Σε εγρήγορση έχουν τεθεί οι υγειονομικές Αρχές παγκοσμίως, μετά την εμφάνιση κρουσμάτων της ευλογιάς των πιθήκων. Η επιδημική έξαρση της ευλογιάς ανιχνεύτηκε για πρώτη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο πριν δύο εβδομάδες και έπειτα εξαπλώθηκε, προκαλώντας ανησυχία σε επιστήμονες και μη.

Την ώρα που καταγράφονται κρούσματα σε δεκάδες χώρες ανά την Ευρώπη και τον κόσμο, η κυβέρνηση της  στο Βέλγιο, αποφάσισε να επιβάλει καραντίνα 21 ημερών σε όσους είναι καταγεγραμμένα κρούσματα. Σύμφωνα με τη Lalibre και τον ιστότοπο Het Laatste Nieuws η φλαμανδική υπηρεσία υγείας αποφάσισε να εφαρμοστεί περίοδος καραντίνας 21 ημερών σε όλους τους ανθρώπους που έχουν μολυνθεί από τον ιό. Ωστόσο, οι αρχές επισημαίνουν ότι οι επαφές υψηλού κινδύνου δεν πρέπει να απομονωθούν, αλλά συμβουλεύουν τα άτομα αυτά να παραμείνουν σε επαγρύπνηση, ιδίως όσον αφορά τα άτομα με μειωμένη ανοσία.

 

Το Ινστιτούτο Τροπικής Ιατρικής δήλωσε ότι, με βάση τα τρέχοντα δεδομένα, ο κίνδυνος εξάπλωσης του ιού στο γενικό πληθυσμό φαίνεται χαμηλός. «Ως επιστήμονες και γιατροί, είμαστε σε επιφυλακή και παρακολουθούμε στενά την κατάσταση», αναφέρεται.

Γαλιατσάτος: Εξετάζουμε το ενδεχόμενο μετάλλαξης του ιού σε Ευρώπη και ΗΠΑ

 

Μιλώντας στην ΕΡΤ, ο Παναγής Γαλιατσάτος, πνευμονολόγος, επικεφαλής μονάδας Covid του νοσοκομείου John Hopkins ανέφερε πως υπάρχουν δύο παραλλαγές του ιού.

Αυτή της κεντρικής Αφρικής είναι πιο σοβαρή σημείωσε, με θνησιμότητα στο 10%των κρουσμάτων. Στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ εντοπίζεται η παραλλαγή της Ανατολικής Αφρικής, που είναι ηπιότερη, σημείωσε. «Η τόσο γρήγορη διασπορά του συγκεκριμένου ιού στον κόσμο, μας κάνει να πιστεύουμε πως ίσως πρόκειται για μετάλλαξη του ιού της ευλογιάς των πιθήκων», σημείωσε, «καθώς φαίνεται να μεταδίδεται μέσω του αναπνευστικού συστήματος κατόπιν εισπνοής μεγάλου μεγέθους σταγονιδίων και όχι μόνο με την επαφή με εξάνθημα πάσχοντος, όπως συμβαίνει στην Αφρική».

 

Ο καθηγητής εκτίμησε πως δεν υπάρχει φόβος πανδημίας με την ευλογιά των πιθήκων. Όσο για την παραλλαγή της Ανατολικής Αφρικής σημείωσε πως «είναι πιο μεταδοτική αλλά δεν οδηγεί σε σοβαρή νόσο, οπότε δεν υπάρχει και κίνδυνος να δημιουργηθεί συμφόρηση στα νοσοκομεία από τις νοσηλείες». Το μυστήριο στο οποίο η επιστημονική κοινότητα δεν έχει απαντήσει ακόμη είναι το «πως βγήκε από την Αφρική και μεταδόθηκε στον κόσμο η ευλογιά των πιθήκων».

Η ιστορία του ιού

 

Ο ιός της ευλογίας των πιθήκων ανήκει στο γένος Orthopoxvirus της οικογένειας Poxviridae, στο ίδιο γένος με τον ιό variola, ο οποίος προκαλεί την ευλογιά και έχει εκριζωθεί παγκοσμίως από το 1980. Ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1958 σε αποικίες πιθήκων, ενώ εντοπίστηκε για πρώτη φορά στον άνθρωπο το 1970 στο Κογκό.

Έκτοτε, έχουν παρατηρηθεί τοπικές επιδημικές εξάρσεις σε χώρες της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής, με τελευταία και σημαντικότερη την επιδημική έξαρση στην Νιγηρία με λιγότερα από 500 επιβεβαιωμένα και ύποπτα κρούσματα. Στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν εντοπιστεί από το 2018 επτά κρούσματα -σχετιζόμενα με ταξίδι σε ενδημικές χώρες.

