Γεννήθηκε στη Χαλκιδική και μεγάλωσε στην πόλη της Θεσσαλονίκης η επαγγελματίας executive chef Στέλλα Σπανού. Η ίδια όμως μαζί με τους γονείς της επισκέπτονταν πολύ συχνά τον τόπο καταγωγής τους την Ορμύλια για να περάσουν ένα όμορφο Σαββατοκύριακο, ξέγνοιαστα καλοκαίρια, γιορτές και αργίες. Εκεί στο σπίτι τους στο χωριό η μικρή τότε Στέλλα Σπανού παρακολουθούσε σε κάθε ευκαιρία την γιαγιά της να μαγειρεύει και να δημιουργεί στη κουζίνα εκλεκτά εδέσματα. Ήταν τότε που η Στέλλα ένιωσε το πρώτο της χτυποκάρδι για την γαστρονομία και θαυμασμό για τα αρώματα και τις γεύσεις που μπορεί να σου ξυπνήσει ακόμη και ένα απλό, καθημερινό, κυρίως όμως παραδοσιακό φαγητό από τα χέρια της πολυαγαπημένης της γιαγιάς. Ο παππούς της στο χωριό ήταν ψαράς και η γαστρονομία είχε πάντα σημαντική θέση στην οικογένειά τους. Τα γιορτινά, ακόμη και τα κυριακάτικα τραπέζια τους είχαν διάρκεια και συνοχή βάσει εκλεκτών εδεσμάτων, έτσι πάντα έδινε ιδιαίτερη σημασία στη γεύση και την ποιότητα του φαγητού, ενώ παρατηρούσε με απόλυτη προσοχή τη γιαγιά της και τα υλικά που χρησιμοποιούσε τότε εκείνη για να τους μαγειρέψει. Ακόμα και σήμερα θεωρεί το φαγητό απόλαυση και σημαντικό κομμάτι της διασκέδασής μας.
«Το φαγητό ήταν πάντα σημείο αναφοράς της οικογένειας και της ζωής μου από τότε που με θυμάμαι. Πάντα μαζευόμασταν σε οικογενειακά τραπέζια -ειδικά στο χωριό- και εκεί όλα ήταν προσεγμένα έως την παραμικρή λεπτομέρεια. Έδινα σημασία ακόμη και στα πιο απλά πράγματα. Για να καταλάβετε χαιρόμουν κάθε φορά που ο παππούς μου έπιανε στα δίχτυα του φρέσκα ψάρια και τα έφερνε στο σπίτι…Παρατηρούσα τη γιαγιά μου πως τα μαγείρευε, τα υλικά που χρησιμοποιούσε και εντυπωσιαζόμουν. Στο χωριό κυριαρχούσε η απλότητα στο πιάτο και στην πρωτη ύλη . Και ίσως αυτός ήταν και ο λόγος που όλα τα πιάτα της γιαγιάς έβγαιναν πεντανόστιμα», αναφέρει η Χαλκιδικιώτισσα σεφ Στέλλα Σπανού για τις παιδικές της μνήμες από το χωριό της την Ορμύλια και την απαρχή της αγάπης της και τον ενδιαφέρον της για το μαγικό κόσμο της γαστρονομίας.
Κάθε φορά που ερχόταν στην Χαλκιδική στον τόπο καταγωγής της, η Στέλλα Σπανού φρόντιζε να έχει άμεση επαφή με τη φύση και τη δημιουργία. Μάζευε χόρτα, μύδια, αχινούς, ξεχώριζε το εκλεκτό ελαιόλαδο του τόπου της, το μέλι και τις ελιές του. Ήταν τότε που καταλάβαινε πραγματικά ότι αυτός ο τόπος, η Χαλκιδική είχε πολλά να προσφέρει στην παράδοση και τη γαστρονομία:
«Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που γεννήθηκα στη Χαλκιδική, έναν έφορο τόπο γεμάτο αγροκτήματα όπου καλλιεργούν οπωροκηπευτικά, ένα τόπο που περιβρέχεται από θάλασσα, ένα πραγματικό ψαρότοπο. Η αφθονία των γεύσεων, τα πολλά τοπικά-παραδοσιακά προϊόντα διαμόρφωσαν τον ουρανίσκο μου. Στην οικογένεια μου όλοι αγαπούσαν το καλό φαγητό και μου μετέδωσαν την αγάπη τους για αυτό. Αυτό ήταν που με ώθησε και στη πραγματικότητα να σκεφτώ πολύ σοβαρά πως ήθελε να γίνω τελικά μαγείρισσα», ομολογεί η ίδια.
