Σε μια χώρα με έντονες εκπαιδευτικές ανισότητες όπως η Ινδονησία, οι microlibraries, δηλαδή μικρές και ευέλικτες βιβλιοθήκες μέσα στις κοινότητες, αναδεικνύονται ως ένα καινοτόμο μοντέλο κοινωνικής και μορφωτικής ενδυνάμωσης.
Η πρώτη μικροβιβλιοθήκη δημιουργήθηκε το 2016 στην πόλη Bandung, με πρωτοβουλία του αρχιτεκτονικού γραφείου SHAU Architects και του φιλανθρωπικού οργανισμού Dompet Dhuafa. Από τότε, έχουν κατασκευαστεί έξι τέτοιοι χώροι σε υποεξυπηρετούμενες γειτονιές, προσφέροντας δωρεάν πρόσβαση σε βιβλία, εκπαίδευση και συλλογική δραστηριότητα.
Οι μικροβιβλιοθήκες κατασκευάζονται με ανακυκλώσιμα ή τοπικά υλικά και διαθέτουν παθητικά συστήματα κλιματισμού, ενώ ξεχωρίζουν για την αρχιτεκτονική τους ευρηματικότητα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Microlibrary Bima, φτιαγμένη από 2.000 πλαστικά πακέτα παγωτού, τα οποία επιτρέπουν τον φυσικό φωτισμό και εξαερισμό. Στην πρόσοψή της εμφανίζεται ένα κρυφό μήνυμα που αποκαλύπτεται από συγκεκριμένη γωνία: «Τα βιβλία είναι το παράθυρο στον κόσμο».
Περισσότερο από έναν απλό χώρο δανεισμού, κάθε μικροβιβλιοθήκη λειτουργεί ως σημείο συνάντησης και κέντρο δραστηριοτήτων. Πραγματοποιούνται μαθήματα, αφήγηση παραμυθιών, δημιουργικά εργαστήρια και άλλες δράσεις που ενισχύουν την τοπική κοινωνία. Οι κάτοικοι συμμετέχουν ενεργά, προσφέροντας εθελοντική εργασία ή βιβλία, κάτι που καλλιεργεί αίσθημα ιδιοκτησίας και ενισχύει τη βιωσιμότητα του εγχειρήματος.
Το μοντέλο των microlibraries ενισχύει τη φιλαναγνωσία σε κοινότητες με περιορισμένη πρόσβαση σε φυσικά βιβλία και δημιουργεί νέες ευκαιρίες για παιδιά, νέους και γυναίκες. Παρά τις προκλήσεις που σχετίζονται με τη συντήρηση και τη χρηματοδότηση, το ενδιαφέρον για τη συνέχιση και την επέκταση της πρωτοβουλίας αυξάνεται, ενώ οι μικροβιβλιοθήκες έχουν ήδη παρουσιαστεί διεθνώς ως παράδειγμα κοινωνικής καινοτομίας.
Οι μικροβιβλιοθήκες της Ινδονησίας αποδεικνύουν ότι η γνώση μπορεί να γίνει πραγματικά κοινό αγαθό. Μέσα από τοπικές πρωτοβουλίες, αρχιτεκτονική ευρηματικότητα και συλλογικότητα, φέρνουν τη μάθηση εκεί όπου είναι περισσότερο αναγκαία και λιγότερο προσβάσιμη.
Πηγή iefimerida
