Το κρύο «της Αγιαβαρβάρας βαρβαρώνει, του Αη Σάββα σαβανώνει, τ’ Αη Νικόλα παραχώνει», λέει μια παλιά παροιμία. Με τα σπίτια στρωμένα και στολισμένα γιορτινά, έτοιμα για να υποδεχθούν τα Χριστούγεννα, έρχεται η γιορτή της Αγίας Βαρβάρας, που προστάτευε τα παιδιά από την ευλογιά. Για χάρη της σε πολλά μέρη της Ελλάδας μας, όπως και στην Χαλκιδική αναβιώνει το έθιμο να μαγειρεύουν ακόμη και σήμερα στις 4 του μήνα —ανήμερα της εορτής της Αγίας— τη βαρβάρα.
Στην Νέα Καλλικράτεια το έθιμο κρατεί από πολύ παλιά. Μία γλυκιά παράδοση που έφεραν οι κάτοικοι μαζί τους από την παλιά τους πατρίδα, την Καλλικράτεια της Ανατολικής Θράκης. Ένα έθιμο που αναβιώνει έως και σήμερα στην Νέα Καλλικράτεια, από φορείς, συλλόγους, νέους, νέες και ηλικιωμένους.
Το έθιμο στην Καλλικράτεια της ανατολικής Θράκης
Σαν ερχόταν η γιορτή της Αγίας Βαρβάρας, οι νοικοκυρές του κάθε σπιτικού έφτιαχναν βαρβάρα για να έχουν υγεία τα παιδιά. Την βαρβάρα την έφτιαχναν από σιτάρι βρασμένο, ζάχαρη, σταφίδες, αμύγδαλα, καρύδια, ρόδια, κανέλα, σουσάμι, ταχίνι και ίσως κάποια φρούτα. Την μοίραζαν την ίδια ημέρα της εορτής της και πρωί πρωί στη γειτονιά και σε συγγενικά σπίτια.
Το έθιμο στην Νέα Καλλικράτεια της Χαλκιδικής
Το έθιμο αναβιώνει έως και σήμερα στην Νέα Καλλικράτεια, και σχεδόν σε όλα τα σπίτια του χωριού, ανήμερα της εορτής της Αγίας Βαρβάρας οι νοικοκυρές φτιάχνουν αυτό το υπέροχο γλύκισμα που φέρει το όνομα της Αγίας. Η “βαρβάρα” μοιράζεται στην γειτονιά ως ένα τάξιμο στην προστάτιδα, έναν τρόπο να τη γλυκάνουν. Από την προηγούμενη μέρα οι νοικοκυρές μουσκεύουνε το σιτάρι και ανήμερα το θρεπτικό γλυκό μοιράζεται από σπίτι σε σπίτι.
Το έθιμο αναβιώνει βέβαια και από τον Πολιτιστικό Σύλλογο της Νέας Καλλικράτειας, που φροντίζει να κρατάει αναμμένη την φλόγα της παράδοσης και να τηρεί πιστά τα ήθη και τα έθιμα του τόπου. Έτσι λοιπόν κάθε χρόνο κυρίες, μέλη και φίλες του συλλόγου προετοιμάζουν την βαρβάρα και την προσφέρουν στο κοινό μετά τον εκκλησιασμό!
«Το έθιμο της “βαρβάρας” αναβιώνει εδώ και πάρα πολλά χρόνια στο χωριό μας, την Νέα Καλλικράτεια. “Είναι ένα έθιμο που το φέραμε από την παλιά πατρίδα”, έτσι λέγανε οι γιαγιάδες μας, έτσι μάθαμε και εμείς!», αναφέρει η κα. Άννα Χαλκιά, αντιπρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου.
Σύμφωνα με την ίδια η συνταγή είναι απλή: «Αυτός ο γλυκός χυλός, είναι ένα νόστιμο κολυβοζούμι σαν παχύρρευστη σούπα, με βρασμένο σιτάρι, στολισμένο με κύμινο, κανέλα και μπαχάρι, ξηρούς καρπούς (αμύγδαλα άσπρα σε σχήμα σταυρού) και ρόδι. Κάθε σπίτι βέβαια δημιουργεί την δική του συνταγή με διάφορες παραλλαγές. Δεν είναι όπως τα κόλυβα, η βαρβάρα έχει συνδεθεί με ένα χαρούμενο γεγονός!», εξηγεί.
«Εμείς σαν σύλλογος ανήμερα της εορτής, στις 4 Δεκεμβρίου το πρωί μαζεύουμε τις “βαρβάρες” που έφτιαξαν φίλες και μέλη του συλλόγου μας και μοιράζουμε το γλυκό σε κουπάκια, έξω από την εκκλησία, αλλά και στην κεντρική πλατεία μετά τον εκκλησιασμό. Ο Σύλλογος αναβιώνει αυτό το έθιμο με αυτόν τρόπο εδώ και 30 χρόνια. Βράζουμε τριάντα κιλά σιτάρι, δηλαδή κερνάμε γύρω στα 1000 κουπάκια “βαρβάρα”», λέει με χαρά η κα. Χαλκιά, η οποία περιμένει και φέτος να φτιάξει την δική της “βαρβάρα”, προσκαλώντας παράλληλα τον κόσμο να πάει στην Νέα Καλλικράτεια στις 4 του Δεκέμβρη να κεραστεί αυτό το υπέροχο παραδοσιακό γλύκισμα!
