λειτουργεί. Σήμερα στέκει αγέρωχος, φωτισμένος από τα κεριά των πιστών και στολισμένος κάθε χρόνο στις 8 Σεπτεμβρίου, ημέρα του Γενεθλίου της Θεοτόκου.
Η γιορτή της Παναγίας της Καστρέλας αποτελεί κορυφαίο θρησκευτικό και κοινωνικό γεγονός για το χωριό. Την παραμονή, η εικόνα λιτανεύεται στους δρόμους, συνοδεία ψαλμών, δακρύων και προσευχών. Την ημέρα της εορτής τελείται πανηγυρική Θεία Λειτουργία και ακολουθούν παραδοσιακά γλέντια, χοροί και ανταμώματα. Είναι η στιγμή που το παρελθόν και το παρόν ενώνονται κάτω από τη σκέπη της Μεγαλόχαρης.
Αλλά και πέρα από τη μεγάλη της γιορτή, η Παναγία η Καστρέλα είναι πάντα εκεί: στις χαρές, στις λύπες, στις ελπίδες και τις αγωνίες των Πυργαδικιωτών. Πολλοί την επικαλούνται σε δύσκολες ώρες και λένε πως εκείνη πάντα «κάνει το θαύμα της». Στέκει φύλακας και μάνα του τόπου, ριζωμένη βαθιά στην ψυχή των ανθρώπων του.
Το τοπίο γύρω από τον ναό είναι μαγευτικό: από το προαύλιο αγναντεύει κανείς τη Σιθωνία, το Άγιο Όρος, τις γαλάζιες σκιές των νησιών. Εκεί, κάτω από τον ήλιο ή το φεγγάρι, ο προσκυνητής βρίσκει γαλήνη και προσευχή. Εκεί σιωπά η βοή του κόσμου και ακούγεται η φωνή της καρδιάς.
Η Παναγία η Καστρέλα είναι το ιερό καταφύγιο των Πυργαδικίων μια εκκλησία που χτίστηκε με πίστη, στεριώθηκε με δάκρυα και συνεχίζει να φωτίζει ζωές με τη χάρη της.
