Την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της ευρύτερης περιοχής επιδιώκει από το 1999 ως σήμερα η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους, που εργάζεται στο μετόχι της Μονής Αγίου Παντελεήμονα στα Ν. Φλογητά. Τα τελευταία 25 χρόνια, που αποδόθηκε το μνημείο στην εν λόγω υπηρεσία, ελήφθησαν πολλαπλά χρηματοδοτικά προγράμματα για την αναστήλωση των τεσσάρων κτιρίων, που πλέον το καθένα έχει διαμορφωθεί σε διαφορετικό χώρο.
Σε ένα από τα κτίσματα φιλοξενείται η έκθεση με περιεχόμενο όλα τα αντικείμενα της βυζαντινής εποχής από τη Χαλκιδική. Από τα ευρήματα ξεχωρίζουν τα προερχόμενα από τις Βασιλικές που αποδεικνύεται ότι ήταν ιδιαίτερα διακοσμημένες και με έμπνευση από το φυσικό περιβάλλον. «Ο επισκέπτης μπορεί να πάρει μια καλή ιδέα της Βυζαντινής Τέχνης στη Χαλκιδική», τονίζει η αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους, Αρχοντία Πολυζούδη, που αναφέρει ότι στο νομό υπάρχουν από τον 6ο αιώνα και μετά πολλά τεκμήρια που μαρτυρούν έντονη δραστηριότητα στη Χαλκιδική. Το μεγαλύτερο πολιτιστικό απόθεμα, όμως, με πολλά χρηματοδοτικά ευρωπαϊκά προγράμματα έρχεται από την Αθωνική Πολιτεία, όπως τονίζει η κ. Πολυζούδη.
Μεγάλη προσφορά του χώρου στην τέχνη, είναι το εργαστήριο με το βίντεο της τέχνης συντήρησης κειμηλίων. Με ένα χειρόγραφο από την Ι.Μ. Σίμωνος Πέτρος, οι μαθητές θαυμάζουν και παρακολουθούν βιωματικά τη διαδικασία συντήρησης μέσα από τη λειτουργία του ανοιχτού κέντρου. Τα σχολεία επισκέπτονται το Μετόχι πολλά χρόνια τώρα, και οι μαθητές κατανοούν τη σημασία των κειμηλίων της βυζαντινής περιόδου.
Το Βυζαντινό Μετόχι στα Ν. Φλογητά κρύβει μέσα του και την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 στη Χαλκιδική, καθώς στην έκθεση φιλοξενούνται και 8 επιστολές του Εμμανουήλ Παπά που πρωταγωνίστησε στον τοπικό αγώνα αποτίναξης του τουρκικού ζυγού. Παράλληλα, υπάρχουν τα αντικείμενα της ιδιωτικής συλλογής του Βασίλειου Νικόλτσιου που μαρτυρά την ιστορία της Επανάστασης. Σε ψηφιακή μορφή όμως, δίνεται όλη η διάσταση της Επανάστασης ακόμη και με τη συναισθηματική της χροιά. «Το γεγονός ότι αναδείξαμε την ιστορία της Χαλκιδικής ήταν πολύ σημαντικό, ενώ τα παιδιά ενθουσιάστηκαν με τη χρήση της τεχνολογίας που συνδυάσαμε με κείμενα και την ψηφιοποίηση», επισημαίνει η αρχαιολόγος που τονίζει ότι καθ’ όλη την ακαδημαϊκή χρονιά ο αριθμός των μαθητών που επισκέφτηκαν τον χώρο ξεπέρασε τις 5 χιλιάδες. Ιδιαίτερη θεματολογία αναπτύσσεται από την Εφορεία στο Μετόχι ανάλογα και με την επικαιρότητα.
Φέτος η θεματολογία του χώρου, σε συνεργασία με το ΑΠΘ και τον Σύλλογο Προστασίας Περιβάλλοντος αφορά ομιλίες για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς σε σχέση με την κλιματική αλλαγή.
Σουζάνα Καζάκα για τη “ΜτΚ” στις 07.04.2024
