Μια έρευνα έξι χρόνων για την ανεξιχνίαστη υπόθεση του προσώπου που πρόδωσε την Άννα Φρανκ οδήγησε σε έναν ύποπτο-έκπληξη για τον θάνατο της έφηβης συγγραφέως του διάσημου ημερολογίου, που ανακαλύφθηκε στην κρυψώνα της δίπλα σε κανάλι του Άμστερνταμ, η οποία πέθανε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης των Nαζί το 1945.

Ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια στην Ολλανδία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου:  Ποιος πρόδωσε την Άννα Φρανκ;

Ένα σχετικά άγνωστο πρόσωπο, ο Εβραίος συμβολαιογράφος Άρνολντ βαν ντεν Μπεργκ, κατονομάστηκε από την ερευνητική ομάδα που περιελάμβανε τον συνταξιούχο πράκτορα του FBI Βίνσεντ Πάνκοκ και περίπου 20 ιστορικούς, εγκληματολόγους και ειδικούς δεδομένων.

Περισσότερα από 75 χρόνια μετά την επιδρομή των Ναζί στο κτίριο αυτό στο Άμστερνταμ, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως είναι «πολύ πιθανόν» ο Βαν ντεν Μπεργκ να κατέδωσε την οικογένεια Φρανκ προκειμένου να σώσει τη δική του οικογένεια, δήλωσε σήμερα ο Πίτερ βαν Τουίσκ, μέλος της ερευνητικής ομάδας, στην εφημερίδα NBC.

Η Άννα ανακαλύφθηκε στις 4 Αυγούστου 1944, αφού κρυβόταν για δύο χρόνια. Η Μιπ Γκις, μία από τους βοηθούς της οικογένειας, κράτησε το ημερολόγιο της Άννας με ασφάλεια μέχρι τη δημοσίευσή του από τον πατέρα της Άννας, τον Ότο, το 1947, δύο χρόνια μετά τον θάνατο της κόρης του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλζεν σε ηλικία 15 ετών. Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ, που είχε εκατομμύρια αναγνώστες σε όλο τον κόσμο, έχει μεταφραστεί σε 60 γλώσσες.

Η προσπάθεια να προσδιοριστεί η ταυτότητα του προδότη δεν είχε σκοπό να οδηγήσει στην άσκηση δίωξης, αλλά να επιλύσει ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια στην Ολλανδία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Χρησιμοποιώντας τεχνικές ανάλυσης Μεγάλων Δεδομένων, δημιουργήθηκε μια κύρια βάση δεδομένων με καταλόγους από συνεργάτες των Ναζί, πληροφοριοδότες, ιστορικά έγγραφα, αστυνομικά αρχεία και προηγούμενες έρευνες προκειμένου να αποκαλυφθούν νέα στοιχεία.

Δεκάδες σενάρια και θέσεις υπόπτων οπτικοποιήθηκαν σε έναν χάρτη προκειμένου να αναγνωριστεί ο προδότης, βάσει της γνώσης της κρυψώνας, του κινήτρου και των ευκαιριών που υπήρχαν.

Τα ευρήματα της νέας έρευνας θα δημοσιευθούν στο βιβλίο της Καναδής συγγραφέως Ρόζμαρι Σάλιβαν «Ο προδότης της Άννας Φρανκ», που θα κυκλοφορήσει αύριο, Τρίτη.

Δεκάδες ύποπτοι είχαν κατονομαστεί τις προηγούμενες δεκαετίες, αλλά ποτέ πριν δεν είχαν εφαρμοστεί τόσο εκτεταμένα σύγχρονες ερευνητικές τεχνικές για την αναγνώριση ενός υπόπτου.

