Στις ανακοινώσεις που θα γίνουν την προσεχή Δευτέρα 12 Μαΐου αμέσως μετά τη συνάντηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με την Ιταλίδα ομόλογό του Τζόρτζια Μελόνι, παραπέμπουν στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών για να ξεδιαλύνει το τοπίο γύρω από τις διαπραγματεύσεις μεταξύ ελληνικού και Ιταλικού Δημοσίου για τη Hellenic Train.
Ο Πρωθυπουργός πρόσφατα είχε αναφέρει ότι στόχος της κυβέρνησης είναι να φέρει σύγχρονα τρένα πριν το 2027 στο ελληνικό δίκτυο και να κάνει πιο φιλικό μέσο τον σιδηρόδρομο στους Ελληνες επιβάτες. Τις επιδιώξεις αυτές η Ελλάδα έχει μεταφέρει ήδη στην Ιταλική πλευρά χωρίς όμως όπως αναφέρουν οι πληροφορίες να είναι διατεθημένη να ικανοποιήσει επικαλούμενη τους εργοστασιακούς περιορισμούς σε νέο τροχαίο υλικό.
Ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης μίλησε πρόσφατα για επαναδιαπραγμάτευση της σύμβασης με τους Ιταλούς πράγμα το οποίο θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο καθώς η συμφωνία που είχε υπογραφεί κατά την θητεία του κ. Κώστα Καραμανλή έχει ξεπεραστεί από τα πυκνά γεγονότα της τελευταίας διετίας τόσο λόγω του τραγικού δυστυχήματος των Τεμπών όσο και των καταστροφικών πλημμυρών που συνεχίζουν να θέτουν σε δοκιμασία τον βασικό άξονα του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας χωρίς να μπορούν να ικανοποιήσουν τον επιβάτη.
Σιγή ασυρμάτου
Κατά τη διάρκεια της προχθεσινής επίσκεψης στη Ρώμη, ο κ. Κυρανάκης συναντήθηκε με τον Αντιπρόεδρο της Ιταλικής Κυβέρνησης και Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Ματέο Σαλβίνι, καθώς και με στελέχη της Ferrovie dello Stato Italiane, μητρικής εταιρείας της Hellenic Train. Ωστόσο απέφυγε να κάνει οποιεσδήποτε δηλώσεις ενόψει των μεθαυριανών επαφών στην Ιταλική πρωτεύουσα με τον Πρωθυπουργό.
Η ελληνική πλευρά διεκδικεί επενδύσεις από τους Ιταλούς της τάξης των 300 εκατομμυρίων ευρώ για την απόκτηση νέων, σύγχρονων τρένων, που θα αντικαταστήσουν τα παλιά με έμφαση την γραμμή Αθήνα–Θεσσαλονίκη και με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας και της ασφάλειας των σιδηροδρομικών υποδομών.
Επιπλέον, φαίνεται να επιδιώκει να εκτονώσει τις αντιπαραθέσεις και να διαχειριστεί τις διεκδικήσεις μεταξύ ΟΣΕ και Hellenic train που παρά το βελτιωμένο κλίμα που φαίνεται να επικρατεί στις σχέσεις τους τελευταίους μήνες, παραμένει ένα μεγάλο αγκάθι για τους φορείς του ελληνικού σιδηροδρόμου.
Ένα επιπλέον στοιχείο που προκύπτει από τις δημόσιες τοποθετήσεις του Αναπληρωτή υπουργού είναι ότι η κυβέρνηση επιδιώκει την αύξηση του ανταγωνισμού στον ελληνικό σιδηρόδρομο με την έλευση και νέων παικτών στην αγορά θεωρώντας ότι η Hellenic Train δεν έχει την αποκλειστικότητα του δικτύου. Κάτι όμως που για να συμβεί απαιτεί ένα σύγχρονο και αναβαθμισμένο σε όλα τα επίπεδα δίκτυο σιδηροδρόμου, το οποίο η χώρα δεν θα είναι σε θέση να προσφέρει πριν τις αρχές του 2027 όταν εκτιμάται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί οι συμβάσεις αποκατάστασης του δικτύου από τις πλημμύρες Daniel και Elias.