Η γνωστή πλέον και πολυτάλαντη σεφ έχει κρατήσει σαν φυλαχτό εκείνα τα αγαπημένα πιάτα της γιαγιάς της που της θυμίζουν έντονα την παιδική της ηλικία και τα ξέγνοιαστα-ανέμελα χρόνια στο χωριό της:
«Το φαγητό που μου θυμίζει την παιδική μου ηλικία είναι το μοσχαράκι το κοκκινιστό με γαρύφαλο και τηγανίτες πατάτες. Η γιαγιά μου ήταν καταπληκτική μαγείρισσα και αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό πιάτο που θυμάμαι από μικρή να το φτιάχνει και το οποίο με ακολουθεί ακόμα. Θυμάμαι έντονα το παραδοσιακό ψήμα του Πάσχα με το κατσικάκι, τα παστά του παππού μου, τον μπακαλιάρο με τις σταφίδες, αλλά και τα ψάρια, τα φρέσκα ψάρια που τηγάνιζε η γιαγιά μου με αγάπη και με εκλεκτό ντόπιο ελαιόλαδο», εξιστορεί η κυρία Σπανού η οποία παρέμεινε προσηλωμένη και ανθεκτική στις τοπικές και παραδοσιακές μεθόδους μαγειρικής.
Η ίδια απόφοιτος της σχολής τουριστικών επιχειρήσεων και εργαζόμενη στον τουριστικό κλάδο αποφάσισε και έχοντας μετακομίσει στην πόλη της Ξάνθης πως οι σπουδές στη μαγειρική ήταν μονόδρομος. Έτσι ξεκίνησε ένα μαγικό ταξίδι στη γαστρονομία που κρατά πλέον 20 χρόνια και απ ότι φαίνεται στο βλέμμα της σεφ είναι το πάθος της:
«Αφού εργάστηκα στον τουριστικό τομέα , ύστερα από πολλά χρόνια με κέρδισε το πάθος για τη δημιουργία των γεύσεων. Σπούδασα μαγειρική και ενεργά, μετά το πέρας των σπουδών μου ασχολήθηκα με έντονο ζήλο πάνω στον τομέα αυτό. Οι σπουδές μου στον τουριστικό κλάδο μπήκαν αυτόματα σε δεύτερη μοίρα αφού η δημιουργία και η καλλιτεχνία με ακολουθούσαν από τότε … από την παιδική μου ηλικία», λέει χαρακτηριστικά η παραπάνω.
Η Στέλλα Σπανού εργάζεται στο ΙΕΚ Δέλτα, είναι συγγραφέας βιβλίων μαγειρικής, σύμβουλος εστιατορίων, υπεύθυνη σχεδιασμού μενού και βραβευμένη φωτογράφος. Η ίδια για τις ανάγκες της δουλειές της ταξιδεύει συχνά τόσο στον ελλαδικό όσο και στον εξωτερικό χώρο, ενώ κάνει επιτόπια αυτοψία των συνταγών της: «Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι όταν επισκέφτηκα την Αμμουλιανή για να καταγράψω την κουζίνα του νησιού, και θυμάμαι τόσο έντονα τις γυναίκες που βγήκαν από τα σπίτια τους κρατώντας από ένα πιάτο στο χέρι για να μου παρουσιάσουν την κουζίνα τους. Έτσι γίνεται η καταγραφή από εμένα..με ενδιαφέρει η κουζίνα η παραδοσιακή που έχουμε στα σπίτια μας», αναφέρει πιστεύοντας ακράδαντα ότι η παραδοσιακή κουζίνα είναι αυτή που θα έπρεπε να μας χαρακτηρίζει και που δυστυχώς έχοντας επιρροές από άλλες (κουζίνες) δεν τις έχουμε δώσει τη σημασία που της αξίζει.
