Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Νέας Καλλικράτειας έκανε αναφορά στα Θεοφάνεια της Καλλικράτειας στην Ανατολική Θράκη ενώ τόνισε τα έθιμα που υπήρχαν.
Αναλυτικά:
Θεοφάνεια και παραμονή
“Μόνε σκοτνιάσ βγαίν-νε τα παιδιά με τα φαναράκια τς, καλαντάνε στα σπίτια και μαζών-νε δεκάρες. Βγαίν-νε ακόμα και μεγάλοι με τ` λατέρνα για το καρνέτο και καλαντάνε:
Αύριο είναι το Φωτό π` αγιάζνε οι παπάδες
Που τρέχνε οι αρχιερείς με το σταυρό στο χέρι
Μέσα στα σπίτια μπαίνουνε και λεν τον Ιορδάνη
Βοήθεια τον έχουμε αυτόν τον Ιορδάνη
Άνοιξαν τα ουράνια, βγαίνει ένα περιστέρι
Το Άγιο Πνεύμα ήτανε την μαρτυριά θα φέρει
Η θάλασσα και το ορχή χαίρει χαριτωμενη.”
Τα Θεοφάνεια στην Καλλικράτεια της ανατολικής Θράκης ερχόταν ο μητροπολίτης από τις Μέτρες. Έριχναν τον σταυρό στη θάλασσα και βουτούσαν 4-5 παλικάρια. Ο πρώτος που έπιανε τον σταυρό τον ασπάζονταν και τον έδινε στους υπόλοιπους κολυμβητές να τον ασπαστούν. Όταν έβγαιναν έξω από τη θάλασσα, τα κορίτσια, τους φορούσαν μεταξωτά μαντήλια. Έπειτα ο ιερέας γύριζε στα σπίτια του χωριού με αγιασμό και το σταυρό να αγιάσει. Γύριζαν όμως και τα παλικάρια που νωρίτερα είχαν βουτήξει για το σταυρό, ψέλνοντας το “εν Ιορδάνη” και μάζευαν μαντήλια και χρήματα.
Η λαϊκή παράδοση λέει πως συνέδεαν τον αγιασμό των σπιτιών με την εξαφάνιση των καλικατζάρων, τους οποίους φαντάζονταν να φεύγουν τρομαγμένοι με τον ερχομό του ιερέα στα σπίτια, όταν πήγαινε για να ραντίσει (αγιάσει). Έρχονταν την παραμονή των Χριστουγέννων και έφευγαν την παραμονή των Θεοφανίων. Φεύγουν πριν αγιαστούνε τα νερά, γιατί όποιον τον αγιάσει ο παπάς, γίνεται καπνός και χάνεται.
” Σήμερα οι καλάκατζάρ` μαζώνται αυγίτσα και χορεύνε τραγουδώντας:
Φεύγετε να φεύγουμε
κ` έρχετ` ο ζουρλόπαπας,
και ο σταυροτήρας,
με την αγιαστούρα του
και όποιονα θ` αγιάς,
θα χαθεί θα σκάς.”
Για το ίδιο βράδυ έλεγαν πως “ανοίγουν οι ουρανοί”. Δηλαδή εισακούγονται οι ευχές των ανθρώπων!
Ο αγιασμός των υδάτων αναβιώνει κάθε χρόνο και στην Νέα Καλλικράτεια με την κατάδυση του Τιμίου Σταυρού στα παγωμένα νερά της θάλασσας και τους κολυμβητές που βουτούν σε αυτά για να πιάσουν τον Τίμιο Σταυρό και να πάρουν την ευλογία του ιερέα. Στη συνέχεια αγιάζονται τα σπίτια απο τους ιερείς. Τα παλικάρια που αψηφούν το κρύο και βουτούν στη θάλασσα γυρίζουν μέσα στο χωριό ψάλλοντας το “εν Ιορδάνη” και μαζεύουν χρήματα.
Το έθιμο των Θεοφανίων αναγεννάται σε ανάμνηση της Βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον ‘Αγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή, η φωνή του πατέρα για τον υιό και η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος με τη μορφή του περιστεριού. Αυτή η ημέρα σηματοδοτεί τη νίκη του φωτός απέναντι στο σκοτάδι και συμβολίζει ένα νέο ξεκίνημα των ανθρώπων, ξορκίζοντας το κακό, με τον αγιασμό των υδάτων.
