Μεγάλη διάδοση συνεχίζουν να έχουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναρτήσεις οι οποίες εκμεταλλεύονται συναισθηματικές εικόνες και ιστορίες ζητώντας από το αναγνωστικό κοινό οικονομική ενίσχυση μέσω κωδικών τραπέζης ή IBAN. Με τα ίδια ή παρόμοια στοιχεία λογαριασμών και επικοινωνίας, ωστόσο, κυκλοφορούν τουλάχιστον από το 2019 ιστορίες παρεμφερείς αλλά λογικά αλληλοαναιρούμενες, καθιστώντας τες αναξιόπιστες και παραπλανητικές, με κίνδυνο εξαπάτησης.


Τι ιστορίες κυκλοφορούν;

Πρόσφατα, κατά το 2020 και τις πρώτες εβδομάδες του 2021 κυκλοφορεί η ιστορία ενός κυρίου με το όνομα «Ραφαήλ Δημητρίου», 47 ετών, αναπήρου από τετραετίας «σε καροτσάκι», κατοίκου Θεσσαλονίκης, χήρου με δύο παιδιά (ηλικίας 12 και 4 ετών).

Μπορείτε να δείτε το κείμενο παρακάτω (το οποίο εμφανίζεται να κοινοποιείται σε τακτά χρονικά διαστήματα σε ομάδες του Facebook με χριστιανικό περιεχόμενο):

Στιγμιότυπο από αποτελέσματα αναζήτησης τμήματος του κειμένου της ανάρτησης σε δημόσιες δημοσιεύσεις που έχουν γίνει το 2020, όπως προέκυπτε στις 09/02/2021.
Η πλήρης λίστα αποτελεσμάτων είναι κατά πολύ μεγαλύτερη και τα ανωτέρω αποτελέσματα είναι εντελώς ενδεικτικά.

Με παρεμφερές κείμενο εντοπίσαμε ανάρτηση και τον Ιούλιο του 2020, την οποία συνοδεύουν ορισμένα έγγραφα (1, 2), προφανώς προσκομιζόμενα προς υποστήριξη της αξιοπιστίας της ιστορίας, καθώς και αριθμό τηλεφώνου 6944…:

Τι δείχνουν όμως τα έγγραφα;

Το έγγραφο υπ’ αριθμόν 1, αν και θολό, εντοπίσαμε ότι είναι το µε αρ.πρωτ. 2116/111/19-01-2015 έγγραφο του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας που αφορά την κοινοποίηση νέων νομοθετικών διατάξεων σχετικά με τον χαρακτηρισμό χρονιότητας παθήσεων ή βλαβών και άλλα ζητήματα που αφορούν ΑμεΑ και τις υγειονομικές επιτροπές του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ), προκειμένου ο παραλήπτης του εγγράφου (η διοίκηση του ΙΚΑ), να εκδώσει σχετική εγκύκλιο. Με κανέναν τρόπο το έγγραφο δεν συνδέεται ατομικά με το πρόσωπο της ιστορίας, και δεν προσθέτει καμία ένδειξη ή απόδειξη αξιοπιστίας της διακινούμενης ιστορίας.

Απόσπασμα από το αναφερόμενο έγγραφο. Μπορείτε να δείτε την πλήρη μορφή του εδώ (σελ. 8 του PDF)

Το έγγραφο υπ’ αριθμόν 2, εξάλλου, είναι μια αίτηση προς ΚΕΠΑ. Αιτών είναι ένα πρόσωπο ονόματι «Ντα****** Αντώνιος» ετών 58 το 2015, όταν και συντάσσεται η αίτηση, και αναφέρονται καρδιολογικής φύσεως προβλήματα, εξ’ ου και υπογράφεται από καρδιολόγο, και το ιστορικό του (δεν διακρίνεται καθαρά παρακάτω για λόγους προστασίας των ευαίσθητων δεδομένων υγείας) αναφέρει νοσηλείες και εξετάσεις σε νοσοκομείο του Ηρακλείου Κρήτης. Η αναντιστοιχία με το πρόσωπο «Δημητρίου Ραφαήλ» από Θεσσαλονίκη, ετών 47 το 2020 και, θεωρητικά, αναπήρου από το 2016 («εδώ και τέσσερα χρόνια»), είναι προφανής.