Αν την ρωτούσες ποια είναι τα αγαπημένα της υλικά στην κουζίνα θα σου απαντούσε με σιγουριά πως είναι το ψάρι και τα χόρτα. Πάντως όσον αφορά τα πιο σημαντικά και διαχρονικά πιάτα της δηλώνει:
«Υπάρχουν μαγαζιά που εδώ και δέκα χρόνια κρατάνε απαράλλαχτες και αναλλοίωτες τις συνταγές μου. Ένα διαχρονικό μου πιάτο είναι αυτό του καβουρμά με λαχανικά, ενώ ένα άλλο είναι αυτό του πουρέ από φασόλια με πέστροφα», και υπογραμμίζει ότι κάθε φορά που πάει να στήσει μια κουζίνα δίνει μεγαλύτερη έμφαση στα παραδοσιακά προϊόντα.
Η επιρροή της από την κουζίνα της Χαλκιδικής είναι δεδομένη, μιας και είναι μια κουζίνα που ξυπνά αναμνήσεις και συναισθήματα:
«Η Χαλκιδική έχει τρεις διαφορετικές κουζίνες . Την προσφυγική, την ντόπια και την Αγιορειτική κουζίνα. Η Χαλκιδική είναι κομμάτι μου, το σημείο της αναφοράς μου τα συναισθήματα και οι αναμνήσεις μου. Γι’ αυτό και οι συνταγές της, ο τρόπος εκτέλεσης τους με ακολουθούν παντού σε κάθε μου βήμα», υπογραμμίζει η κα. Σπανού πιστεύοντας βαθιά πως η Χαλκιδική είναι ο έφορος τόπος που έχει ακόμα πολλά να δώσει πάνω στη γαστρονομία.
Όπως αναφέρει στη συνέχεια η κουζίνα που της έχει προκαλέσει εντύπωση, εκτός βέβαια από αυτή της ελληνικής, είναι αυτή της Κίνας, στην οποία η σεφ Σπανού παρέμεινε για τρεις εβδομάδες, μαγειρεύοντας ελληνική κουζίνα:
«Σίγουρα με έχει εντυπωσιάσει η κινεζική κουζίνα. Με ενέπνευσε αυτή η κουζίνα, γιατί είναι απλοϊκή με απόλυτο σεβασμό στα προϊόντα της. Όπου και να πήγα για φαγητό όλοι μαγείρευαν με τον ίδιο απλοϊκό τρόπο. Αυτό μου έκανε τρομερή εντύπωση, ήταν όταν ένας Κινέζος μάγειρας μου ζήτησε να μαγειρέψω μια ελληνική συνταγή απαράλλαχτη, χωρίς να βγάλω ή να προσθέσω κάτι. Υπήρχε σεβασμός στην παράδοση και ήταν πραγματικά ένα μάθημα για εμένα, δηλαδή ο τρόπος σκέψης των Κινέζων επάνω στη μαγειρική».
