Έρευνα του Ιδρύματος Friedrich Ebert στην Αθήνα φέρνει για πρώτη φορά στο φως το τι πιστεύουν οι Γερμανοί για την Ελλάδα. Τα στερεότυπα, οι εμπειρίες και ο ρόλος της γαστροδιπλωματίας. Για περισσότερα από δέκα χρόνια, οι ελληνογερμανικές σχέσεις βρέθηκαν στο επίκεντρο του δημόσιου διαλόγου στην Ελλάδα και όχι πάντα για καλούς λόγους. Η οικονομική κρίση, οι πολιτικές λιτότητας και τα ιστορικά κατάλοιπα της Κατοχής αναζωπύρωσαν εντάσεις, προκαλώντας κύματα δυσπιστίας, αλλά και έντονες εθνικές αφηγήσεις. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιήθηκαν πολυάριθμες έρευνες που αποτύπωναν το πώς βλέπουν οι Έλληνες τη Γερμανία και τον ρόλο της στην Ευρώπη.
Το αντίστροφο ερώτημα, ωστόσο, πώς βλέπουν οι Γερμανοί την Ελλάδα, έμενε για χρόνια αναπάντητο. Μέχρι σήμερα.
Μια νέα μελέτη του Ιδρύματος Friedrich Ebert στην Αθήνα έρχεται να καλύψει αυτό το σημαντικό κενό. Στόχος της μελέτης, όπως τονίζουν οι συντελεστές της, είναι να φωτίσει τη “σιωπηλή πλευρά” των διμερών σχέσεων, αυτή που διαμορφώνεται όχι μέσα από τις δηλώσεις πολιτικών ή τα πρωτοσέλιδα εφημερίδων, αλλά μέσα από τις προσωπικές εμπειρίες, τα ταξίδια, την πολιτισμική επαφή και, συχνά, τα στερεότυπα. “Υπάρχει ασυμμετρία στη μελέτη της κοινής γνώμης για τις γερμανοελληνικές σχέσεις. Ενώ γνωρίζουμε αρκετά για το πώς οι Έλληνες βλέπουν τη Γερμανία, γνωρίζουμε ελάχιστα για την αντίληψη των Γερμανών για την Ελλάδα, πέρα από αποσπασματικές, συχνά αρνητικές, εικόνες στα ΜΜΕ την περίοδο της κρίσης. Η μελέτη αυτή στοχεύει να καλύψει αυτό το κενό” αναφέρει η διευθύντρια του FES Αθήνας, Regine Schubert.
Πρόκειται για την πρώτη αντιπροσωπευτική δημοσκόπηση στη Γερμανία με αντικείμενο την εικόνα της Ελλάδας στη γερμανική κοινή γνώμη. Η έρευνα διεξήχθη από την Kapa Research μεταξύ 6 και 17 Μαρτίου 2025, σε δείγμα 1.002 ατόμων, με γεωγραφική και κοινωνική αντιπροσωπευτικότητα.
Τουριστική καρτ ποστάλ: Πώς βλέπουν οι Γερμανοί την Ελλάδα Όπως καταδεικνύει η έρευνα, η Ελλάδα, μέσα από τα μάτια των περισσότερων Γερμανών, είναι σαν μια εικόνα βγαλμένη από τουριστική καρτ ποστάλ. Ήλιος, θάλασσα, νόστιμο φαγητό, καλοσυνάτοι άνθρωποι. Οι πρώτες λέξεις που έρχονται στο μυαλό των μισών Γερμανών (48%) όταν σκέφτονται την Ελλάδα είναι “θάλασσα, ήλιος, ζεστός καιρός”. Σχεδόν ένας στους τρεις συσχετίζει την Ελλάδα με την ελληνική κουζίνα (31%), τους φιλόξενους ανθρώπους και την ομορφιά της χώρας (27%).
Οι όροι “ιστορία”, “πολιτισμός”, “μυθολογία” εμφανίζονται μεν, αλλά σε σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά (15%), ενώ λέξεις όπως “κρίση”, “φτώχεια”, “πτωχεύσεις” περιορίζονται μόλις στο 2%, δηλαδή βρίσκονται σχεδόν στο περιθώριο της συλλογικής μνήμης των Γερμανών. Το ίδιο ισχύει και για πολιτικούς ή κοινωνικούς συνειρμούς. Η Ελλάδα, με λίγα λόγια, προσλαμβάνεται πάνω και πέρα απ’ όλα ως ένας ιδανικός τόπος διακοπών.
Θετική εικόνα για την Ελλάδα Αυτό το εύρημα ενισχύεται και από τη γενική εικόνα που δηλώνουν ότι έχουν οι ερωτώμενοι για τη χώρα: 66% των Γερμανών λένε ότι έχουν “πολύ θετική” ή “θετική γνώμη” για την Ελλάδα, ενώ μόλις 8% δηλώνουν αρνητική ή πολύ αρνητική στάση. Οι άνδρες είναι ελαφρώς πιο θετικοί από τις γυναίκες (68% έναντι 63%) και οι νέοι κάτω των 34 ετών είναι το πιο ενθουσιώδες ηλικιακό κοινό. Ταυτόχρονα, 60% δηλώνουν ότι αξιολογούν ως “καλές” ή “πολύ καλές” τις διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Γερμανίας.
Όπως μας αναφέρει ο κ. Ρόναλντ Μαϊνάρντους, συντονιστής ερευνητικών προγραμμάτων για τις ελληνογερμανικές σχέσεις στο ΕΛΙΑΜΕΠ (ELIAMEP), που συνέγραψε την έρευνα “καθώς και εγώ ο ίδιος έχω θετική όχι απλώς θετική, αλλά εξαιρετικά θετική εικόνα για την Ελλάδα, μπορώ να καταλάβω απόλυτα γιατί πολλοί άνθρωποι που ζουν στη Γερμανία διατηρούν επίσης καλή γνώμη. Όταν επισκέπτεται κανείς την Ελλάδα ως τουρίστας με γεμάτο πορτοφόλι, δύσκολα μπορεί να βρει καλύτερη χώρα. Η θετική αυτή εικόνα, ωστόσο, μπορεί γρήγορα να σχετικοποιηθεί, αν έρθει κανείς αντιμέτωπος με τις πραγματικότητες του ελληνικού κοινωνικού κράτους ή της γραφειοκρατίας. Όμως αυτή η πραγματικότητα παραμένει, στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, άγνωστη στους τουρίστες”. Η εντύπωση που προκύπτει είναι ξεκάθαρη: οι περισσότεροι Γερμανοί βλέπουν την Ελλάδα θετικά μέσα από τον φακό του τουρισμού. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στη μελέτη από τον Ronald Meinardus, “η Ελλάδα είναι πάνω απ’ όλα ένας τόπος επιθυμίας – το μέρος όπου οι Γερμανοί θέλουν να περάσουν τις πιο πολύτιμες ημέρες του χρόνου τους”.
Η επικρατούσα αυτή εικόνα έχει και ένα δεύτερο επίπεδο. Δεν βασίζεται τόσο στην ενημέρωση, την πολιτική ή τις ιστορικές γνώσεις, όσο σε προσωπικές, συχνά αισθητηριακές εμπειρίες. Γεύσεις, ήλιος, φιλοξενία. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό των ερωτηθέντων κάνει λόγο για την Ελλάδα του μνημονίου, της ανεργίας ή των πολιτικών κρίσεων. Όλα αυτά, τουλάχιστον για την πλειοψηφία, ανήκουν στο παρελθόν ή έχουν σβηστεί.
Πηγή ΤΟ ΒΗΜΑ