Σημειωτέον ότι η παλαιότερη δημοσίευση που εντοπίσαμε με την συγκεκριμένη εκδοχή του «Ραφαήλ Δημητρίου» ήταν τον Απρίλιο του 2020, με ένα τηλέφωνο 6943…

Τότε, όμως, είχε παρουσιαστεί μια διαφορετική ιστορία. Όπως βλέπετε παρακάτω, το ίδιο προφίλ που αυτοπαρουσιάζεται ως Ραφαήλ Δημητρίου, χήρος, ανάπηρος, με δύο παιδιά (12 και 4 ετών), εμφανίζεται να ζητά συμπόνια ως πατέρας τριών παιδιών (το μικρότερο 8 μηνών), τον οποίο έχει παρατήσει η σύζυγός του, και που πρόσφατα έμεινε άνεργος ενώ δούλευε στην αποθήκη.

Στιγμιότυπο που ελήφθη στις 09/02/2021 από δημοσίευση που έκανε ο «Ραφαήλ Δημητρίου» στην ομάδα ΑΓΙΟΣ ΡΑΦΑΗΛ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ.

Με περισσότερο εξειδικευμένη αναζήτηση όρων όπως το κινητό τηλέφωνο ή τον αριθμό IBAN, εντοπίσαμε από τον Ιούνιο του 2020 μια ανάρτηση στην ίδια ακριβώς «χριστιανικού περιεχομένου» ομάδα από γυναικείο προφίλ με το όνομα «Ελένη», που χρησιμοποιούσε το ίδιο με πιο πάνω (Ιούλιος 2020) τηλέφωνο (6943…), αλλά και τoν ίδιo αριθμό IBAN. Όπως βλέπετε παρακάτω, παρουσίαζε ακριβώς την ίδια ιστορία και κείμενο (που βλέπετε παραπάνω τον Απρίλιο 2020), σε θηλυκή εκδοχή, μιας εγκύου γυναίκας που την παράτησε ο σύζυγός της. Το ίδιο διάστημα εντοπίσαμε αυτό το προφίλ να δημοσιεύει το ίδιο κείμενο και σε άλλες ανάλογες ομάδες του Facebook.

Στιγμιότυπο που ελήφθη στις 10/02/2021 από ανάρτηση στο Facebook

Συνολικά, οι ιστορίες αυτές αλληλοαναιρούνται, παρουσιάζουν μηδενικά στοιχεία αξιοπιστίας και όσες φορές εντοπίσαμε κάποιο αποδεικτικό στοιχείο αυτό ήταν ένα άσχετο έγγραφο.


Σημειωτέον ότι αναζητώντας δημοσιεύσεις με τον ίδιο αριθμό τηλεφώνου όπως αυτόν που είχε η αρχική ανάρτηση του «Ραφαήλ Δημητρίου» τον Απρίλιο του 2020 (το 6944…), βρήκαμε στο Facebook δημοσιεύσεις στα τέλη του Σεπτεμβρίου 2019 στις οποίες μεταφέρεται έκκληση κάποιας «Μαρίας Παντελή», επίσης από Θεσσαλονίκη, χήρας με 5 παιδιά, με τηλέφωνα επικοινωνίας το 6944… και ένα 6955…

Στιγμιότυπο από ανάρτηση χρήστριας του Facebook η οποία ανέφερε ότι είχε επικοινωνήσει με την «Μαρία Παντελή». Αναφέρονται οι ηλικίες των πέντε παιδιών.
Στιγμιότυπο που ελήφθη από το Facebook στις 10/02/2021

Οι δημοσιεύσεις και εκκλήσεις αυτές βρίσκονται αναρτημένες στο Facebook και είναι έμμεσες μαρτυρίες των αρχικών δημοσιεύσεων, που δεν είναι πλέον ορατές. Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι η έκκληση της «χήρας με 5 παιδιά» στην αρχική τους εκδοχή (τουλάχιστον στις αρχές Σεπτεμβρίου 2019) ήταν έκκληση μητέρας 3 παιδιών, με το τηλέφωνο 6944…

