Περίπου μιάμιση ώρα από το κέντρο της Θεσσαλονίκης, ένα πανέμορφο χωριό στο δεύτερο πόδι του νομού έχει καταφέρει να γίνει must προορισμός καθόλη την διάρκεια του καλοκαιριού.
Ο λόγος για την Νικήτη που τα τελευταία χρόνια γνωρίζει μεγάλη οικοδομική άνθηση, δημιουργώντας έτσι έναν πολύ δυναμικό πόλο έλξης για τους επισκέπτες της τόσο για την γαλάζια και καταπράσινη ομορφιά της, όσο και για τον παραδοσιακό οικισμό της που κλέβει την παράσταση.
Πόσο καλά γνωρίζουμε όμως το χωριό της Νικήτης και τους ανθρώπους της; Τι ξέρουμε για τον τόπο, τα ήθη και τα έθιμα του; Τι ξέρετε για τις πραγματικές ομορφιές του;
Το XalkidikiPolitiki θέλοντας να μην μείνουν αναπάντητα τα παραπάνω ερωτήματα, επικοινώνησε με τον πρόεδρο της Νικήτης, Στέλιο Κωστίκα για μια συζήτηση εφ’ όλης της ύλης.
- Πρόεδρε, ποια είναι η ιστορία του χωριού σας;
Απάντηση: Φαίνεται ότι η ίδρυση της Νικήτης χρονολογείται στο 1300 μ.Χ. και προήλθε από τη συνένωση οικισμών που υπήρχαν σε πολλά μέρη έξω από την Νικήτη με κυριότερο αυτόν που τότε ονομαζόταν “Ψαλίδα”. Εκεί λέγεται ότι συγκεντρώθηκαν οι περισσότεροι, προκειμένου να αποφύγουν πειρατικές διαδρομές.
Ωστόσο η Νικήτη επέζησε στα ταραγμένα χρόνια πριν και μετά την πτώση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ήταν ένα από τα χωριά που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην επανάσταση του 1821.
Το 1867 ιδρύθηκε ο πρώτος ενοριακός ναός που είναι αφιερωμένος στον Άγιο Νικήτα και οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού ασχολούνταν κυρίως με την γεωργία και την κτηνοτροφία, έχοντας όμως ανεπτυγμένη και την μελισσοκομία, την αλιεία και την παραγωγή μεταξιού.
Πάντως μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, το 1912 πολλοί κάτοικοι της Νικήτης άρχισαν να μετακινούνται προς τα παράλια του χωριού, χτίζοντας νέα σπίτια κοντά στην θάλασσα. Έτσι τα παλιά τους σπίτια εγκαταλείφθηκαν και το παλιό χωριό ερήμωσε. Όμως, η τουριστική έκρηξη προς το τέλος του 20ου αιώνα, αναζωογόνησε το ενδιαφέρον για τον παλιό οικισμό της Νικήτης και πολλοί ξένοι επισκέπτες, γοητευμένοι από την ομορφιά και την αυθεντικότητα του τόπου άρχισαν να αγοράζουν και να ανακαινίζουν παλιά σπίτια, τα οποία σήμερα είναι σε άριστη κατάσταση. Μάλιστα πολλά σπίτια από αυτά αντιπροσωπεύουν τυπικά δείγματα της μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα.
- Ποια θεωρείτε ότι είναι τα σημεία που κάποιος μπορεί να βρει στο χωριό σας και να τα επισκεφτεί;
Το χωριό της Νικήτης θα μπορούσε να πει κανείς ότι έχει δυο όψεις. Αυτή της τουριστικής πλευράς (παραλίες, θάλασσα, καταστήματα κ.α.) και την άλλη του παλιού χωριού.
