Μικρό αφιέρωμα στην 25η Μαρτίου
Η φιλική Εταιρεία έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στην επιτυχία της μεγάλης ελληνικής Επανάστασης του 1821. Απλώθηκε σε τεράστια έκταση, όπου υπήρχαν ελληνικοί πληθυσμοί, οργάνωσε και συντόνισε τον αγώνα, ειδικά στα πρώτα δύσκολα στάδια της επανάστασης. Τα κυριότερα σημεία του Όρκου είναι τα παρακάτω: (στο βιβλίο μου «Το Κρητικό και το Μακεδονικό Ζήτημα», σελ. 9-10 και 177).
«Ορκίζομαι ενώπιον του αληθινού Θεού, ότι θέλω είμαι επί της ζωής μου πιστός εις την Εταιρείαν κατά πάντα…
Ορκίζομαι ότι θέλω τρέφει εις την καρδίαν μου αδιάλλακτον μίσος εναντίον των τυράννων της πατρίδος μου, των οπαδών και ομοφρόνων με τούτους, θέλω ενεργεί κατά πάντα τρόπον προς βλάβην και αυτόν τον παντελή όλεθρόν των…
Ορκίζομαι να συντρέχω, όπου εύρω τινα συνάδελφον, με όλην την κατάστασίν μου…
Ορκίζομαι να μην ωφελώμαι κατ’ ουδένα τρόπον από τα χρήματα της Εταιρείας…
Ορκίζομαι να προσέχω πάντοτε εις την διαγωγήν μου, να είμαι ενάρετος, να ευλαβώμαι την θρησκείαν μου, χωρίς να καταφρονώ τας ξένας…
Τέλος πάντων, ορκίζομαι εις Σε, ω ιερά πλην τρισαθλία Πατρίς! Ορκίζομαι εις τας πολυχρονίους βασάνους σου. Ορκίζομαι εις τα πικρά δάκρυα, τα οποία τόσους αιώνας έχυσαν και χύνουν τα ταλαίπωρα τέκνα Σου, εις τα ίδια μου δάκρυα, χυνόμενα κατά ταύτην την στιγμήν και εις την μέλλουσαν ελευθερίαν των Ομογενών μου, ότι αφιερώνομαι όλως εις Σε. Συ εις το εξής θέλει είσαι η αιτία και ο σκοπός των διαλογισμών μου. Το όνομά σου ο οδηγός των πράξεών μου και η ευτυχία Σου η ανταμοιβή των κόπων μου. Η θεία δικαιοσύνη ας εξαντλήση επάνω εις την κεφαλήν μου όλους τους κεραυνούς της, το όνομά μου να είναι εις αποστροφήν, και το υποκείμενόν μου αντικείμενον της κατάρας και του αναθέματος των Ομογενών μου, αν ίσως λησμονήσω εις μίαν στιγμήν τας δυστυχίας των και δεν εκπληρώσω το χρέος μου. Τέλος ο θάνατός μου ας είναι η άφευκτος τιμωρία του αμαρτήματός μου, δια να μη μολύνω την αγνότητα της Εταιρείας με την συμμετοχήν μου».
* του Γιώργου Ζωγραφάκη