Εντοπίζουμε δηλαδή, ήδη μια ακόμη σοβαρή λογική ανακουλουθία ανάμεσα στις εκκλήσεις με στοιχείο επικοινωνίας τον αριθμό 6944…


Επιπροσθέτως, κι ενώ η ανωτέρω έρευνα καταδεικνύει ότι οι εν λόγω εκκλήσεις για βοήθεια είναι σε μεγάλο βαθμό αναξιόπιστες, με τον αριθμό 6955… (που βρήκαμε να κυκλοφορεί από το 2019) εντοπίσαμε μια ακόμη σειρά δημοσιεύσεων που παρουσιάζουν ανάλογα στοιχεία αναξιοπιστίας.

Το 2020 αλλά και το 2021 εμφανίζονται σε τακτική βάση δημοσιεύσεις μιας επίσης χήρας με 5 παιδιά, με άλλο όνομα (Ειρήνη Τριανταφύλλου), το ίδιο τηλέφωνο (6955…), και πλέον έχει προσθέσει δημόσια και IBAN για την αποστολή χρηματικής βοήθειας:

Ωστόσο, τον Μάιο του 2020 με το γνωστό παραπάνω τηλέφωνο 6943… (βλ. «Δημητρίου Ραφαήλ») είχε εμφανιστεί σειρά δημοσιεύσεων όπως παρακάτω όπου εμφανίζεται ο ίδιος IBAN με τις πρόσφατες και παλαιότερες εκκλήσεις (βλ. αμέσως παραπάνω) της χήρας με 5 παιδιά «Ειρήνης Τριανταφύλλου», αλλά εδώ αναφέρονται 3 τέκνα:

Στιγμιότυπο που ελήφθη από το Facebook στις 10/02/2021

Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι δυνατόν να εξακριβωθεί εάν υπάρχει κάποιο πραγματικό υπόβαθρο ή μικρή έστω δόση αλήθειας στις ιστορίες αυτές, είναι σαφές ωστόσο πως τα στοιχεία τραπεζικών λογαριασμών και τα τηλέφωνα έχουν συνδυαστεί με πλήρως ανακόλουθες μεταξύ τους αφηγήσεις, ανδρών και γυναικών, χήρων ή με σύζυγο που εγκατέλειψε την οικογένεια, άλλοτε με τρία, δύο ή πέντε παιδιά, αναπήρων ή ανέργων, εγκύων κοκ. Στις ιστορίες προστίθενται διάφορες λεπτομέρειες που είναι ικανές να προκαλέσουν συναισθηματική φόρτιση στον αναγνώστη, και παρουσιάζονται σε εύπιστο σε συγκινητικές αφηγήσεις υποσύνολο χρηστών του Facebook που παρακολουθούν «χριστιανικές» ομάδες με έντονο θρησκευτικό και συναισθηματικό περιεχόμενο αναρτήσεων.


Συμπέρασμα

Με βάση όλα τα ανωτέρω καθίσταται σαφές πως αναρτήσεις οι οποίες χρησιμοποιούν έντονα συναισθηματική γλώσσα και καλούν το κοινό σε υποστήριξη μέσω οικονομικής ενίσχυσης πολλές φορές ενδέχεται να είναι προσπάθειες εξαπάτησης. Οι προαναφερθείσες περιπτώσεις αποτελούν ξεκάθαρα παραδείγματα τέτοιου είδους αναρτήσεων οι οποίες επαναλαμβάνονται με ελαφρώς αλλαγμένα στοιχεία προκειμένου να απομυζήσουν χρηματικά ποσά από το αναγνωστικό κοινό. Κατά συνέπεια είναι σκόπιμο να διασταυρώνονται οι πληροφορίες των αιτούντων πριν αποσταλούν χρήματα σε οποιονδήποτε έρανο.

Πηγή: www.ellinikahoaxes.gr