Το παλιό χωριό έχει χαρακτηριστεί ως παραδοσιακό. Εκεί θα βρει κανείς πέτρινα κτίσματα του 17ου και 18ου αιώνα, τα οποία βρίσκονται σε άριστη κατάσταση και κερδίζουν τον επισκέπτη με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική που διαθέτουν.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο ναός του Αγίου Νικήτα (πολιούχου της Νικήτης) που βρίσκεται στο παλιό χωριό και είναι χτισμένος στην κορυφή του λόφου από τον 18ο αιώνα. Ακριβώς κάτω από την εκκλησία, υπάρχει το παλιό δημοτικό σχολείο, ένα κτίριο της ίδιας ηλικίας που πλέον έχει ανακαινιστεί και στεγάζει το λαογραφικό μουσείο της Νικήτης.
Το λαογραφικό μουσείο της Νικήτης είναι ένα από τα καλύτερα λαογραφικά μουσεία που υπάρχουν στην Ελλάδα! Έχει βραβευτεί σε μια έκθεση που είχε γίνει στη Ρωσία το 2018 και είχε ψηφιστεί ως το τέταρτο καλύτερο λαογραφικό μουσείο στην Ευρώπη. Πρέπει οπωσδήποτε να το επισκεφτείτε και να απολαύσετε από εκεί την πιο εντυπωσιακή θέα.
Φεύγοντας από το παλιό χωριό και κατηφορίζοντας προς τα κάτω, στα παραλία της Νικήτης, θα αντικρίσετε μια σύγχρονη πόλη με ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, βίλες, εστιατόρια, καφέ, μπαρ, καταστήματα τα οποία τα περισσότερα από αυτά είναι ανοιχτά το καλοκαίρι και σφύζουν από ζωή.
Κάπου εκεί θα βρείτε και τον “τεχνοχώρο αποθήκη”. Μια πραγματική αποθήκη, η οποία μετατράπηκε σε έναν εξαιρετικό χώρο, ο οποίος φιλοξενεί κάθε καλοκαίρι μια διαφορετική έκθεση με έργα γνωστών καλλιτεχνών, τα οποία δίκαια εντυπωσιάζουν τους ντόπιους και τους επισκέπτες.
Ένα άλλο ξεχωριστό και αρχαιολογικό σημείο στην Νικήτη είναι η Bασιλική Σωφρονίου στην θέση Άγιος Γεώργιος.
Πρόκειται για έναν ναό που χρονολογείται από το πρώτο μισό του 5ου αιώνα μ.Χ. και είναι από τους αρχαιότερους παλαιοχριστιανικούς ναούς που έχουν βρεθεί στην περιοχή της Μακεδονίας. Η τρίκλιτη ξυλόστεγη παλαιοχριστιανική βασιλική του “Σωφρονίου” είχε συνολικό πλάτος 36,80 μ. και μήκος 43,80 μ.
Από τα σημαντικότερα ευρήματα στο ναό είναι τα ιδιαίτερης τεχνοτροπίας μαρμαροθετήματα . Άλλα σημαντικά ευρήματα είναι ο ψηφιδωτός διάκοσμος του δαπέδου, υπολείμματα τοιχογραφιών και γλυπτά. Το όνομα του συγκροτήματος οφείλεται σε μια από τις επιγραφές που σώζονται στο ναό με το όνομα του επισκόπου Σωφρονίου. Υπολογίζουν ότι ο ναός καταστράφηκε από φωτιά κατά τον 6ο αιώνα μ.Χ.
- Ποιες είναι οι κυριότερες γιορτές, ήθη και έθιμα του τόπου σας;
Γνωστό στην περιοχή είναι και το πανηγύρι του Αγίου Νικήτα, προς τιμήν του πολιούχου του χωριού. Κάθε 15 Σεπτέμβρη πλήθος κόσμου συρρέει στον ιστορικό ναό που πανηγυρίζει και έπειτα κατευθύνεται στην κεντρική πλατεία όπου στήνεται ένα παραδοσιακό γλέντι κάτω από την σκιά του πλάτανου.
