Σε τροχιά αναπλάσεων κινείται η Δημοτική Αρχή του Αριστοτέλη στην Τοπική Κοινότητα της Αρναίας προκειμένου να αποκατασταθεί ένα μεγάλο μέρος των πλακόστρωτων δρόμων του χαρακτηρισμένου ως «διατηρητέου» οικισμού με σκοπό να θυμίζει πλήρως την παλιά κωμόπολη ακριβώς όπως ήταν.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Κοινότητας κ. Κιάτο Αγαπητό, παράλληλα δρομολογείται και η ανακαίνιση ενός δημοτικού πέτρινου κτηρίου κοντά στην κεντρική πλατεία, το οποίο θα στεγάσει το τρίτο συνολικά μουσείο στην Αρναία με θέμα το μέλι.
Η Αρναία είναι ένας από τους πιο όμορφους ορεινούς οικισμούς της Χαλκιδικής με πληθυσμό 2.300 κατοίκους. Είναι κτισμένη στους πρόποδες του όρους του Χολομώντα, σε υψόμετρο 600 μ. ενώ απέχει περίπου 70 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη και 38 χλμ. από τον Πολύγυρο. Αποτελεί έδρα της Ιεράς Μητροπόλεως Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αδραμερίου καθώς και ιστορική έδρα του Δήμου Αριστοτέλη.
Η Αρναία είναι ένας οικισμός η ιστορία του οποίου ανάγεται από την αρχαιότητα. Ο πληθυσμός είναι ντόπιος.
Ένα παλαιότερο όνομα είναι το Λιαρίγκοβι. Το όνομα Αρναία προκύπτει από τα ονόματα Αυγαία και από το Άρνη γιατί στον λόφο του Προφήτη Ηλία εικάζεται ότι βρισκόταν παλαιότερα η Αυγαία και η Αρχαία Άρνη, οπότε πήραν αυτές τις δύο λέξεις και δημιούργησαν το όνομα Αρναία.
Σήμερα, η Αρναία έχει χαρακτηριστεί με ΦΕΚ ως παραδοσιακός οικιστικός τόπος. Αυτό δημιουργεί κάποιες προϋποθέσεις όπως ότι οι αναπαλαιώσεις που λαμβάνουν χώρα εντός του αστικού οικισμού θα πρέπει να γίνονται με σεβασμό στην ιστορία και στα δομικά υλικά των κτηρίων.
Πως είναι η καθημερινότητα στο χωριό και με τι δραστηριοποιούνται οι κάτοικοι;
Έχουμε ακόμα κάποιους δασεργάτες οι οποίοι ασχολούνται με την υλοτομία. Μία πολύ κύρια πηγή εισοδήματος είναι η μελισσοκομία. Έχουμε πολλούς μελισσοκόμους και ένα τοπικό προϊόν το οποίο διαφημίζουμε ακόμα είναι το μέλι. Υπάρχουν κάποιοι λίγοι κτηνοτρόφοι και γεωργοί οι οποίοι έχουν μείνει. Παράλληλα ο κόσμος ασχολείται και με τον τουρισμό. Ο κόσμος διαθέτει επιχειρήσεις εστίασης, διασκέδασης και καταλύματα όπως ξενώνες και ξενοδοχεία, κάποια από τα οποία είναι παραδοσιακού τύπου και άλλα κανονικά. Υπάρχουν επίσης κάποιες υπηρεσίες στις οποίες απασχολείται προσωπικό, είναι δηλαδή δημόσιοι υπάλληλοι. Επίσης η Αρναία διαθέτει δύο μεγάλες βιοτεχνίες, μία που δραστηριοποιείται στο χώρο της κατεψυγμένης ζύμης και ακόμα ένα τυροκομείο.
Πάντα οι κάτοικοι καταπιάνονταν με διάφορα επαγγέλματα. Στον 20ο αιώνα ωστόσο υπήρχε και η υφαντική. Είχαμε πολλές υφάντρες στο χωριό που υφαίνανε στον αργαλειό και με την υφαντική η Αρναία ξεχώριζε γιατί έκανε εμπόριο.
Ποια είναι τα σημεία που κάποιος μπορεί να βρει στο χωριό σας και να τα επισκεφτεί;
Η Αρναία έχει το Λαογραφικό Μουσείο, ένα κτήριο ιστορικό και ταυτόχρονα παραδοσιακό στο οποίο μπορεί κανείς να δει πως οι πρόγονοί μας χρησιμοποιούσαν βασικά εργαλεία για την καθημερινότητα, όπως για τη μελισσοκομεία, την κτηνοτροφία κλπ. Διασώζονται για παράδειγμα σφραγίδες που τοποθετούνταν επάνω στο ψωμί κατά τη διαδικασία παραγωγής του. Εκτίθενται επίσης φωτογραφίες από εκείνες τις εποχές. Μπορεί κανείς επίσης να δει πως ήταν από μέσα ένα τυπικό σπίτι εποχής της Αρναίας. Το κτήριο του Λαογραφικού Μουσείου ονομάζεται Γιατράδικο ή Ιατρού. Το έχουνε δωρίσει η οικογένεια Ιατρού στην Αρναία για αυτό το σκοπό και έχει χαρακτηριστεί από την πρώην Υπουργό Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη ως «έργο τέχνης» και στολίδι της περιοχής.
Επίσης έχουμε το Μουσείο Υφαντικής το οποίο βρίσκεται στην πλατεία Γιαννούδενα. Εκεί μπορεί κανείς να δει αργαλειό, υφαντά και γενικότερα υπάρχει πληροφόρηση ως προς το πώς δημιουργούνταν και ποιά ήταν η διαδικασία για να κατασκευαστεί το μαλλί και στη συνέχεια να φτάσουμε στο υφαντό. Παράλληλα η έκθεσή προχωράει και στις πιο σύγχρονες εποχές κατά τις οποίες βλέπουμε πιο καινούργια υφαντά, όπως μεταξωτά.