Το καλό φαγητό για την ίδια έχει να κάνει με πολλούς παράγοντες, ένα καλό πιάτο πολλές φορές δεν σημαίνει ότι για να είναι εντυπωσιακό απέξω, θα είναι και από μέσα. Η απλότητα σύμφωνα με την ίδια είναι αυτή που πολλές φορές κάνει την διαφορά και φέρει εκείνη την ακαταμάχητη νοστιμιά στον ουρανίσκο: «Το καλό φαγητό έχει να κάνει καταρχήν με την πρώτη ύλη. Μια φρέσκια πρώτη ύλη σου δίνει ένα καλό φαγητό. Έπειτα παίζει πολύ σημαντικό ρόλο ο τρόπος που θα τη διαχειριστείς και θα δώσεις έπειτα το πιάτο. Ο κάθε μάγειρας μαγειρεύει για να δώσει μια ευχαρίστηση, μια απόλαυση και περιμένει την ανταποδοτικότητα. Εμένα με ενδιαφέρει -όλες τις φορές που έχω μαγειρέψει- να επιστρέψει το πιάτο άδειο. Αυτό αναμένω. Ξέρετε επίσης πιστεύω βαθιά ότι η απλότητα είναι τέχνη σε ένα πιάτο. Θέλει γνώσεις για να βγάλεις ένα πιάτο νόστιμο, έχοντας στη κατοχή σου λίγα υλικά και αυτό αποδεικνύεται από την εμπειρία χρόνων», εξηγεί η σεφ Στέλλα Σπανού.
Για τον χώρο εργασίας των σεφ που δεν είναι άλλος από την κουζίνα και το πόσο απαιτητικός είναι η παραπάνω τονίζει:
«Οι κουζίνες είναι απαιτητικές, είτε είσαι γυναίκα σεφ είτε είσαι άντρας. Κουράζεσαι και σωματικά και ψυχικά, υπάρχουν έντονοι ρυθμοί και όλα κρίνονται στο δευτερόλεπτο. Θεωρώ όμως ότι οποίος εργάζεται σκληρά και με πάθος γι’αυτό που κάνει στο τέλος της ημέρας κερδίζει τον σεβασμό και την αποδοχή. Οι δυσκολίες ξέρετε ξεπερνιούνται, όταν πραγματώνεσαι μέσα από τη δουλειά σου».
Η Στέλλα Σπανού είναι κατά κοινή ομολογία ένας άνθρωπος που δεν εφησυχάζει ποτέ. Κάθε μέρα θέλει να βρίσκεται στις επάλξεις, να γίνεται καλύτερη, να τελειοποιεί τις συνταγές της, να δημιουργεί και να τις εξελίσσει:
«Θέλω να είμαι στην κουζίνα μου, ένας σεφ που «τρέχει», που εξελίσσεται, που δεν παραμένει στάσιμος. Μου αρέσουν γενικά οι άνθρωποι που γυρεύουν να πάνε παρακάτω, αυτό με συγκινεί. Το πάθος και η σπίθα στο βλέμμα τους, σε ότι και αν επέλεξαν να κάνουν στη ζωή τους», τονίζει.
Η γεύση στα πιάτα της είναι πάντα εκλεπτυσμένη και εκφράζει συναίσθημα, ωστόσο θεωρεί ότι η εποχικότητα είναι αυτό το βασικό στοιχείο που μπορεί να εκτοξεύσει μια κουζίνα και να την κάνει ιδιαίτερα δημοφιλή:
«Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, να σεβόμαστε τις εποχές των λαχανικών των ψαριών κ.ο.κ.. Να μη μαγειρεύουμε ό,τι να’ ναι αγνοώντας την περίοδο αναπαραγωγής. Η εποχικότητα σου δίνει πολύ όρεξη για να μαγειρέψεις και είναι αυτή που χαρακτηρίζει επάξια την κουζίνα ενός σεφ», λέει χαρακτηριστικά.
Για το μέλλον της γαστρονομίας στην Ελλάδα, για την παράδοση που κινδυνεύει να χαθεί -λόγω ότι πολλοί νέοι άνθρωποι δεν μαγειρεύουν πια- η σεφ αναφέρει: «Πιστεύω ότι κάποια πράγματα κάνουν τον κύκλο τους, η παράδοση όμως είναι το στοιχείο μας, οπότε αναπόφευκτα θα επιστρέψουμε στις ρίζες μας, στα φαγητά που θυμίζουν την μητέρα μας και τη γιαγιά μας».