Η εκδήλωση της νόσου, η διάγνωση και τα φάρμακα

Η περίοδος επώασης είναι συνήθως 5-21 ημέρες και ο ιός μεταδίδεται μεταξύ των ανθρώπων μέσω του αναπνευστικού συστήματος κατόπιν εισπνοής μεγάλου μεγέθους σταγονιδίων και μέσω επαφής με δερματικές βλάβες πάσχοντος ή μολυσμένα υλικά (π.χ. κλινοσκεπάσματα ή πετσέτες που έχει χρησιμοποιήσει ασθενής).

 

Η νόσος εκδηλώνεται με πυρετό, κεφαλαλγία, μυαλγίες, λεμφαδενοπάθεια και εξάνθημα, το οποίο συνήθως ξεκινάει από την κεφαλή και επεκτείνεται στον κορμό, ενώ συμπεριλαμβάνει και παλάμες-πέλματα. Το εξάνθημα αρχικά εμφανίζεται με τη μορφή κηλίδων και βλατίδων, οι οποίες εξελίσσονται σε μικρές φυσαλίδες, φλύκταινες και έπειτα σε εφελκίδες που τελικά υποχωρούν. Το εξάνθημα αυτό μερικές φορές συγχέεται με το εξάνθημα της ανεμευλογιάς. Η νόσος διαρκεί συνήθως 2-4 εβδομάδες και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι αυτοπεριοριζόμενη.

Η διάγνωση γίνεται με: απομόνωση του ιού σε καλλιέργεια, ανίχνευση του DNA του ιού με PCR σε κλινικό δείγμα ή ανίχνευση παρουσίας orthopox-ιού σε ιστούς με ανοσοϊστοχημικές μεθόδους.

Η θεραπεία εστιάζει κυρίως στην βελτίωση των συμπτωμάτων. Όσον αφορά στην αντιϊική θεραπεία, δύο φάρμακα που έχουν εγκριθεί για την θεραπεία της ευλογιάς θεωρούνται αποτελεσματικά και έναντι της ευλογιάς των πιθήκων: το tecovirimat, θεραπεία εκλογής σε συνδυασμό με το brincidofovir σε ασθενείς με σοβαρή νόσο.

 

Σημειώνεται πως η θνητότητα στις χώρες της Αφρικής κυμαίνεται μεταξύ 1-10% για τα στελέχη της Κεντρικής Αφρικής ενώ για τα στελέχη της Δυτικής Αφρικής που αποτελούν αυτά που έχουν ταυτοποιηθεί στην πρόσφατη έξαρση στην Ευρώπη, η θνητότητα στην Αφρική είναι περίπου 3%. Στις επιδημικές εξάρσεις στο Δυτικό Ημισφαίριο δεν καταγράφηκε κανένας θάνατος.

Γιατί ο ιός προκαλεί ανησυχία για τη δημόσια υγεία;

 

Ένας από τους κυριότερους λόγους ανησυχίας είναι η απότομη άνοδος των κρουσμάτων, καθώς μέχρι το απόγευμα της 21ης Μαΐου 145 περιστατικά (επιβεβαιωμένα και ύποπτα) έχουν καταγραφεί σε εννέα ευρωπαϊκές χώρες καθώς και σε Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδά, Αυστραλία και Ισραήλ, όπως επισημαίνει ο κ.Moritz Kraemer, PhD, Aναπληρωτής Kαθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Επίσης, άλλος λόγος ανησυχίας είναι η δυνατότητα μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο χωρίς ιστορικό ταξιδιού σε ενδημική περιοχή, το οποίο σημαίνει ότι υπάρχει οριζόντια μετάδοση στην κοινότητα. Το μεγαλύτερο ερώτημαείναι, όπως επισημαίνει και ο Andrea McCollum, επιδημιολόγος στο Τμήμα Poxvirus του CDC, πόσο εύκολα μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.

 

Για τον λόγο αυτό, ο κ. Osterholm, διευθυντής του Κέντρου Λοιμωδών Νοσημάτων του Πανεπιστημίου της Μινεσότας, προβλέπει την πιθανότητα δυναμικής μετάδοσηςτου ιού λόγω της αγνώστου μέχρι ώρας μεταδοτικότητας του. Η αναπληρώτρια διευθύντρια του κέντρου ελέγχου και πρόληψης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής κ. Jennifer McQuinston δήλωσε ότι «Δεδομένου των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων στην Πορτογαλία, και των ύποπτων περιστατικών στην Ισπανία, και δεδομένου της ανεύρεσης περιστατικών σε πολλές χώρες του κόσμου, είναι ακόμα άγνωστο πόσο μεγάλη θα είναι η διασπορά του ιού, και λόγω των συχνών μετακινήσεων μεταξύ των χωρών, θα δούμε περιστατικά σε όλο το κόσμο».

