Στις 6 Αυγούστου η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά μία από τις σημαντικότερες Δεσποτικές εορτές: τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού. Η ημέρα έχει βαθιά θεολογική σημασία, αλλά συνδέεται ταυτόχρονα με παραδόσεις που αναδεικνύουν τον αγροτικό ρυθμό ζωής και τον κύκλο της φύσης.
Σύμφωνα με την ευαγγελική διήγηση, λίγο πριν από τη Σταύρωσή Του, ο Ιησούς ανέβηκε στο Όρος Θαβώρ μαζί με τους μαθητές Του, Πέτρο, Ιάκωβο και Ιωάννη. Εκεί, μεταμορφώθηκε μπροστά τους, λάμποντας με θεϊκό φως, ενώ εμφανίστηκαν πλάι Του οι Προφήτες Μωυσής και Ηλίας. Η φωνή του Θεού Πατέρα ακούστηκε να λέει: «Οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός· αὐτοῦ ἀκούετε». Το γεγονός της Μεταμόρφωσης φανερώνει τη θεότητα του Χριστού και προσφέρει στον άνθρωπο το όραμα της θέωσης ως σκοπό και προορισμό της ζωής.
Η εορτή αυτή, εκτός από την πνευματική της διάσταση, έχει ενσωματωθεί στον κύκλο της γεωργικής ζωής. Καθώς συμπίπτει με την περίοδο του πρώιμου τρύγου, οι πιστοί φέρνουν στην εκκλησία τα πρώτα σταφύλια της χρονιάς, για να τα ευλογήσει ο ιερέας. Πρόκειται για μια τελετουργική πράξη βαθιάς ευγνωμοσύνης, που αναδεικνύει τον δεσμό του ανθρώπου με τη γη και την ευλογία του Θεού στους καρπούς της. Τα σταφύλια μοιράζονται μετά τη Θεία Λειτουργία στους πιστούς, σε ένα έθιμο που διασώζει τον παλιό αγροτικό συμβολισμό της «πρώτης καρποφορίας».
Παρόλο που η γιορτή της Μεταμόρφωσης πέφτει μέσα στη νηστεία του Δεκαπενταύγουστου, η Εκκλησία επιτρέπει κατ’ εξαίρεση την κατανάλωση ψαριού, κάτι που προσδίδει έναν χαρμόσυνο χαρακτήρα στην ημέρα. Σε πολλές περιοχές, η γιορτή συνοδεύεται από λιτά πανηγύρια, με κοινό τραπέζι όπου κυριαρχούν τα νηστίσιμα εδέσματα και το παραδοσιακό τηγανητό ψάρι.
Για τον λαό, η 6η Αυγούστου αποτελεί και ένα ψυχολογικό ορόσημο: «Μετά του Σωτήρος, γυρίζει ο καιρός», λέει η λαϊκή ρήση, εννοώντας πως από εκείνη τη μέρα αρχίζει να φθίνει το καλοκαίρι και να διαφαίνεται το φθινόπωρο. Είναι η στιγμή που ο νους στρέφεται σιγά-σιγά από τη χαλάρωση του θέρους στην εσωτερικότητα του Δεκαπενταύγουστου και στα επερχόμενα της νέας περιόδου.
Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος, ενώνει ουρανό και γη. Είναι μια γιορτή που παντρεύει το μυστήριο της θείας δόξας με τη χειροπιαστή ευλογία της φύσης. Ανάμεσα σε ευαγγελικά λόγια και τσαμπιά σταφύλια, θυμιάματα και μυρωδιές από τηγανητό ψάρι, οι άνθρωποι συνεχίζουν να ψιθυρίζουν αιώνιες προσευχές για καρποφορία, ειρήνη και φως.
