Τα Αναστενάρια είναι ένα μοναδικό λαϊκό έθιμο που αναβιώνει κάθε χρόνο στις 21 Μαΐου, ανήμερα της εορτής των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Η τελετουργία περιλαμβάνει εκστατικούς χορούς και πυροβασία, δηλαδή περπάτημα πάνω σε αναμμένα κάρβουνα, από τους λεγόμενους Αναστενάρηδες.
Χορεύει η ψυχή στις φλόγες του Μάη
Εκεί όπου η παράδοση αγγίζει το θείο και ο άνθρωπος περπατά ανάμεσα στη φωτιά και τη χάρη, αναβιώνει κάθε χρόνο ένα από τα πιο συγκλονιστικά και αρχέγονα έθιμα της ελληνικής παράδοσης: τα Αναστενάρια.
Το έθιμο τιμάται στις 21 Μαΐου, ημέρα αφιερωμένη στους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη, και εκτυλίσσεται με κατάνυξη, μυσταγωγία και δύναμη ψυχής σε περιοχές της Θράκης και της Μακεδονίας.
Πίστη που δεν καίγεται
Η τελετουργία των Αναστεναρίων είναι κάτι περισσότερο από ένα λαογραφικό κατάλοιπο. Είναι έκφραση μιας πίστης βαθιάς, βιωματικής και αναλλοίωτης στο χρόνο. Οι συμμετέχοντες, γνωστοί ως Αναστενάρηδες, προετοιμάζονται με νηστεία, προσευχή και περισυλλογή. Μαζεύονται στο «κονάκι», όπου φυλάσσονται οι ιερές εικόνες των Αγίων, και με συνοδεία θρησκευτικής μουσικής πέφτουν σε έκσταση, ώσπου η στιγμή της δοκιμασίας φτάνει: η πυροβασία.
Ξυπόλυτοι, με τα μάτια στραμμένα στον ουρανό, περνούν μέσα από αναμμένα κάρβουνα κρατώντας τις εικόνες. Δεν καίγονται, δεν διστάζουν. Είναι σαν κάτι ανώτερο να τους οδηγεί.
Παράδοση που αναπνέει
Τα Αναστενάρια συνδυάζουν αρχαία τελετουργικά στοιχεία με χριστιανική λατρεία, φέρνοντας στο φως μια παράδοση ζωντανή και μυστικιστική. Δεν είναι απλή αναπαράσταση – είναι συνέχεια πίστης, ταυτότητας και μνήμης. Το έθιμο αυτό αναδεικνύει τη δύναμη της κοινότητας, την ιερότητα της παράδοσης και τη δυναμική του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού.
Όπου η φλόγα ζωντανεύει
Σήμερα, τα Αναστενάρια τελούνται με ευλάβεια και συμμετοχή σε διάφορες περιοχές:
-
Μαυρολεύκη Δράμας – Τριήμερο εκδηλώσεων με μουσικές, τελετές και πυροβασία.
-
Αγία Ελένη Σερρών – Μεγάλη συμμετοχή Αναστενάρηδων και προσκυνητών.
-
Λαγκαδάς Θεσσαλονίκης – Δημόσιες τελετές που προσελκύουν πλήθος επισκεπτών.
Σε κάθε τόπο, η φωτιά ανάβει όχι μόνο στη γη, αλλά και στις καρδιές των ανθρώπων.
