Σε έναν ορεινό φυσιολατρικό προορισμό προσπαθούν να αναδείξουν τον τόπο τους οι κάτοικοι της Μεγάλης Παναγίας του Δήμου Αριστοτέλη, μέσω ενός πλαισίου συντονισμένης προσπάθειας χάραξης νέων περιπατητικών διαδρομών με χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά κονδύλια.
Τα Αρεβενίκεια, όπως ήταν γνωστά επί Τουρκοκρατίας σύμφωνα με τον πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Πασχάλη Κωνσταντίνο, είναι ένας από τους πιο παλιούς οικισμούς της περιοχής αποτελούμενος από ντόπιους κατοίκους, με τις πρώτες γραπτές αναφορές για τον οικισμό να χρονολογούνται από το 942 πΧ.
Πρόεδρε, πείτε μας λίγα λόγια για την ιστορία του χωριού σας και πώς είναι η καθημερινότητα στον τόπο σας σήμερα.
Η πρώτη γραπτή αναφορά αποτυπώνεται σε βυζαντινά έγγραφα που έχουν διασωθεί τα οποία μαρτυρούν ότι η Μεγάλη Παναγία αποτελούνταν από τρεις οικισμούς που ενώθηκαν στη διάρκεια των ετών. Είναι πολύ παλιό χωριό. Την εποχή της Τουρκοκρατίας ονομαζόταν Αρεβενίκεια. Πρόκειται για ένα χωριό που αποτελούνταν κατά βάση από ντόπιους κατοίκους. Είχαμε κάποιους μάστορες οι οποίοι επισκεύαζαν τα μοναστήρια στο Άγιο Όρος, πετράδες δηλαδή, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στη Μεγάλη Παναγία. Έχει γύρω στις 20 με 25 οικογένειες. Μετέπειτα έχει έναν μύθο σύμφωνα με τον οποίον μία γιαγιά είδε τρεις φορές στον ύπνο της την εικόνα της Παναγίας και την τελευταία φορά ανάγκασε τους κατοίκους να πάνε να σκάψουν το σημείο όπου έβλεπε την ώρα που κοιμόταν. Εκεί, στο σκάψιμο βρήκαν την ολόχρυση εικόνα της Παναγίας και στο σημείο αυτό χτίστηκε το ιερό προσκύνημα της Μεγάλης Παναγίας, το οποίο είναι επισκέψιμο όλο το χρόνο, ενώ τώρα η Μητρόπολη έχει εξασφαλίσει κάποια κονδύλια για να αναπαλαιώσει το ναό.
Ποιά είναι τα σημεία που κάποιος μπορεί να βρει στο χωριό σας και να τα επισκεφτεί;
Οι επισκέψιμοι χώροι είναι το ιερό προσκύνημα της Μεγάλης Παναγίας, το οποίο είναι χτισμένο επάνω σε κάποιον μικρό βυζαντινό ναό, σύμφωνα με μελετητές του Αγίου Κωνσταντίνου, στο σημείο όπου βρέθηκε η εικόνα θαμμένη. Αυτό ωστόσο αυτή τη στιγμή είναι κλειστό καθώς είναι υπό ανακαίνιση, ενώ σε έναν χρόνο αναμένεται να ολοκληρωθεί. Μετά είναι η Μικρή Παναγούδα, η οποία και αυτή χρονολογείται από το 1007 μΧ, είναι πολύ παλιό, το οποίο είναι ψηλά χτισμένο σε έναν λόφο και έχει μία καταπληκτική θέα και φαίνεται μέχρι τη θάλασσα. Ένα άλλο μνημείο είναι του Προφήτη Ηλία, το οποίο είναι από την αρχαϊκή περίοδο. Φυσικά έχουμε και πολλές φυσικές ομορφιές τις οποίες προσπαθούμε να τις αξιοποιήσουμε.
Πώς είναι η καθημερινότητα στον τόπο σας σήμερα και ποια η κύρια ασχολία των κατοίκων;
Μία μεγάλη μερίδα ατόμων ασχολείται με την μεταλλουργία. Ένα μεγάλο κομμάτι ασχολείται με την υλοτομία και ένα ακόμα κομμάτι ασχολείται με τις γεωργικές καλλιέργειες, οπότε είναι μοιρασμένες οι ασχολίες. Με τον τουρισμό ασχολούνται κατά βάση οι γυναίκες σε ξενοδοχειακές μονάδες τους καλοκαιρινούς μήνες. Είναι γύρω στις 100 με 150 γυναίκες.
Ποιες οι κυριότερες γιορτές, ήθη και έθιμα;
Το μεγάλο πανηγύρι της Μεγάλης Παναγίας που αξίζει τον κόπο να το επισκεφθεί κάποιος και φιλοξενεί πάρα πολύ κόσμο την περίοδο από 1 μέχρι 15 Αυγούστου. Είναι ένα πολύ μεγάλο πανηγύρι και πρόκειται και για ένα πολύ μεγάλο προσκύνημα. Το επισκέπτεται πάρα πολύς κόσμος από ανθρώπους κυρίως που κάνουν τις διακοπές τους στα γειτονικά μέρη.
Τα Χριστούγεννα έχουμε το κατσαμάκι που φτιάχνουν οι κάτοικοι, το οποίο είναι ουσιαστικά ανακατεμένο καλαμποκάλευρο με καρύδια και μέλι. Τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων έχουμε το έθιμο που σφάζουν τα γουρούνια τους οι ντόπιοι και φτιάχνουν τις λεγόμενες τσιγαρίδες. Επίσης έχουμε και τα παραδοσιακά κάλαντα του Αγίου Βασιλείου που είναι και ο κεντρικός ναός του χωριού μας. Έχουμε κάποια δικά μας κάλαντα εκτός φυσικά των κλασσικών.
Υπάρχει κάτι που θα βελτίωνε ή θα άλλαζε την ποιότητα της ζωής των κατοίκων;
Το τελευταίο χρονικό διάστημα ψαχνόμαστε και εμείς με τον τουρισμό. Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε κάποιες περιπατητικές διαδρομές γιατί έχουμε πολλές φυσικές ομορφιές όπως καταρράκτες, νερά και ποταμάκια τα οποία τα επισκέπτεται κόσμος αλλά όχι όσο θα έπρεπε. Έχουμε κάνει κάποιες κινήσεις με περιπατητές, προσπαθούμε να συγκεντρώσουμε και κάποιους συλλόγους στο χωριό μας, οι οποίοι κάνουν κάποιες διαδρομές, αλλά έχουμε πολλά φυσικά τοπία τα οποία νομίζω ότι πρέπει να αξιοποιηθούν περισσότερο. Ο Δήμος έχει αναλάβει, έχει πραγματοποιήσει μελέτες και περιμένουμε την έγκριση για την ένταξη στις επιδοτήσεις για να ξεκινήσει και αυτό το κομμάτι. Επίσης ο Δήμος προωθεί πολύ τον οινικό τουρισμό γιατί έχουμε τα ρακοκάζανα, τα οινοποιία τα οποία και αυτά επισκέπτεται πολύς κόσμος και θα μπορούσαν να αποτελέσουν δημοφιλή τουριστική συνάθροιση.