Από την πλευρά τους οι Ιταλοί υπογραμμίζουν τη σημασία μιας αμοιβαίας επωφελούς συνεργασίας με την ελληνική κυβέρνηση, προτάσσοντας όμως και τις σοβαρές αδυναμίες του σιδηροδρομικού δικτύου που λειτουργούν αποτρεπτικά στην αναβάθμιση του τροχαίου υλικού και την εισαγωγή σύγχρονων τρένων.
Η σύμβαση
Η σύμβαση ύψους 750 εκατομμυρίων ευρώ που υπογράφτηκε στην πρώτη κυβερνητική θητεία Μητσοτάκη μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Hellenic Train, θεωρείται προβληματική φέρνοντας στο προσκήνιο σημαντικά ερωτήματα για τη διαχείριση των δημόσιων υποδομών, τη διαφάνεια αλλά και τα οφέλη για τους πολίτες.
Η συμφωνία προβλέπει επιδότηση 750 εκατ. ευρώ για 15 έτη (50 εκατ. ανά έτος) με σκοπό τη διατήρηση και ενίσχυση των «υπηρεσιών δημόσιας ωφέλειας» στα σιδηροδρομικά δρομολόγια. Ωστόσο, στο κείμενο της σύμβασης απουσιάζουν σαφείς όροι σχετικά με το τι είδους αναβάθμιση οφείλει να παρέχει η εταιρεία: δεν περιλαμβάνονται υποχρεωτικές επενδύσεις σε νέο τροχαίο υλικό, δεν προσδιορίζεται αυστηρό χρονοδιάγραμμα για έργα εκσυγχρονισμού, ενώ και οι δείκτες ποιότητας υπηρεσιών παραμένουν γενικόλογοι. Ούτε όμως η πολιτεία στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων ώστε να προχωρήσει τα αναγκαία έργα ασφαλείας.
Επιπλέον, από το τελικό κείμενο είχαν ψαλιδιστεί επενδύσεις περίπου 600 εκατ. ευρώ εκ μέρους της Hellenic Train, οι οποίες προβλέπονταν σε μνημόνιο που είχε υπογραφεί τον Νοέμβριο του 2019, αλλά και σε σχέδιο σύμβασης του 2020 για να αντικατασταθούν τελικώς από επενδύσεις 163,5 εκατ. ευρώ έως το 2029, καμία εκ των οποίων για την αγορά καινούριων τρένων.
Η τραγωδία στα Τέμπη τον Φεβρουάριο του 2023 ανέδειξε με τον πιο τραγικό τρόπο τα κενά στη σιδηροδρομική ασφάλεια. Αν και η σύμβαση υποτίθεται ότι εξυπηρετούσε και την αναβάθμιση της ποιότητας και ασφάλειας των μεταφορών, η ανεπάρκεια στα συστήματα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης δείχνει τις σοβαρές αδυναμίες της.
Την επαναδιαπραγμάτευση της σύμβασης με τους Ιταλούς είχε προαναγγείλει ο Πρωθυπουργός από την Άνοιξη του 2023.
«Θα καθίσουμε κάτω με τη Hellenic Train και με την ιταλική κυβέρνηση και θα πετύχουμε μία καλύτερη συμφωνία για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να επενδύσουμε στον ελληνικό σιδηρόδρομο και οι δύο. Εμένα δεν με ενδιαφέρει κατ΄ανάγκη να πάρω -ως κράτος- μερίδιο στη Hellenic Train, αλλά αυτό το οποίο με ενδιαφέρει είναι να εξασφαλίσω ότι η Hellenic Train θα μας φέρνει τα καλύτερα τρένα της και όχι τα «σαπάκια» ενδεχομένως τα οποία αποσύρει από την Ιταλία» είχε δηλώσει τότε με νόημα ο κ. Μητσοτάκης.
Πηγή: newmoney.gr