Η άνοιξη μάς χτυπά την πόρτα, οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν και η διάθεση αλλάζει. Όλα δείχνουν ότι θα αφήσουμε πίσω μας την πανδημία και πριν κατακλυστεί η Χαλκιδική από κόσμο (πράγμα που ευχόμαστε όλοι) σας δίνουμε την ευκαιρία να χαρείτε τον τόπο μας.
Η ανατολική είσοδος από τη Θέρμη φιλοξενεί μια από τις πιο ιστορικές επισκέψιμες μονές της χώρας αυτή «Η εν Χαλκιδική Ι. Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή της Αγίας ενδόξου Μεγαλομάρτυρος Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας». Σκαρφαλωμένη πάνω από τη θέση που διεξήχθη η φονική μάχη των παλληκαριών του καπετάν Χάψα, στη νότια πλαγιά του «Μεγάλου Βουνού» στα αριστερά του δρόμου που οδηγεί από τη Θεσσαλονίκη προς τον Πολύγυρο ανάγει την ίδρυση της στα τέλη του 9ου αιώνα και την εποχή της δυναστείας των Μακεδόνων. Ιστορικές μαρτυρίες δια την πρώτην περιόδο της Ιεράς Μονής δεν υπάρχουν, υπάρχει όμως ισχυρή παράδοσις και πεποίθησις ότι η πρώτη Κτίτωρ ήταν η Αγία Θεοφανώ. Μετά το ολοκαύτωμα του 1821 όπου εσφαγιάστηκαν ο Ηγούμενος Μακάριος οι Πατέρες και τα γυναικόπαιδα, η δε Μονή κατεστράφη παντελώς, οι πατέρες που ήρθαν από τα Μετόχια να αναστήσουν την Ιερά Μονή εφιλοτέχνησαν μεγάλη εικόνα της Αγίας Θεοφανούς την οποία ετοποθέτησαν εις το τέμπλον του Καθολικού παραπλεύρως αυτής της Αγίας Αναστασίας.
Δεν είναι η θρησκευτική ευλάβεια που σε καταβάλλει κατά την επίσκεψή σου αλλά πραγματικά κάνεις ταξίδι στον χρόνο, αγγίζεις πτυχές της ιστορίας και νομίζεις ότι βγήκες από βιβλίο με θέμα τη Βυζαντινή ιστορία.
Οι εικόνες που σου προσφέρει η διαδρομή καθώς πλησιάζεις, σε γεμίζουν δέος για αυτό που θα αντικρίσεις όμως και η γύρω περιοχή που προσφέρεται για περπάτημα σου δίνει την ευκαιρία να γίνεις εν δυνάμει φυσιοδίφης.
Η Μονή γεωγραφικά ανήκει στον Δήμο Πολυγύρου και διοικητικά στο πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.
Αφήνοντας πίσω μας την Αγία Αναστασία οδεύουμε προς τη νύμφη του Ανθεμούντα, αυτή τη φορά αριστερά του δρόμου, και δεξιά η εύφορη κοιλάδα του.
Παραδοσιακός οικισμός μακεδονικής αρχιτεκτονικής, πλακόστρωτα πεντακάθαρα δρομάκια και ο πύργος της, που τον διακρίνεις από μακριά, παλιότερα σύμφωνα με μαρτυρίες δεν ήταν ορατός καθώς τον περιέβαλε πυκνό δάσος.
Τα χαρακτηριστικά του, μεσαιωνική οχύρωση (13ο-14ο αιώνας) με βενετική οχυρωματική τεχνοτροπία στη βάση του υπάρχουν ογκώδεις αντηρίδες που περιδένουν τις εξωτερικές όψεις τους του πύργου. Με ενέργειες της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους ο Πύργος είναι επισκέψιμος.
Ανοιχτά από 1η Απριλίου έως 31 Οκτωβρίου,08:00-15:30 την Τρίτη κλειστά.
Η Γαλάτιστα κρύβει μέσα της πολλά μυστικά, πολλές βρύσες που ακόμα τρέχουν άφθονο νερό, ναοί και πλατείες.
