Απαντώντας στην ερώτηση του δημοσιογράφου (Μ. Προβατά) : Ποιες θεωρείτε πως ήταν οι «χαράδρες», που καλό θα ήταν να τις είχαμε αποφύγεςι ως έθνος», η ιστορικός Μαρία Ευθυμίου απαντά:

«Μέσα στα βαριά της χώρας μας είναι αναμφισβήτητα οι εμφύλιες συγκρούσεις και οι διχασμοί, καθώς και οι κρατικές χρεοκοπίες που συνέβησαν το 1827, το 1843, το 1893, το 1942-43 και το 2010, με ό,τι αυτό σημαίνει για τη ζωή των ανθρώπων και την ισχύ και το κύρος της χώρας.

 Οι περίοδοι που έκοψαν κυριολεκτικά το κλαδί πάνω στο οποίο καθόμασταν,  κατά τη γνώμη μου, ήταν:

• Τα έτη 1830 – 1833, κατά τα οποία εκτροχιάστηκε η αντιπολίτευση εναντίον του Καποδίστρια, με αποτέλεσμα την δολοφονία του το 1831 και τον βαρύτερο και καταστροφικότερο εμφύλιο που η χώρα είχε μέχρι τότε ζήσει. Η αντιπολίτευση κατά του Καποδίστρια έφτασε σε τέτοιο σημείο ώστε, τον Ιούλιο του 1831, ο Υδραίος ήρωας της Επανάστασης και εμβληματικός ναύαρχός της Ανδρέας Μιαούλης θεώρησε σκόπιμο, προκειμένου να βλαφτεί η κυβέρνηση και ο Καποδίστριας, να μεταβεί στον Πόρο και να ανατινάξει τον εκεί ναυλοχούντα ελληνικό στόλο – ανάμεσα στα πλοία του οποίου περιλαμβανόταν η νέας τεχνολογίας φρεγάτα Ελλάς και οι κορβέτες Ύδρα και Σπέτσες, κάποια εκ των οποίων είχαν πρόσφατα αποκτηθεί, με τεράστια κρατική δαπάνη, από ναυπηγεία του εξωτερικού.. . Ο δε εμφύλιος που ακολούθησε έφερε δημοσιονομική και δημογραφική καταστροφή, ακυρώνοντας ό,τιείχε πρόσφατα κερδηθεί με πολύ κόπο και αίμα, ούτως ώστε η χώρα χρειάστηκε νε ξεκινήσει, μετά απ’ αυτό, ξανά από το μηδέν.

* Τα έτη 1912-1922, που ξεκινούν με τη δολοφονία του Γεωργίου Α’ και λήγουν με τη Μικρασιατική Καταστροφή. Η δολοφονία του Γεωργίου στέρησε τη χώρα από  έναν σώφρονα  και νουνεχή ανώτατο άρχοντα, ακριβώς τη στιγμή της μεγάλης νίκης στους Βαλκανικούς Πολέμους. Ως αποτέλεσμα αυτού ο Εθνικός Διχασμός μεταξύ Ελευθερίου Βενιζέλου και βασιλέως Κωνσταντίνου – που ξεκίνησε το 1915 σε σχέση με τη συμμετοχή μας ή μη στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στο πλευρό τίνος – πήρε ανεξέλεγκτες διαστάσεις δηλητηριάζοντας τη ζωή του τόπου επί δεκαετίες. Η πίεση των πραγμάτων οδήγησε, εν μέσω πολέμου, τον Βενιζέλο στην απόφαση για εκλογές το 1920. Οι μοιραίες αυτές εκλογές και η εκλογική ήττα του Βενιζέλου έστρωσαν το έδαφος για τα γεγονότα του 1922 και το τέλος του μικρασιατικού και ποντιακού Ελληνισμού. Για τη μεγαλύτερη, δηλαδή, καταστροφή που γνώρισε ο Ελληνισμός στους αιώνες που πέρασαν.