Η καλύτερη ανταμοιβή για την ίδια είναι τα σχόλια που λαμβάνει από τους γύρω της, τους φίλους, τους συναδέλφους και την οικογένειά της για τα νόστιμα πιάτα της, τα οποία συγκινούν ακόμη και τους πιο δύσπιστους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι όταν πριν πολλά χρόνια η Στέλλα Σπανού, βρέθηκε στη Δαμασκό για τις ανάγκες της δουλειάς της και ένα βράδυ εμφανίστηκε κάποιος άνδρας ο οποίος την προκάλεσε λέγοντας της χαρακτηριστικά πως «ο αδερφός μου είναι στη Μύκονο, τα πιάτα εκεί είναι φοβερά». Στο άκουσμα αυτής της φράσης η Στέλλα τότε δεν έχασε την ευκαιρία και του ζήτησε να δοκιμάσει από το δικά της πιάτα που ήταν φρικασέ αρνάκι μπούτι, μοσχαράκι με μελιτζάνες και ρεβύθια σαλάτα με μπόλικα μυρωδικά. Και έτσι και έγινε. Ο άνθρωπος αυτός αργότερα την συνεχάρη, παραδεχόμενος την ικανότητα της με μια χαρακτηριστική φράση την οποία γνωστοποίησε στον φίλο του που βρίσκονταν εκεί μαζί του: «Να σου γνωρίσω τη καλύτερη μαγείρισσα της Μεσογείου», είπε και η Στέλλα ένιωσε να την διαπερνά ένα ρίγος, μια ευχαρίστηση και μια υπερηφάνεια που μπόρεσε στο πρώτο της ταξίδι στο εξωτερικό να αποδείξει ακόμη και σε έναν δύσπιστο άνθρωπο την ικανότητα της στο να δημιουργεί εκλεπτυσμένες γεύσεις στον ουρανίσκο.
Η ίδια επισκέπτεται πολύ συχνά τον τόπο καταγωγής της την Χαλκιδική, αγαπάει τον ήλιο και τη θάλασσα, ενώ ονειρεύεται στο μέλλον να γίνει γνωστή η ελληνική κουζίνα απανταχού στο εξωτερικό, προτρέποντας παράλληλα τα νέα παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν με την μαγειρική επαγγελματικά να είναι υπομονετικοί μέχρι να μάθουν να μαγειρεύουν καλά:
«Είναι μεγάλη μου επιθυμία να μπορέσω κάποια στιγμή να δείξω την ελληνική κουζίνα σε περισσότερα μέρη στο εξωτερικό, να παρουσιάσω αυτή την μαγεία που φέρει το άρωμα και τις γεύσεις της Ελλάδας μας. Όσο για τα νέα παιδιά που θέλουν να μυηθούν στον μαγικό κόσμο της γαστρονομίας έχω να πω πως δεν πρέπει να εφησυχάζουν ποτέ. Η μαγειρική είναι ένα συνεχές ταξίδι που αν θες να το ζήσεις θα πρέπει να είσαι προσηλωμένος στον στόχο σου, να είσαι ενήμερος για το τι συμβαίνει γύρω σου, να θες να εξελιχθείς και να μάθεις μα μαγειρεύεις καλά. Αυτό έχει σημασία. Μάγειρας γίνεσαι στην πορεία με τα εφόδια που αποκτάς, με υπομονή και υπακοή, με μάτια και αυτιά ανοιχτά», καταλήγει η Στέλλα Σπανού με ένα γλυκό χαμόγελο και μια απίστευτη ήρεμη αύρα που την διακατέχει.
Αν θες να μάθεις περισσότερα για την σεφ Στέλλα Σπανού μπορείς να επισκεφτείς την επίσημη σελίδα της, να την ακολουθήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και βέβαια να κάνεις εγγραφή στο κανάλι της στο YouTube για να μάθεις τα μυστικά των απίστευτων συνταγών της!
Η σελίδα της σεφ Στέλλα Σπανού https://chefstellaspanou.wordpress.com/%cf%83%cf%87%ce%b5%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%ce%bc%ce%b5-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%cf%83%ce%b5%cf%86/
και το κανάλι της http://www.youtube.com/channel/UC-looRtyDenOf4Z7-THjiEg