Ιστορίες ανθρώπινες, ιστορίες αληθινές. Έρχονται από τα βάθη των υπογείων, από τις στοές των μεταλλείων Κασσάνδρας Χαλκιδικής και πάντα έχουν να πουν κάτι περισσότερο από την καθημερινότητα των υπολοίπων. Οι μεταλλωρύχοι του Στρατωνίου, της Μ. Παναγίας και όλων των περιοχών στα Μαντεμοχώρια, μάς ανοίγουν την πόρτα και την καρδιά τους, για να ακούσουμε  αυτά που μοιράζονται συνήθως μόνο με οικογένεια και φίλους.

«Ζούσαμε πάνω απ’ όλα με αξιοπρέπεια», λέει ο κ. Νίκος Γαλάνης, συνταξιούχος των μεταλλείων, και περιγράφει την ασφάλεια και τη βεβαιότητα που είχε αυτός και η οικογένεια, όταν κάθε μήνα «έμπαινε» ο μισθός στο σπίτι και εξασφάλιζαν τα προς το ζην. Ξεκίνησε να δουλεύει το 1975 στο Μαντέμ Λάκκο, ήταν επικεφαλής γομωτής. Επικίνδυνο επάγγελμα όπως παραδέχεται, αλλά η «σιγουριά» του μεροκάματου έσβηνε κάθε φόβο. «Δουλεύαμε σε τρεις βάρδιες, αλλά τότε όλα ήταν διαφορετικά. Πιο βαριά η δουλειά. Εξαερισμό δεν είχαμε, πιο παλιά κουβαλούσαμε τα πάντα στην πλάτη, τώρα στα φέρνουν όλα στο μέτωπο. Τώρα το μεταλλείο εκσυγχρονίστηκε. Μπαίναμε χιλιάδες μέτρα μέσα. Μια φορά θυμάμαι χτύπησα στο πόδι και η εταιρεία με πήγε στους καλύτερους γιατρούς», λέει ο ίδιος. Κι όπως τονίζει πολλές μέθοδοι άλλαξαν και το βουνό προστατεύεται, καθώς πλέον γεμίζουν ξανά τις στοές που σκάβουν με τα υλικά που αφήνουν πίσω τους τα μεταλλεύματα.

Όπως θυμάται ο κ. Γαλάνης, η μέρα ξεκινούσε ευχάριστα με την τυπική διαδικασία του «παρόντος», την αλλαγή ρούχων και εξοπλισμού, το κολατσιό στην ώρα του και τους συναδέλφους να μοιράζονται τα πάντα μεταξύ τους. «Μαθαίναμε τι συμβαίνει σε κάθε χωριό, σε κάθε περιοχή. Υπήρχαν μεταλλωρύχοι από κάθε χωριό», μας λέει.  Σήμερα ο κ. Νίκος παροτρύνει τα παιδιά  του να δοκιμάσουν την τύχη τους διεκδικώντας μια θέση εργασίας στα μεταλλεία και να επιστρέψουν στον τόπο τους.

Οικονομικός μετανάστης – 16 χρόνια στα μεταλλεία

Ο κύριος Μανώλης Λυκοτραφίτης κατάγεται από την Καλαμάτα και αλλά ζει στο Στρατώνι από το 1986. Δούλεψε στα μεταλλεία ως το 2003 που συνταξιοδοτήθηκε, υπήρξε βοηθός μιναδόρου και μιναδόρος ο ίδιος στη συνέχεια. «Ξυπνούσες το πρωί κι έκανες τον σταυρό σου καθώς ξεκινούσες για δουλειά. Δεν ήξερες αν θα ξαναγυρίσεις. Κινδύνευσα αρκετές φορές αλλά ευτυχώς με μικρούς τραυματισμούς», περιγράφει για τους κινδύνους της δουλειάς καθώς θυμάται ένα περιστατικό κατά το οποίο τραυματίστηκε στο μάτι και τον μετέφεραν με ταξί στη Θεσσαλονίκη. «Η κατάσταση ήταν δύσκολη όταν έφτασα στο Στρατώνι να δουλέψω αλλά οι συνάδελφοι με υποδέχτηκαν πολύ καλά. Οι μεταλλωρύχοι είναι πανεπιστήμιο πραγματικά. Όπως και οι δασεργάτες της Χαλκιδικής», μας λέει. Τα δυσάρεστα για τον ίδιο αφορούν μόνο ατυχήματα που συνέβαιναν στη δουλειά. Γιατί κατά τ’ άλλα, ο κ. Λυκοτραφίτης περιγράφει μια ζωή με ανεμελιά και διασκέδαση, αφού τα τριήμερα κατά το Σαββατοκύριακο περνούσαν σε κέντρα διασκέδασης και ψυχαγωγίας. «Τα βράδια της Κυριακής όταν γυρνούσαμε από τα μπουζούκια κοιμόμουν στο πάτωμα για να ξυπνήσω το πρωί και να μην χάσω το μεροκάματο», αναφέρει.

Τα παιδιά του ζουν στο Στρατώνι, και ο ίδιος όταν επισκέπτεται την Καλαμάτα πλέον, δεν βλέπει την ώρα και τη στιγμή να γυρίσει στο Στρατώνι.

 

«Δεν υπάρχει μέλλον στη Μ. Παναγία με κλειστά μεταλλεία»

Ο κ. Νίκος Ταμπαρέσκος, εργοδηγός στα μεταλλεία δούλεψε από το 1981 ως το 2003, και μετά τα μέτρα όταν έκλεισε η TVX βγήκε στη σύνταξη το 2009. Περιγράφει και εκείνος τη δουλειά ως δύσκολή, αλλά με καλές αποδοχές που εξασφαλίζουν μια τσέπη γεμάτη. «Το 1981 όλα ήταν πιο δύσκολα από ό,τι σήμερα. Παρόλα αυτά ήμασταν όλοι ικανοποιημένοι γιατί οι μισθοί ήταν πολύ καλοί. Δεν ζήλεψα ποτέ μια θέση δημοσίου υπαλλήλου», εκμυστηρεύεται. Όπως λέει, στη Μ. Παναγία υπήρχαν ανέκαθεν πολλοί οικοδόμοι που στη συνέχεια απορροφήθηκαν από τα μεταλλεία. Λίγοι επαγγελματίες που ασχολούνται με αγροτικά και δραστηριοποιούνται αποκλειστικά εκεί, και κανένα άλλο επάγγελμα, αφού δεν υπάρχουν ούτε δημόσιες υπηρεσίες στη Μ. Παναγία ούτε κάτι άλλο. «Η ζωή άλλαξε όταν έκλεισαν τα μεταλλεία το 2003. Τότε τρέχαμε όλοι για να ανοίξουν και πάλι. Το μέλλον της περιοχής, στη Μ. Παναγία, υπάρχει μόνο με ανοιχτό το μεταλλείο», τονίζει με έμφαση ο κ. Ταμπαρέσκος.

Οι ιστορίες των μεταλλωρύχων συνεχίζονται στο δεύτερο μέρος του αφιερώματος «Όταν δούλευα στα μεταλλεία».

#μεταλλεία #εργασία #χαλκιδικη