Ένα άλλο σημείο που μπορεί να επισκεφθεί κανείς είναι ο Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Στεφάνου εδώ στην Αρναία, στον οποίο μετά από κάποιες εργασίες που πραγματοποιήθηκαν μετά από πυρκαγιά κατά την οποία κάηκε ολοσχερώς, ανακαλύφθηκε ότι υπάρχουν κάτω από το έδαφος του υφιστάμενου ναού τρεις ναοί από διάφορες χρονολογικές φάσεις, ενώ διασώζονται και διάφορα ευρήματα. Σήμερα έχει τοποθετηθεί γυάλινο δάπεδο και μπορεί ένας επισκέπτης, ενώ παράλληλα λειτουργεί κανονικά ως ναός, να δει όλα όσα διασώζονται.
Επίσης όλος ο οικισμός είναι παραδοσιακός οπότε ο επισκέπτης μπορεί να περπατήσει και να απολαύσει την παραδοσιακή πυκνοδομημένη αρχιτεκτονική του.
Ακόμα επισκέψιμος είναι ο λόφος του Προφήτη Ηλία, όπου στο παρελθόν εκτελέστηκαν ανασκαφές.
Ποιες είναι οι κυριότερες γιορτές, ήθη και έθιμα;
Το μεγάλο πανηγύρι της Αρναίας γίνεται στις 26 Ιουλίου της Αγίας Παρασκευής που πραγματοποιείται στο ομώνυμο άλσος με δρύες. Πολιούχος της Αρναίας είναι ο Άγιος Στέφανος στις 27 Δεκεμβρίου όπου γιορτάζει και ο Μητροπολιτικός μας Ναός. Των Αγιών Αναργύρων επίσης γιορτάζουμε την απελευθέρωση της Αρναίας.
Ένα από τα μεγαλύτερα έθιμα που έχει η Αρναία είναι το μέλωμα του Χριστού το οποίο γίνεται στις 24 Δεκέμβρη, παραμονή Χριστουγέννων στην κεντρική πλατεία όπου φτιάχνεται ένα γιγαντιαίο Χριστόψωμο με μέλι και καρύδια. Η τελετή αυτή πραγματοποιείται από την Πολιτιστική Εταιρεία της Αρναίας, ώστε να διευρύνει την οικογένεια. Τα τελευταία χρόνια μαζεύεται πολύς κόσμος και από τη γύρω περιοχή αλλά και από διάφορες περιοχές της Ελλάδας και με τις ευλογίες του Μητροπολίτη της Μητρόπολης Ιερισσού Αρδαμερίου και Αγίου Όρους το κόβουμε όλοι μαζί και το μοιράζουμε στους παρευρισκόμενους. Επίσης την Κυριακή του Πάσχα έχουμε το πασχαλινό κιόσκι στην κεντρική πλατεία της Αρναίας όπου παιδιά των χορευτικών τμημάτων μοιράζουνε κόκκινα αβγά και πασχαλινό τσουρέκι στους περαστικούς ενώ εκτελούνται χορευτικά συνοδεία παραδοσιακής μουσικής. Τη δεύτερη μέρα του Πάσχα έχουμε το έθιμο του Κότσμανου που έχει τις ρίζες τους στην Τουρκοκρατία και της Σουσαρίτσας. Επίσης υπάρχει το έθιμο Κλήδονας μαζί με τις φωτιές που πηδάνε τα παιδιά του Αγίου Ιωάννη που το αναβιώνει ο Σύλλογος Γυναικών Αρναίας και τα Χελιδωνίσματα που το αναβιώνει το χορευτικό τμήμα της Αρναίας. Επίσης έχουμε την κούνια και το ζύγισμα του Άη Γιώργη κατά τη διάρκεια του οποίου στο πλατάνι στην κεντρική πλατεία βάζουμε ένα καντάρι και υπάρχει και μία πλάστιγγα όπου ζυγίζουμε τον κόσμο για να δούμε ποιοι τήρησαν τη νηστεία όπως συνηθίζονταν παλιότερα στις γειτονιές. Και τα δύο αυτά έθιμα διοργανώνονται από την Πολιτιστική Εταιρεία Αρναίας.
Υπάρχει κάτι που θα βελτίωνε ή θα άλλαζε την ποιότητα ζωής των κατοίκων;
Όσον αφορά την Αρναία τα έργα υποδομής για την ανάπτυξη του τουρισμού είναι κάτι που σχεδιάζεται πολλά χρόνια τώρα. Έχουν προστεθεί σημαντικές πινελιές αλλά συνεχίζει ο οικισμός να έχει ανάγκη από αναπλάσεις. Έχουμε πολλά καλντερίμια τα οποία δεν έχουν πάρει ακόμα τη μορφή που είχαν εκείνα τα χρόνια. Είναι όμως κάτι το οποίο τμηματικά το έχει αναλάβει ο Δήμος Αριστοτέλη και το φτιάχνει. Ήδη έχει ξεκινήσει η ανάπλαση που γίνεται κοντά στη κεντρική πλατεία και συγκεκριμένα στην οδό Απόδημου Χαλκιδικιώτη. Σε αυτή την οδό πέρα από το γεγονός ότι είναι μέρος του ιστορικού οικισμού της Αρναίας υπάρχει και ο δημοτικός ξενώνας Μήτσιου τον οποίον μισθώνει ιδιώτης και είναι και το πέτρινο δημοτικό κτήριο στο οποίο σχεδιάζουμε να δημιουργήσουμε ένα τρίτο μουσείο, το Μουσείο Μελιού.