 

Τέλος, η κ.Marion Koopmans, DVM, PhD, διευθύντρια τμήματος Erasmus που επικεντρώνεται στην έρευνα σχετικά με ιούς, επισημαίνει ότι η επιδημική έκρηξη αρχίζει να είναι ανησυχητική καθώς τα περιστατικά εντοπίζονται σε διαφορετικές χώρες, ασυνήθιστο για τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων που δεν είναι τόσο μεταδοτικός.

 

Συμπερασματικά, η διασπορά των περιστατικών που νοσούν από την ευλογιά των πιθήκων αυξάνεται ανά τον κόσμο ενώ είναι άγνωστη ακόμα η μεταδοτικότητα του. Για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητη η ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας, για την λήψη των απαραίτητων μέτρων προφύλαξης, καθώς και του βαθμού μεταδοτικότητας του ιού.

Το πρώτο ύποπτο κρούσμα στην Ελλάδα – Όσα γνωρίζουμε

 

Το πρώτο ύποπτο κρούσμα για πιθανή μόλυνση από ευλογιά των πιθήκων στην Ελλάδα εντοπίστηκε το Σάββατο και διακομίστηκε από την Κεφαλονιά στο νοσοκομείο «Αττικόν». Πρόκειται για άνδρα από τη Ρουμανία, ο οποίος μαζί με τη σύντροφό του εισήχθηκαν στο νοσοκομείο και νοσηλεύονται σε δωμάτια αρνητικής πίεσης.

Η κοπέλα είναι ασυμπτωματική και νοσηλεύεται προληπτικά.

 

Ο ΕΟΔΥ έχει λάβει δείγματα για επιβεβαιωτική εξέταση τα οποία στάλθηκαν στο εργαστήριο αναφοράς και τα αποτελέσματα θα είναι διαθέσιμα τη Δευτέρα.

 

Νωρίτερα σήμερα, ο καθηγητής Μικροβιολογίας στο Νοσοκομείο «Αττικόν», Σπυρίδων Πουρνάρας, δήλωσε πως θα γίνουν εξετάσειςστη μονάδα ειδικών λοιμώξεων του Αττικού. Σύμφωνα με τον ίδιο, ενημέρωση για το περιστατικό υπήρξε πριν λίγες ημέρες και «δεν χρειάζεται πανικός, πρέπει πρώτον να αποδειχθεί και δεύτερον δεν είναι κάτι πολύ μεταδοτικό, πολύ τρομερό».

 

Πρόκειται για άνδρα από τη Ρουμανία, που μεταφέρθηκε από την Κεφαλονιά στην Αττική. Η σύντροφός του, δεν έχει συμπτώματα, αλλά για προληπτικούς λόγους νοσηλεύεται και η ίδια, γνωστοποίησε ο κ. Πουρνάρας μιλώντας στο OPEN. Τα δείγματα του τουρίστα θα πάνε στο εργαστήριο του ΑΠΘ και θα γίνει διάγνωση «πάρα πολύ γρήγορα».

 

Σε περίπτωση που το αποτέλεσμα είναι θετικό, ο άνδρας θα νοσηλευτείόπως προβλέπεται και «από εκεί και πέρα δεν είναι εξαιρετικά μεταδοτική πάθηση, θέλει στενή επαφή». Όπως διευκρίνισε σε αυτό το σημείο ο καθηγητής, δεν υπάρχει ανησυχία για τα μέρη που κινήθηκε ο συγκεκριμένος τουρίστας στην Κεφαλονιά.

 

Σημειώνεται πως την παρακολούθηση του πρώτου υπόπτου κρούσματος έχει αναλάβει ο Σωτήρης Τσιόδρας.

 

Ειδικότερα, σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο Καθηγητής Παθολογίας ΕΚΠΑ στην 4η Παθολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών Π.Γ.Νοσοκομείο Αττικόν, Σωτήρης Τσιόδρας και η αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παθολογίας-Λοιμώξεων, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ στην ίδια κλινική του Αττικόν Αναστασία Αντωνιάδουθα εστιάσουν στην εξέταση του τουρίστα ώστε να διαπιστωθεί αν είναι όντως κρούσμα.

Πηγή: ethnos