Η Γαλάτιστα έχει πολλά πράγματα να καυχιέται. Η ηρωική στάση των Γαλατσιάνων κατά των Οθωμανών, η πλούσια παράδοσή της, η μακεδονική σχολή αγιογραφίας γνωστή ως «Σχολής των Γαλατσιάνων αγιογράφων», αλλά και μουσική που κατέχει ξεχωριστή θέση στη Χαλκιδική. Μια μικρή πόλη που «φωνάζει» την ιστορία της και είναι περήφανη για αυτήν.
Στο δρόμο προς την πρωτεύουσα του νομού αντικρίζεις μεγάλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις αλλά και μεγάλα βοσκοτόπια, όπου οι κτηνοτρόφοι της περιοχής «στολίζουν τη φύση με τα κοπάδια τους. Εικόνες καθημερινότητας για μια άλλη Χαλκιδική, αυτή των μόνιμων κατοίκων της.
Στα δεξιά μας ο Βάβδος (θα γράψουμε σε επόμενα αφιερώματα για το πετρόχτιστο χωριό) και έπειτα στα αριστερά ο Άγιος Πρόδρομος. Μπορεί τα τελευταία χρόνια να είναι γνωστός περισσότερο για τα σουβλάκια του όμως έχει βαθιές ιστορικές ρίζες π.χ η μάχη του Αγίου Προδρόμου.
Αποτελούσε για πολλά χρόνια το πέρασμα καθώς ο δρόμος από την Θεσσαλονίκη διέσχιζε τα βουνά μέσα από την Γαλάτιστα, η διαδρομή δύσκολη και πολύ απαιτητική για τα λεωφορεία της εποχής. Μετά από τις στροφές και το συνεχόμενο ανεβοκατέβασμα η ευθεία του Αγίου φάνταζε όαση για οδηγό και ταξιδιώτες. Με την στάση που δημιουργήθηκε εκεί στη δεκαετία του ‘50, οι ταβέρνες άρχισαν να προσφέρουν καθαρό και «τίμιο» φαγητό.
Πόσοι από εσάς ξέρουν ότι το χωριό διασχίζεται από τον Ολύνθιο ποταμό. (Στην αρχαιότητα λοιπόν το ποτάμι λεγόταν Σάνδανος). Για την ακρίβεια πρόκειται για χείμαρρο και όχι για ποτάμι, αφού στερεύει για αρκετούς μήνες τον χρόνο. Πηγάζει από την περιοχή μεταξύ Δουμπιών και Γαλάτιστας, διαρρέει την περιοχή Αγίου Προδρόμου, Παλαιοκάστρου και Πολυγύρου (όπου ενώνεται με άλλους χείμαρρους και ρυάκια), περνάει πλησίον της Ολύνθου και καταλήγει στον Τορωναίο Κόλπο, κοντά στον Άγιο Μάμα.
Όμορφες περιπατητικές διαδρομές με τα πλατάνια να φτάνουν ως το νερό και στην κεντρική πλατεία ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου από τον οποίο πρόσφατα αφαιρέθηκε ο εξωτερικός σοβάς και βλέπεις την τεχνοτροπία της οικοδόμησης του ναού.
Το χωριό πήρε το όνομα του από το μεταβυζαντινό εξωκλήσι του Αγίου Προδρόμου.
Κάπου εδώ τελειώνει η πρώτη μας πρόταση για γνωριμία με τον τόπο μας.
Υπάρχουν τόσα πολλά σε αυτή την πρώτη μας διαδρομή που καλό ήταν να τα ανακαλύψετε εσείς μόνοι σας και δείτε από κοντά το μεγαλείο του τόπου μας.
Συνεχίζεται…
#Χαλκιδική #ΑγιοςΠρόδρομος #Γαλάτιστα #ΑγίαΑναστασία #εκδρομή #Πολύγυρος #αποδράσεις
Πηγές: https://moniagiasanastasias.gr http://odysseus.culture.gr https://agios-prodromos
https://www.xalkidikipolitiki.com/2020/11/13/galatista-vasilissa-tis-koiladas-anthemoynta-video/
