Νερά καταγάλανα, ζεστά και απαλλαγμένα από την έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα…

Συνθέτουν το σκηνικό στις θάλασσες της ΒΑ Χαλκιδικής, στον δήμο Αριστοτέλη. Εκεί, όπου η χρόνια διαμάχη για την αναπτυξιακή προοπτική του τόπου ακόμη δεν κατέληξε, αν μπορούν να συνυπάρξουν τουρισμός και μεταλλευτική δραστηριότητα. Η φύση όμως, και συγκεκριμένα ο βυθός, δίνουν τη δική τους απάντηση.

Στην Ουρανούπολη, η Σουζάνα Καζάκα και το XalkidikiPolitiki περιηγήθηκαν στον βυθό της θάλασσας από άκρη σε άκρη μέχρι την Αμμουλιανή και τα νησάκια της, μέσω του  @AthosScubaDivingCenter και του Ouranoupoli Water Sports Poseidon. Οι ομορφιές είναι πραγματικά μοναδικές όσο μοναδική είναι και η βιοποικιλότητα σε βάθος 20 και 30 μέτρων. Η Ανδρονίκη Ηλιάδου, εκπαιδεύτρια καταδύσεων μοιράζεται μαζί μας την εμπειρία δύο δεκαετιών από το επάγγελμα. Όπως μας λέει, η θάλασσα την ένωσε με ανθρώπους που έγιναν φίλοι και οι δεσμοί αυτοί κρατούν χρόνια. «Παιδιά 8 ετών ξεκίνησαν να ασχολούνται με τις καταδύσεις, τις αγάπησαν, μεγάλωσαν, έκαναν παρέες, οικογένειες ολόκληρες και πάλι έρχονται και συνεχίζουν», μας λέει η Ανδρονίκη. Η ίδια περιγράφει τον βυθό: «Η Ουρανούπολη και η Αμμουλιανή είναι μοναδικές περιοχές. Ο βυθός έχει βράχια, κανάλια και… ζωή πάνω στα βράχια. Κόσμος που βούτηξε στα δημοφιλέστερα καταδυτικά σημεία της γης έρχεται εδώ και μαγεύεται. Είναι η έλλειψη ρευμάτων, η καθαρότητα και οι καλές θερμοκρασίες».

Ο Γιάννης Ηλιόπουλος είναι φωτογράφος. Πλέον εδώ και πολλά χρόνια είναι υποβρύχιος φωτογράφος και τα θέματά του αντλούνται από τον βυθό, στις ίδιες θάλασσες της Ουρανούπολης και της Αμμουλιανής. Δύσκολο να εξηγήσει γιατί είναι τόσο μοναδικός ο θαλάσσιος κόσμος της περιοχής. «Ίσως οφείλεται στο Άγιο Όρος και την απουσία έντονης αλιευτικής δραστηριότητας λόγω απαγορεύσεων», εικάζει.

“Ένα τεράστιο μάτι μας κοίταξε κι αμέσως χάθηκε”…

«Η ζωή στον βυθό περιλαμβάνει όλα τα είδη της Μεσογείου αλλά σε πληθώρα», αναφέρει ο Γιάννης που ανακαλεί έντονες στιγμές στο μυαλό του από καταδύσεις: «Δεν μπορώ να ξεχάσω το δελφίνι που είδαμε. Βουτήξαμε σε βάθος και πρώτα μας προσπέρασε ένα κοπάδι μαγιάτικα, και μετά ένα κοπάδι τονάκια. Ξαφνικά, με δύναμη και ταχύτητα πέρασε ένα δελφίνι. Δεν ήταν αυτό το χαριτωμένο δελφίνι που έχουμε στο μυαλό μας, αλλά ένα μεγάλο δελφίνι κυνηγός που έψαχνε την τροφή του. Επίσης δεν θα ξεχάσω ένα φεγγαρόψαρο. Έτυχε να είναι στην επιφάνεια του νερού. Ένα τεράστιο μάτι μας κοίταξε κι αμέσως χάθηκε»…

Οι αστακοί και οι αστακοκαραβίδες περισσεύουν σε εκείνες τις θάλασσες.  Δεν ενοχλούν όμως τους λάτρεις των θαλάσσιων σπορ. Γιατί εκτός από τις καταδύσεις, στη θάλασσα της ΒΑ Χαλκιδικής μπορείς άνετα να κινηθείς με όλα τα σκάφη των θαλασσίων σπορ και να δοκιμάσεις δραστηριότητες που μέχρι σήμερα ήταν απόμακρες. Αυτό μας λέει ο Βασίλης Λάμπος υπεύθυνος στο Ouranoupoli Water Sports Poseidon. Σύμφωνα με τον ίδιο, ακόμη και οι πιο διστακτικοί τολμούν να μπουν στα σκάφη. «Μετά βλέπω στα μάτια τους τον ενθουσιασμό και την εμπειρία», περιγράφει ο Βασίλης.