Το Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ

Η Άννα Φρανκ ήταν Γερμανίδα Εβραϊκής καταγωγής που έγραψε ένα ημερολόγιο ενώ κρυβόταν, μαζί με τους δικούς της και τέσσερις οικογενειακούς φίλους, σε ένα σπίτι στο Άμστερνταμ κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής της Ολλανδίας. Η οικογένειά της είχε μετακομίσει στο Άμστερνταμ όταν οι Ναζί πήραν την εξουσία στη Γερμανία, αλλά παγιδεύτηκε όταν η κατοχή επεκτάθηκε και στην Ολλανδία.

Καθώς οι διώξεις των Εβραίων εντάθηκαν, η οικογένεια άρχισε τον Ιούλιο του 1942 να κρύβεται σε μυστικά δωμάτια του γραφείου του πατέρα, Όττο Φρανκ. Μετά από δύο χρόνια τούς κατέδωσαν και η οικογένεια στάλθηκε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η Γκεστάπο λεηλάτησε τη σοφίτα, όπου κρυβόταν η οικογένειά της, αφήνοντας ανάκατα στο πάτωμα περιοδικά, βιβλία, εφημερίδες κτλ. Λίγες μέρες αργότερα, μια καθαρίστρια βρήκε ανάμεσά τους το ημερολόγιο της Άννα.

Χωρίς να ξέρει τι ήταν, το παρέδωσε στη Μιπ και την Έλλη, δύο κορίτσια, που η βοήθειά τους στις εβραϊκές οικογένειες δεν αποκαλύφθηκε ποτέ. Η Άννα και η αδελφή της, Μαργκότ, μεταφέρθηκαν, δύο μήνες πριν το θάνατο της μητέρας τους, στο γερμανικό στρατόπεδο Μπέργκεν – Μπέλζεν. Εκεί η Άννα έδειξε το ίδιο κουράγιο και καρτερικότητα που την είχαν κάνει γνωστή στο Άουσβιτς.

Τον Φεβρουάριο του 1945 και τα δυο κορίτσια αρρώστησαν από τύφο. Μια μέρα, η Μαργκότ, προσπαθώντας να σηκωθεί από το κρεβάτι της, που βρισκόταν ακριβώς πάνω από το κρεβάτι της Άννα, έχασε την ισορροπία της και έπεσε κάτω. Στην κατάσταση που βρισκόταν, ο οργανισμός της δεν άντεξε το σοκ. Ο θάνατος της αδελφής της προκάλεσε στην Άννα αυτό που όλα τα προηγούμενα βάσανά της δεν μπόρεσαν να προκαλέσουν: έσπασε το ηθικό της. Λίγες μέρες αργότερα, στις αρχές Μαρτίου, πέθανε.

Ο πατέρας της, Όττο, ο μόνος που επέζησε από τους οκτώ της σοφίτας, γύρισε μετά το τέλος του πολέμου στο Άμστερνταμ, όπου ανακάλυψε ότι το ημερολόγιό της είχε διασωθεί. Πεπεισμένος ότι αποτελούσε μοναδική μαρτυρία, προχώρησε στην έκδοσή του. Το ημερολόγιο εκδόθηκε στην ολλανδική γλώσσα, με τον τίτλο Het Achterhuis (Το πίσω σπίτι). Το ημερολόγιο, που είχε δοθεί στην Άννα ως δώρο για τα 13α γενέθλιά της, περιγράφει τα γεγονότα της ζωής της από τις 12 Ιουνίου 1942 μέχρι την τελευταία μέρα που έγραψε σ’ αυτό, την 1η Αυγούστου 1944.

Γραμμένο στα ολλανδικά, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες κι έγινε ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία του κόσμου. Διασκευάστηκε για την τηλεόραση, τον κινηματογράφο, το θέατρο, ακόμα και για την όπερα. Το βιβλίο δίνει μια λεπτομερή περιγραφή της καθημερινής ζωής κατά τη διάρκεια της Ναζιστικής Κατοχής· μέσω των γραπτών της, η Άννα Φρανκ έγινε ένα από τα πιο γνωστά θύματα του Ολοκαυτώματος.