Στοιχεία από Ινστιτούτο Εργασίας.
Η Ετήσια Έκθεση 2025 για την Οικονομία και την Απασχόληση καταγράφει έναν ήπιο ρυθμό μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας, με αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,3% το 2024. Η κατανάλωση και οι επενδύσεις συνέβαλαν θετικά, όμως η δημόσια κατανάλωση και οι καθαρές εξαγωγές κινήθηκαν αρνητικά. Παρά την ανάκαμψη, η Ελλάδα παραμένει το δεύτερο φτωχότερο κράτος-μέλος της Ε.Ε., με σημαντικές εισοδηματικές ανισότητες και περιορισμένη αύξηση πραγματικών μισθών.
Απασχόληση και Μισθοί: Ποιοτικά μεγέθη χωρίς κοινωνική αποτύπωση
Το ποσοστό απασχόλησης αυξήθηκε (63,3%), η ανεργία μειώθηκε (10,1%), αλλά η ποιότητα της απασχόλησης και η αγοραστική δύναμη των μισθωτών παραμένουν προβληματικές. Ο μέσος ετήσιος πραγματικός μισθός από το 2009 έχει μειωθεί κατά 32,8%, ενώ το 2024 καταγράφηκε το χαμηλότερο ποσοστό απασχόλησης αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ε.Ε. (80,3%).
Η Θέση της Χαλκιδικής στο Οικονομικό Τοπίο
Ο νομός Χαλκιδικής, ενταγμένος στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, αντικατοπτρίζει σε μικρογραφία τις εθνικές προκλήσεις αλλά και τις περιφερειακές ανισότητες που αποτυπώνονται στην Έκθεση.
● Εποχικότητα και τουριστική εξάρτηση
Η οικονομία της Χαλκιδικής βασίζεται σε έντονη τουριστική δραστηριότητα, η οποία όμως δεν εξασφαλίζει σταθερή απασχόληση και αξιοπρεπείς μισθούς. Η εποχικότητα δημιουργεί φαινόμενα “κρυφής ανεργίας” ή υποαπασχόλησης.
● Αδύναμη μεταποίηση και εξαγωγές
Παρά την εξαγωγική φήμη της ελιάς Χαλκιδικής και άλλων αγροδιατροφικών προϊόντων, ο νομός δεν καταγράφει ισχυρή καθαρή εξαγωγική θέση, ούτε συμμετοχή σε αλυσίδες αξίας μεσαίας ή υψηλής τεχνολογίας, όπως αναδεικνύεται στην έκθεση.
● Αγροτική αυτάρκεια και διατροφική εξάρτηση
Η Χαλκιδική διαθέτει παραγωγικές δυνατότητες σε φρούτα, λαχανικά και ελαιόλαδο, ωστόσο η εθνική τάση εξάρτησης από εισαγωγές (φυτικά έλαια, γαλακτοκομικά, αμυλώδεις ρίζες) ισχύει και για την περιοχή. Το πλήγμα στην αγροτική αυτάρκεια υπονομεύει την επισιτιστική ασφάλεια και τις τοπικές προοπτικές.
Δημογραφική και Εργασιακή Πίεση
● Γήρανση πληθυσμού – Φυγή των νέων
Παρότι δεν ανήκει στις περιφέρειες με τη μεγαλύτερη μείωση εργατικού δυναμικού, η Χαλκιδική δεν προσελκύει νέους εργαζόμενους, ενώ η γήρανση του πληθυσμού και η έλλειψη ποιοτικών θέσεων εργασίας επιτείνουν την πληθυσμιακή φθορά.
● Υποαμοιβή και επισφάλεια
Οι αμοιβές σε τουρισμό, εστίαση και αγροτική εργασία βρίσκονται χαμηλά, ενισχύοντας το ποσοστό υλικής και κοινωνικής στέρησης, που πανελλαδικά ανέρχεται στο 8,8% των μισθωτών και στη Χαλκιδική εκδηλώνεται με δυσκολίες πρόσβασης σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες, ειδικά εκτός σεζόν.
Επενδυτικό περιβάλλον: Ευκαιρίες με εξαρτήσεις
● Ανάγκη για βιώσιμες επενδύσεις
Η Χαλκιδική παρουσιάζει τουριστικό δυναμισμό, αλλά υστερεί σε επενδύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας. Η εξάρτηση από προγράμματα ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης ενισχύει τον κίνδυνο αποεπένδυσης στο μέλλον. Η Έκθεση σημειώνει ότι το 26% των επενδύσεων στη χώρα χρηματοδοτείται από επιδοτήσεις – το μεγαλύτερο ποσοστό στην Ε.Ε..
● Υποδομές και ενδογενής ανάπτυξη
Η έλλειψη σύγχρονων οδικών, ενεργειακών και ψηφιακών υποδομών εμποδίζει την τοπική ανάπτυξη. Χρειάζεται στρατηγική που θα ενισχύσει την καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής, τη σύνδεση του τουρισμού με τον πολιτισμό και τη μετάβαση σε “έξυπνες” μορφές επιχειρηματικότητας.
Η Χαλκιδική, παρά την τουριστική ακμή της, παραμένει ευάλωτη οικονομικά και κοινωνικά. Τα ευρήματα της Ετήσιας Έκθεσης 2025 αναδεικνύουν την ανάγκη για νέα τοπική στρατηγική ανάπτυξης, που να δίνει έμφαση:
-
στην ποιοτική εργασία,
-
στην ενδογενή παραγωγή και
-
στην κοινωνική ανθεκτικότητα.
Η βιωσιμότητα του νομού δεν θα προέλθει από τις αφίξεις του Ιουλίου, αλλά από την ικανότητά του να κρατήσει μόνιμο πληθυσμό, να προσφέρει ευκαιρίες στους νέους και να διασφαλίσει σταθερό εισόδημα σε όσους παράγουν, επενδύουν και εργάζονται εδώ.