 

Ιππόκαμπος ο βραχύρυγχος του Στρατωνίου

Από την εποχή του Αριστοτέλη παρουσιάζεται ο ιππόκαμπος στην περιοχή του Στρατωνίου. Κι εκεί οι θάλασσες εμφανίζουν τη δική τους ομορφιά.  Οι απορροές των νερών από τα βουνά προκαλούν ιζηματογένεση (φερτά υλικά με τροφή) που είναι κατάλληλη για τον ιππόκαμπο. Η ρευματογραφία της περιοχής κάνει ένα ρεύμα πλούσιο σε θρεπτικά υλικά που βοηθούν την διατροφή του ιππόκαμπου. «Ο πληθυσμός τους όμως μειώνεται συστηματικά. Το 2011 το χώμα που έπεσε από το βουνό με την πλημμύρα έθαψε έναν μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού των ιππόκαμπων. Σε κάθε κατάδυση παλιότερα βλέπαμε δεκάδες, και τώρα βλέπουμε πέντε ιππόκαμπους», αναφέρει ο Βασίλης Μεντόγιαννης αντιπρόεδρος του «Ιππόκαμπος Ενάλιο Ινστιτούτο» που είναι μία Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία με κυρίαρχο αντικείμενο τη μελέτη και την προστασία του Ιππόκαμπου.

Γενικά στοιχεία

Υπάρχουν πάνω από 50 είδη ιππόκαμπου, τα οποία βρίσκονται κυρίως σε ρηχά τροπικά και εύκρατα ύδατα σε όλο τον κόσμο. Προτιμούν να ζουν σε προστατευμένες περιοχές όπως θαλάσσια λιβάδια, κοραλλιογενείς υφάλους ή ριζοφόρους. Στην Μεσόγειο απαντώνται τρία είδη ιππόκαμπων: ο Hippocampus hippocampus (ιππόκαμπος ο βραχύρυγχος), ο Hippocampus guttulatus (ιππόκαμπος ο στικτός) και ο Hippocampus fuscus που έχει μεταναστεύσει από την Ερυθρά Θάλασσα. Στην Ελλάδα συγκεκριμένα έχουν, μέχρι σήμερα, καταγραφεί τα δύο πρώτα είδη.

Όταν φλερτάρει, όταν κρύβεται και όταν βρίσκεται σε ασυνήθιστες περιβαλλοντικές συνθήκες, ο ιππόκαμπος αλλάζει χρώμα.

Hippocampus hippocampus
(antiquorum, antiques, brevirostris, syngnathus hippocampus)
Στην Ελλάδα, ο ιππόκαμπος ο βραχύρυγχος (short-snouted), σύμφωνα με τη βάση δεδομένων της FishBase, συναντάται στη Θεσσαλονίκη, στον Θερμαϊκό Κόλπο, στον Μαραθώνα και στην Κω. Το μέγιστο μήκος του φτάνει τα 15 εκατοστά, το ρύγχος του καταλαμβάνει λιγότερο από το 1/3 περίπου του συνολικού μήκους του κεφαλιού, οι ακτίνες του ραχιαίου πτερυγίου αριθμούνται στις 17 και του θωρακικού πτερυγίου στις 14. Το μικρό στέμμα στο κεφάλι του ενώνεται ομαλά με τον αυχένα και είναι είτε, καθ’ όλο το μήκος του, στενό είτε σφηνοειδούς σχήματος, δηλαδή στενό μπροστά και διευρύνεται προς τα πίσω. Το χρώμα του ποικίλει σε αποχρώσεις του καφέ, πορτοκαλί, μωβ ή μαύρου και σε μερικές περιπτώσεις διακρίνονται μικρές λευκές βούλες, οι οποίες όμως δεν συγχωνεύονται με τις επιμήκεις δερματικές ραβδώσεις του κορμιού του, όπως στην περίπτωση του hippocampus guttulatus. Οι ιππόκαμποι που φωτογραφήθηκαν στο Στρατώνι και το Καλαμάκι ανήκουν σε αυτή την κατηγορία.