Μια άγνωστη ιστορία αναφέρει ότι η Νικήτη δεν πήρε το όνομά της από την εκκλησία, αλλά η εκκλησία πήρε το όνομα από την Νικήτη. Αναφορές υποστηρίζουν ότι η Νικήτη πήρε το όνομά της από το μετόχι του “Νεακιτου” που ανήκε στην μονή Ξενοφώντας του Αγίου Όρους. Από παράφραση δηλαδή το “Νεακίτου” έγινε “Νικήτου” και έπειτα “Νικήτη”.
Κάθε δεύτερη ημέρα του Πάσχα, την ημέρα εορτής του Αγίου Γεωργίου στην Νικήτη υπάρχει το έθιμο που θέλει οι κάτοικοι να μεταφέρουν στα χέρια τις εικόνες των Αγίων από τον Ιερό Ναό του Αγίου Νικήτα προς τον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου, διανύοντας έτσι μια απόσταση 3 με 4 περίπου χιλιομέτρων.
- Πως είναι η καθημερινότητα στο χωριό; Υπάρχει κάτι που θα άλλαζε ή θα βελτίωνε την ποιότητα ζωής των κατοίκων;
Απάντηση: Τον χειμώνα οι κάτοικοι ασχολούνται με την ελαιοκομία, την μελισσοκομία (μέλι Σίθων), την αλιεία και άλλες καθημερινές εργασίες. Το καλοκαίρι οι ρυθμοί στην Νικήτη είναι διαφορετικοί. Οι περισσότεροι ασχολούνται με τον τουρισμό και από τον μήνα Μάρτιο αρχίζουν εντατικά οι προετοιμασίες υποδοχής της καλοκαιρινής σεζόν τόσο από την μεριά του δήμου όσο και των επιχειρήσεων.
Στη Νικήτη λειτουργεί ένα από τα μεγαλύτερα αναγνωρισμένα παγκοσμίως εργοστάσια που παράγουν το γνωστό μέλι Σίθων και το προωθούν στην αγορά.
Το καλοκαίρι πάντως η Νικήτη μετατρέπεται σε μια πολυάριθμη πόλη που δεν θυμίζει σε τίποτα ένα ήσυχο χωριό. Η κίνηση είναι ιδιαίτερα αυξημένη και οι ανάγκες περισσότερες με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Ο πληθυσμός της πολλαπλασιάζεται διαρκώς και μαζί πολλαπλασιάζονται και τα προβλήματα της υποδομής! Ωστόσο, κάνουμε σημαντικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων.
Τα τρία μεγαλύτερα προβλήματα της Νικήτης είναι ο βιολογικός καθαρισμός, το νερό και η καθαριότητα. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι υπάρχει ένα τεράστιο πολεοδομικό σχέδιο οικισμού που αναπτύσσεται ραγδαία τα τελευταία χρόνια με την ανέργεση οικοδομών και την έκδοση αδειών. Πάντως εμείς αυτή την περίοδο ασχολούμαστε κυρίως με την επέκταση του βιολογικού καθαρισμού. Ήδη τρέχει μια δημοπρασία η οποία έχει ολοκληρωθεί, αλλά η δαπάνη που απαιτείται γι’αυτό το σημαντικό έργο είναι τεράστια και χρειάζεται κάποιος χρόνος, ώστε να μπορέσει να υλοποιηθεί σωστά.
Όσον αφορά την καθαριότητα χρειαζόμαστε σίγουρα τεχνικά μέσα, περισσότερο προσωπικό και γενικότερα ενίσχυση πάνω στον εξοπλισμό μας.
Τέλος να αναφερθώ στα φανάρια της Νικήτης. Είναι ένα σημαντικό έργο που θα δώσει λύση σε ένα χρόνιο πρόβλημα. Όμως, δυστυχώς υπάρχουν ακόμη διάφορα θέματα που φρενάρουν την διαδικασία και τη δημοπράτηση αυτού από την περιφέρεια, ενώ υπάρχει έτοιμη η μελέτη και έχει παραδοθεί από την δημοτική αρχή.