• Τα έτη 1943-1949, η περίοδος του καταστροφικού εμφυλίου του νέου Ελληνισμού. Σαν αρχαία ελληνική τραγωδία, τούτο το κακό ξεκίνησε μέσα στο φωτεινό κλίμα της σπουδαίας Εθνικής Αντίστασης κατά των Γερμανών, Ιταλών και Βουλγάρων κατακτητών. Τα Δεκεμβριανά του 1944 και η απόφαση του ΚΚΕ για αποχή στις εκλογές του 1946  ήταν μοιραίες στιγμές, που έστρεψαν τα πράγματα προς τον ανοικτό, καταιγιστικό εμφύλιο πόλεμο, ο οποίος και έληξε το καλοκαίρι του 1949 με ήττα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος και νίκη του Εθνικού Στρατού.


Η Ελλάδα, λόγω των εξελίξεων αυτών, έγινε η μόνη χώρα της Ευρώπης που είχε συντεταγμένο εμφύλιο μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, καθώς και  τόσο βαρύ κύκλο συγκρούσεων καθ΄ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1940. Και τούτο γιατί οι Έλληνες πολέμησαν νικηφόρα κατά των εισβαλόντων Ιταλών το 1940, συγκρούστηκαν με τους Γερμανούς και ηττήθηκαν το 1941, ανέπτυξαν μια θαρραλέα Εθνική Αντίσταση, από τις εντονότερες και αποτελεσματικότερες της Ευρώπης, μεταξύ των ετών 1942 – 1944. Και, στη συνέχεια, μπήκαν αυτοκτονικά σε αδυσώπητο εμφύλιο πόλεμο που έληξε με δεκάδεςχιλιάδες νεκρούς, εκατοντάδες ρημαγμένα χωριά και πόλεις, χιλιάδες εξορίστους και φυλακισμένους, εκατοντάδες εκτελεσμένους, δεκάδες χιλιάδες πολιτικούς πρόσφυγες – ηττημένους κομμουνιστές που βρήκαν καταφύγιο σε χώρες του τότε «σοσιαλιστικού στρατοπέδου».

Ένας Αρμαγεδών με ελληνική υπογραφή, παραφορά και αφροσύνη.

 … Η επιλογή του εμφυλίου πολέμου ήταν για την Ελλάδα απόλυτα καταστροφική. Και επειδή «δεν έχει τελειωμό του κακού ο πάτος», το κακό το επιμηκύναμε επί δεκαετίες, ζώντας, ανάμεσα στ’ άλλα, ως επιστέγασμα του Εμφυλίου, και μια δικτατορία την περίοδο 1967 – 1974. Και παρ’ όλο που, μετά απ’ αυτό, μπήκαμε σε μια δημοκρατική πολλά υποσχόμενη περίοδο Μεταπολίτευσης, συνδεδεμένοι δομικά πλέον με την Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή Ένωση, παρατείνουμε το κακό συντηρώντας  ηδονικά με αλλεπάλληλα προσωπεία και «ιδεολογικά» προκαλύμματα, επί δεκαετίες την πόλωση του Εμφυλίου. Τη διάδοχο, δηλαδή, πόλωση, μετά εκείνη του Εθνικού Διχασμού, ανάμεσα σε Βενιζελικούς και Βασιλικούς, κατά τον Α΄Παγκ. Πόλεμο και τον Μεσοπόλεμο. Μην τύχει και δεν υπονομεύσουμε κέρδη και επιτεύγματα που κάθε τόσο και με τόσο κόπο πετυχαίνουμε στις δεκαετίες που κυλούν…

 «Μωραίνει Κύριος ον βούλεται απολέσαι», που θα έλεγαν και οι παλαιοί».

                                   (από το βιβλίο της Μ. Ευθυμίου ΡΙΖΕΣ ΚΑΙ ΘΕΜΕΛΙΑ, σ. 244-247)

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΡΘΡΑΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